Atrium

Atrium to najważniejsza przestrzeń w rzymskim domu, położone centralnie prostokątne pomieszczenie z wejściami do położonych wokół pomieszczeń mieszkalnych. Atrium doświetlało i napowietrzało wnętrze domu.W centrum znajdowała się otwarta przestrzeń, rodzaj niewielkiego wewnętrznego dziedzińca. Czasem pomieszczenie było zadaszone, z otworem w dachu, compluvium. Z reguły dziedziniec otaczały podcienia. W zorientowanym do wnętrz rzymskim domu właśnie atrium było miejscem, w którym toczyło się życie rodzinne.

Atrium: ogień i woda

W najstarszych domach rzymskich w atrium znajdowało się ognisko domowe, otwarte, pozbawione komina. Dym z ogniska uchodził swobodnie przez otwór w dachu. Na obszarze śródziemnomorskim ognisko domowe miało charakter sakralny – w Grecji opisywanej przez Homera gość niepewny przyjaznego przyjęcia dotykał paleniska i od tego momentu stawał się nietykalny, przechodząc pod opiekę bogów. Atrium było też miejscem kultu, znajdowała się w nim kapliczka poświęcona duchom opiekuńczym, troszczącym się o dom, czyli larom i penatom. W tym miejscu umieszczano też maski lub popiersia przodków, również czczonych przez Rzymian. Deszczówka spływająca przez compluvium gromadzona była w niewielkim basenie (impluvium) na środku dziedzińca. Woda ochładzała powietrze. W późniejszych rzymskich domach sadzawkę zastępowała często fontanna, a większe atrium wypełniała zieleń.

Atrium – architektura wnętrz

Autor jedynego zachowanego traktatu o rzymskiej architekturze, Witruwiusz, opisał formy atrium znane w I w.p.n.e. Wśród typów tych wymienił:toscanicum – toskańskie – proste, tradycyjne wnętrze; atrium tego typu było pozbawione kolumn, dach wspierał się na dwóch belkach i pochylony był do wnętrza;  displuviatum – rodzaj toscanicum, odchylony na zewnątrz w taki sposób, że compluvium ma formę prostokątnej latarni;     tetrastylum – dach z czterema kolumnami podpierającymi dach w narożnikach;corinthium – atrium korynckie, miało dach wsparty na liczniejszych niż w przypadku tetrastylum kolumnach;     testudinatum – zamknięte, w całości zadaszone atrium pozbawione compluvium. W zamożniejszych domach wnętrze atrium było dekorowane mozaikami, poza wyobrażeniami przodków eksponowano też rzeźby greckie lub ich naśladownictwa.

Atrium w architekturze współczesnej

W XX wieku termin atrium zyskał nowe znaczenia: – dziedziniec domów w zabudowie dywanowej– dziedziniec w biurowcach, niekiedy apartamentowcach, przekryty szklanym, przepuszczającym światło dachemArtykuły w Archiramie - atrium>>Dom z atrium pod Warszawą projektu 81.WAW.PL>>Przebudowa CK Zamek w Poznaniu>>Robert Konieczny - dom OUTrialny>>