Poziomica

Poziomnica to przyrząd pomiarowy używany do wyznaczania poziomu płaszczyzny albo linii. Rolę wskaźnika odgrywa przesuwający się do najwyższego punktu bąbelek powietrza. W libellach rurkowych ma on postać wypełnionego cieczą walca, usytuowanego najczęściej równolegle do krawędzi przyrządu. Płaszczyzna jest pozioma, kiedy pęcherzyk znajdzie się pośrodku rurki. Dokładność pomiaru nie jest doskonała, zależy m.in. od długości poziomicy (dłuższe są bardziej precyzyjne), a także jakości wykonania przyrządu. Poziomice murarskie często zaopatrzone są w kilka rurek (libelli) ustawionych pod różnymi kątami, umożliwiającymi sprawdzanie nachylenia. Poziomice pudełkowe, niekiedy nazywane „byczymi oczami”, mają niewielkie rozmiary, okrągłą podstawę wielkości nie przekraczającej zwykle kilkunastu centymetrów i formę wycinka kuli. Płaska podstawa nakryta jest czaszą, w wypełniającym ją płynie unosi się pęcherzyk gazu. Jeśli płaszczyzna, na której ustawiony jest przyrząd jest pozioma, bąbelek znajduje się na środku czaszy. Jego położenie można ocenić dzięki układowi koncentrycznych okręgów. Poziomica wężowa jest zbudowana z dwóch pionowych rurek ze szkła albo przezroczystego tworzywa. Rurki mają naniesioną skalę i są ze sobą połączone elastycznym przewodem. Po wypełnieniu wodą na zasadzie naczyń połączonych poziom wody w obu rurkach jest taki sam. Dzięki temu można wyznaczyć poziom nawet w różnych pomieszczeniach, tak daleko jak sięga rurka. Pomiar prowadzony jest przez dwie osoby, a różnica wysokości na krańcach nie może przekraczać wysokości rurek. Poziomica wężowa dostępna jest jako tradycyjny, prosty przyrząd, tani i możliwy do wykonania samodzielnie, jest też współczesna wersja z zamkniętą rurką wypełnioną płynem silikonowym. Do wyznaczania pionów, poziomów i zadanych kątów służy poziomica laserowa.

Historia poziomicy

W starożytności podstawowym narzędziem budowniczego był pion. W okresie hellenistycznym znane były też poziomice wodne. Za wynalazcę poziomicy uważany jest Melchisédech Thévenot (1620 – 1692), francuski wynalazca, poliglota, podróżnik, kartograf – i człowiek wielu innych talentów - pochodzący z arystokratycznej rodziny dyplomata na służbie Ludwika XIV. Najstarsze zachowane przyrządy według jego pomysłu pochodza z pierwszej połowy XVIII wieku. Powiazane hasła: mur, pion murarski,