Wernakularna architektura

Architektura wernakularna, utożsamiana często z architekturą ludową albo tradycyjną, oznacza sztukę budowania silnie osadzoną w lokalnej tradycji, tworzoną przez miejscowych budowniczych. Z reguły do budowy wykorzystywane są dostępne na miejscu materiały budowlane, co wpływa na technikę budowy i sposób wykończenia. Wśród materiałów tych są m.in. drewno, ziemia, nawet śnieg (igloo) - por. mur pruski, cordwood. Budynki dostosowane są do panujących na danym obszarze warunków i potrzeb użytkowników. Projektanci i wykonawcy najczęściej są anonimowi. Budowniczy i inwestor to często ta sama osoba. Architektura wernakularna tworzona jest często przy współudziale miejscowych rzemieślników, takich jak strzecharze, stolarze czy cieśle. Co ważne, nie mają oni przygotowania akademickiego, ani doświadczeń sięgających poza macierzysty region. Wzorem dla budowli nie jest teoria architektury, tylko praktyczne doświadczenie i znajomość tradycji. Termin pochodzi z łacińskiego „vernaculus”, czyli „rodzimy” albo „domowy”. W architekturze współczesnej wernakularyzm oznacza programowe nawiązywanie do lokalnych rozwiązań, poszanowanie kontekstu otoczenia, dobór brył, materiałów wykończeniowych i kolorystki harmonizujących z istniejącymi obiektami. Podstawowym opracowaniem jest „Encyklopedia architektury wernakularnej świata” (red. Paul Oliver, 1997).