Fryz

Fryz – termin ma kilka znaczeń; w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu oraz w nawiązujących do antyku budynkach fryz oznacza środkowy, poziomy człon belkowania, najczęściej usytuowany architrawem i gzymsem. W budynkach antycznych, a także klasycyzujących, fryz był często bogato zdobiony płaskorzeźbami i polichromią. Mogły one występować na jednym, ciągłym pasie, albo wydzielonych polach. W porządku doryckim fryz tworzyły sąsiadujące ze sobą metopy i tryglify. W porządku jońskim fryz był ciągły. Wydłużony, niski prostokąt fryzu dawał artystom możliwość przedstawiania rozbudowanych scen (por. akropol ateński). W szerszym znaczeniu fryz to poziomy pas z dekoracją ornamentalną albo figuralną. Pasy takie mogą występować na obiektach rzemiosła artystycznego (naczynia, meble), w malowidłach ściennych, dekoracji wnętrz. Jedną z odmian jest tzw. fryz arkadkowy (por. styl arkadowy). Składa się on z szeregu łuków. Powtórzony wielokrotnie motyw jest detalem typowym dla architektury przedromańskiej i romańskiej. Łuki mogą ze sobą sąsiadować, przeplatać się albo nakładać. W architekturze romańskiej rozpowszechniony był także fryz ząbkowy. We fryzach gotyckich pojawiały się różne – stylizowane –  motywy roślinne, elementy figuralne, plecionki. Renesans przyniósł ponowną popularność motywów antycznych.