Keramzyt
Keramzyt to rodzaj lekkiego, porowatego kruszywa, używanego w budownictwie. Keramzyt dostępny jest w sprzedaży w formie brył zbliżonych kształtem do kuli, oferowanych w różnych frakcjach. Najmniejsze dostępne mają do 0-4 mm średnicy, gęstość takiego materiału mieści się w przedziale 425-575 kg/m³. Grubsze frakcje (2-4, 4-8, 4-10, 8-20, 10-20 mm) mają mniejszą gęstość, w przypadku bryłek o średnicy 20 mm może ona wynosić 230 kg/m³.
Produkcja kermzytu
Keramzytowe kulki produkowane są z ekspandowanej gliny ilastej. Zjawisko rozszerzania się i pęcznienia niektórych gatunków glin zostało zaobserwowane przez Stephena Johna Hayde, działającego w Missouri przedsiębiorcę budowlanego. W należącej do niego cegielni zdarzały się partie zdeformowanych, „spuchniętych” cegieł. Powstający w wysokiej temperaturze porowaty materiał nie nadawał się do produkcji regularnych bloków ceglanych. Przedsiębiorczy Amerykanin zauważył jednak możliwość zastosowania porowatych bryłek jako kruszywa. Po trwających kilka lat eksperymentach opatentował proces wytwarzania i w 1920 rozpoczął produkcję przemysłową. W Skandynawii materiał ten jest używany od lat 30. XX wieku, w Polsce produkcja rozpoczęła się w latach 70. Glinkę rozdrabnia się, wyrabia, a po uplastycznieniu wypala w piecach obrotowych. W temperaturze 1100 – 1200 stopni Celsjusza objętość glinki powiększa się, na powierzchni każdej bryły powstaje twarda ceramiczna warstewka, a wewnątrz porowata „gąbka”.
Właściwości keramzytu
Keramzyt jest materiałem niepalnym, twardym, obojętnym chemicznie, mało nasiąkliwym. Możliwa, choć w XX wieku nie stosowana, jest także produkcja keramzytu impregnowanego, o nasiąkliwości zbliżonej do zera. Dostępny w sprzedaży keramzyt jest odporny na działanie wody, pleśni, grzybów i gryzoni, nie gnije. Ze względu na pęcherzykowatą strukturę ma dobre właściwości izolacyjne. W zależności od frakcji współczynnik przewodzenia ciepła mieści się w przedziale 0,08 W/(m*K) - 0,14 w/(m*K). Sprawdza się także jako izolacja akustyczna. W niektórych zastosowaniach może być używany wielokrotnie. Jest materiałem obojętnym dla środowiska, choć jego produkcja jest energochłonna.
Zastosowania w budownictwie
Keramzyt używany jest jako kruszywo przy produkcji lekkich betonów (keramzytobeton), z których produkowane są m.in. domy z prefabrykatów, pustaki, nadproża i inne elementy budowlane. Warstwa keramzytu może służyć jako izolacja cieplna, m.in. w dachach zielonych (por. ogrody na dachu). Może być szybko układany za pomocą specjalnej pompy z dmuchawą, wyrzucającą lekkie bryłki na odległość nawet kilkudziesięciu metrów. Materiał ma też zastosowanie w ogrodnictwie. Powiązane hasła: cegła, kruszywo, żużel,
