W Polsce jest dziewięć zawodów budowlanych. Wkrótce dojdą kolejne
Jedna z nowych profesji to monter stolarki budowlanej. Będzie się jej można nauczyć w szkołach zawodowych – dowiedział się Muratorplus.pl. Od ponad dwóch lat zabiega o to Związek Polskie Okna i Drzwi. Przykład z niego powinny wziąć firmy i organizacje budowlane, które narzekają, że szkoły zawodowe nie kształcą potrzebnych im fachowców.
– Ponieważ nie ma u nas zawodu montażysty okien i drzwi, parają się nim często przypadkowe osoby – mówi Robert Klos ze Zrzeszenia Montażystów Stolarki. Efekt? Z badania Związku Polskie Okna i Drzwi wynika, że na niefachowy montaż stolarki budowlanej skarży się aż co czwarty inwestor. Jej producentów boli to, że często to pod ich adresem kierowane są pretensje. Prezes Związku Janusz Komurkiewicz zapewnia, że wielu producentów stolarki stara się szkolić montażystów. Marzy mu się jednak, by powstała profesja montera stolarki, której można byłoby się nauczyć w szkołach zawodowych.
Budownictwo potrzebuje zawodowców
Związek Polskie Okna i Drzwi wystąpił więc do ministra infrastruktury i budownictwa z petycją o wprowadzenie do programu szkół zawodowych nowej kwalifikacji – „monter stolarki budowlanej”, którą mogliby zdobywać nie tylko uczniowie kształcący się w zawodzie murarz-tynkarz, ale także uczestnicy różnego rodzaju kursów zawodowych. Równocześnie – jak poinformował nas Janusz Komurkiewicz - Związek zabiega za pośrednictwem Związku Rzemiosła Polskiego o stworzenie odrębnego zawodu „monter stolarki budowlanej”.
Od dyrektor departamentu architektury, budownictwa i geodezji w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Anity Oleksiak dowiedzieliśmy się, że minister najprawdopodobniej zgodzi się zarówno na nową kwalifikację zawodową, jak i zawód. Przy czym w tym drugim przypadku ostateczną decyzję podejmuje Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Pani dyrektor Oleksiak podkreśla, że o stworzenie kwalifikacji zawodowej może ubiegać się każda organizacja, a nawet firma, jeśli uzna, że potrzebni są fachowcy w określonej specjalności. Do resortu wpłynęły już kolejne propozycje tzw. kwalifikacji rynkowych, czyli takich, na które jest rynkowy popyt: gospodarowanie nieruchomościami, pośredniczenie w obrocie prawami do nieruchomości oraz zarządzanie nieruchomościami.
Praca w budownictwie. Jakich fachowców brakuje? - analiza Moniki Czechowskiej
Zawodowcom łatwiej na rynku
W obu przypadkach procedura jest jednak dość czasochłonna. Bardzo ważna jest opinia przedstawicieli danej branży, a więc więcej niż jednej organizacji. – Mamy sygnały, że jest pozytywna – mówi nam szef Związku Polskie Okna i Drzwi. Dodajmy, że oprócz „montera stolarki budowlanej”, rozważane jest włączenie do katalogu zawodów, nauczanych w szkołach zawodowych, także „technika robót wykończeniowych w budownictwie oraz „technika budownictwa regionalnego”. Wygląda na to, że przynajmniej w tym pierwszym przypadku zgoda Ministerstwa Edukacji Narodowej jest już tylko formalnością. Resort stara się bowiem dostosować szkolnictwo zawodowe do wymogów rynku.
Szkolnictwo zawodowe w Polsce i wybranych krajach UE
W budownictwie jest obecnie uznanych dziewięć zawodów: technik budownictwa, technik geodeta, technik urządzeń sanitarnych, monter izolacji budowlanych, monter konstrukcji budowlanych, monter sieci i instalacji sanitarnych, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, betoniarz-zbrojarz oraz murarz-tynkarz. Wyjaśnijmy, że w poszczególnych zawodach można też zdobywać określone kwalifikacje zawodowe. Niektóre z nich są wspólne dla kilku zawodów, np. kwalifikacja B.18. „wykonywanie robót murarskich i tynkarskich” jest w zawodzie zarówno murarz-tynkarz, jak i technik budownictwa. Zawody jednokwalifikacyjne najczęściej nauczane są w zasadniczych szkołach zawodowych. Po zdaniu wszystkich egzaminów z kwalifikacji składających się na dany zawód otrzymuje się dyplom, który je potwierdza.
Robert Klos zwraca uwagę, że jest to ogromny atut w przypadku pracy za granicą. Np. w Niemczech bez problemu znajdą pracę zawodowcy, a nie ludzie jedynie przyuczeni do zawodu. – Szczycimy się tym, że sprzedajemy za granicę coraz więcej wyrobów budowlanych. W wielu przypadkach, np. stolarki, odbiorcy wymagają od nas fachowego montażu. Jeśli o to nie zadbamy, nie będziemy mogli rozwijać eksportu – dodaje Janusz Komurkiewicz.
Szkół zawodowych ubywa
Muratorplus.pl od dawna podnosi temat kulejącego systemu szkolnictwa zawodowego. Z jednej strony na rynku brakuje fachowców, z drugiej absolwenci szkół zawodowych nie mogą znaleźć zatrudnienia. Główną przyczyną takiej sytuacji jest niedopasowanie oferty szkół zawodowych do potrzeb rynku pracy i niewystarczające warunki do nauki zawodu, a przede wszystkim do zdobywania doświadczenia wymaganego przez pracodawców.
Powiatowe urzędy pracy alarmują, że wśród 23 najbardziej deficytowych zawodów, aż dziewięć związanych jest z branżą budowlaną! Tymczasem – jak podaje ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku na podstawie danych GUS – w naszym kraju ubywa szkół zawodowych. Jeszcze w roku szkolnym 2012/2013 było ich 1872, zaś w minionym – 1683. Z kolei liczba absolwentów szkół zawodowych na kierunkach związanych z architekturą i budownictwem skurczyła się w tym okresie z 9,4 tys. do 3,3 tys.
System kwalifikacji zawodowych reguluje ustawa „o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji”. Stworzyła ona dwa instrumenty integrujące polski system kwalifikacji: Polską Ramę Kwalifikacji (PRK) oraz Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK). ZRK prowadzi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Kwalifikacje są wpisywane do rejestru na wniosek ministrów odpowiadających za określone gałęzie gospodarki oraz zainteresowanego podmiotu publicznego lub prywatnego. Ustawa zawiera definicję kwalifikacji. Jest to zestaw efektów uczenia się (wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych) zgodnych z ustalonymi wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone oraz formalnie potwierdzone (przez wydanie dyplomu, świadectwa, certyfikatu). W ustawie rozróżniono następujące kwalifikacje włączone do ZSK: pełne - nadawane wyłącznie w ramach systemów oświaty i szkolnictwa wyższego (np. świadectwo maturalne) i cząstkowe nadawane m.in. przez firmy szkoleniowe (np. prawo jazdy). Do klasyfikowania kwalifikacji włączonych do ZSK ma służyć Polska Rama Kwalifikacji (PRK). Obejmuje ona osiem poziomów (określonych przez ogólne charakterystyki efektów uczenia się), co umożliwia porównywanie kwalifikacji z różnych dziedzin w kraju i w wymiarze międzynarodowym. Poziomy kwalifikacji są umieszczane na świadectwach, dyplomach i certyfikatach. Dzięki temu możliwe jest m.in. porównywanie certyfikatów i dyplomów, a tym samym lepsze planowanie podnoszenia kwalifikacji oraz dobór wykwalifikowanych kadr. |