Program Mieszkanie Plus pod nadzorem premiera
Premier ma określać cele i środki polityki mieszkaniowej państwa oraz nadzorować ich realizację – proponuje rząd w projekcie nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej. To nie jedyne uszczuplenie kompetencji ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka.
Przypomnijmy, że – zgodnie z obowiązującym od 9 stycznia 2018 r. rozporządzeniem „w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury” – Andrzej Adamczyk odpowiada za budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo.
Patrz też: gdzie się podziało budownictwo? Znamy odpowiedź
Mieszkanie Plus priorytetem rządu
Jednak z przygotowywanego przez rząd projektu ustawy o działach administracji rządowej ustawy wynika, że premier Mateusz Morawiecki postanowił „odciążyć” min. Adamczyka z części obowiązków. To premier miałby decydować o celach i środkach polityki mieszkaniowej państwa oraz nadzorować ich realizację. Chodzi przede wszystkim o rządowy program Mieszkanie Plus.
- Ten program jest na najbliższe 10 lat sztandarowym zadaniem rządu Rzeczpospolitej – zapewniał w exposé premier Mateusz Morawiecki. I przypomniał, że Polska zajmuje przedostatnie miejsce w Europie, jeśli chodzi o liczbę mieszkań w stosunku do liczby mieszkańców.
Dodajmy, że w przyjętej w 2016 r. uchwale w sprawie Narodowego Programu Mieszkaniowego, rząd postawił sobie za cel, że do 2030 r. liczba mieszkań przypadająca na tysiąc mieszkańców wzrośnie z 363 do 435, czyli osiągnie obecną średnią unijną. W ostatnich latach powstawało w naszym kraju ok. 150 tys. nowych mieszkań i domów. Trzeba ich więc budować przynajmniej o 50 tys. więcej. Politycy PiS zdają sobie sprawę, że sukces programu Mieszkanie Plus może zapewnić im utrzymanie się przy władzy na dłużej. Natomiast klęska programu Mieszkania Plus pogrzebałaby szanse PiS na zwycięstwo w następnych wyborach.
Patrz też: Mieszkanie Plus – dla każdego?
Minister infrastruktury straci pracowników
Konsekwencją zmian w ustawie o działach administracji rządowej jest przejęcie przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów 14 pracowników z Ministerstwa Infrastruktury. Ponadto – zgodnie z ustawą o Radzie Ministrów – premier mógłby „w celu realizacji zadań określonych ustawą powołać organy pomocnicze”. Najprawdopodobniej mianuje swojego pełnomocnika, który odpowiadałby za program Mieszkanie Plus. Z naszych informacji wynika, że jednym z kandydatów może być Mirosław Barszcz. W 2007 r. był on ministrem budownictwa w rządzie Jarosława Kaczyńskiego, a obecnie jest prezesem spółki BGK Nieruchomości, która zarządza częścią komercyjną programu Mieszkanie Plus. BGK Nieruchomości realizuje inwestycje m.in. w Gdyni, Białej Podlaskiej, Jarocinie, Wałbrzychu, Kępnie i Katowicach. Łącznie w budowie jest ok. 1,7 tys. mieszkań, a ok. 15 tys. jest w przygotowaniu.
Patrz też: inwestorzy giełdowi sfinansują Mieszkanie Plus?
W tej sytuacji funkcję „pełnomocnika Rządu do spraw budowy mieszkań w zakresie Krajowego Zasobu Nieruchomości” może stracić wiceminister infrastruktury Tomasz Żuchowski, który w resorcie odpowiada także za budownictwo oraz planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. To min. Żuchowskiemu podlega obecnie Krajowy Zasób Nieruchomości (KZN), który ma gromadzić nieruchomości należące do państwa i zarządzać nimi tak, aby zwiększyć dostępność mieszkań, zwłaszcza na wynajem z docelowym przeniesieniem własności.
Problem w tym, że budowa banku ziemi nie posuwa się tak szybko, jak oczekiwał tego rząd. Min. Żuchowski przyznaje, że do tej pory tylko 199 z 380 starostw dostarczyło do KZN informację o gruntach państwowych. Dopiero z nich KZN wybrałby takie, które mogłyby być wykorzystana pod budowę czynszówek. Grunty mają pochodzić także od państwowych spółek. Np. PKP wytypowała dotychczas do rządowego programu 238 działek o łącznej powierzchni prawie 600 ha (ich szacunkowa wartość wynosi ok. 1,3 mld), zaś Poczta Polska – 208 działek. W Ministerstwie Infrastruktury wyjaśniają, że jeśli KZN zainteresuje się, którąś z tych działek, wówczas odkupi ją od PKP czy Poczty Polskiej.
Współpracę z KZN deklarują także gminy. Władze Łomży, Szerzyn i Zakliczyna zawarły w grudniu 2017 r. porozumienie z KZN dotyczące finansowania inwestycji. Prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski deklarował, że spółka powołana przez miasto i KZN wybuduje na działce miejskiej co najmniej dwa bloki ze 115 mieszkaniami. Ponadto KZN podpisało też listy intencyjne z 77 samorządami na budowę łącznie ok. 6 tys. mieszkań.
Patrz też: powstanie bank ziemi na potrzeby programu Mieszkanie Plus
Który minister od architektury?
W projekcie ustawy o działach administracji rządowej rząd proponuje także zmiany kompetencyjne dotyczące architektury. Ministrowi infrastruktury nowa ustawa pozostawi nadzór nad samorządem zawodowym architektów oraz inżynierów budownictwa. Natomiast za sprawy architektury w zakresie estetyki przestrzeni publicznej będzie odpowiadał minister kultury i dziedzictwa narodowego.
„Pozwoli to na intensyfikację działań w obszarze dbałości o estetykę przestrzeni publicznej jako elementu polityki kulturalnej Państwa. Będzie to stanowić jeden z elementów szerszego celu, jakim jest ochrona krajobrazu” – czytamy w piśmie kierującym projekt ustawy o działach administracji rządowej do uzgodnień międzyresortowych.
