Trompy

Trompy, zwane też niekiedy wysklepkami to detale architektoniczne umożliwiające przejście z planu prostokąta do ośmioboku, koła lub elipsy. Mają kształt zbliżony do wycinka stożka, z wierzchołkiem skierowanym do dołu i szerszą powierzchnią na górze. Ulokowane są najczęściej w narożnikach pomieszczenia. Takie rozwiązanie umożliwia przekrywanie kopułą ośmioboczną, kolistą lub owalną pomieszczeń czworobocznych. Ten sam cel można osiągnąć stosując pendentywy. Trompy prawdopodobnie najwcześniej zostały wykorzystane w budowlach perskich. Za jeden z najstarszych przykładów tego rozwiązania uchodzą sklepienia w pałacu króla Ardaszira I (III w. p.n.e.) w Firuzabadzie na terenie obecnego Iranu. Trompy przejęte zostały przez architekturę islamu i zostały zastosowane w wielu obiektach, zarówno meczetach, jak i pałacach oraz pawilonach. Powierzchnie tromp w architekturze muzułmańskiej (Mauretania, północna Afryka, Persja) często przekształcona jest w mukarnas, czyli ornament stalaktytowy. Trompy przyjęte zostały przez architekturę romańską; jednym z przykładów jest wnętrze kościoła San Cataldo w Palermo na Sycylii, z trzema kopułami podtrzymywanymi przez cztery podwójne trompy każda. Na architekturę sycylijską wpływ wywarła kultura arabska. Trompy rozpowszechniły się także w krajach Europy Zachodniej.  Powiązane hasła: kopuła, pendentywy