Dom pasywny. Budowa domu pasywnego z zastosowaniem popularnych rozwiązań budowlanych
Budowa domu pasywnego nie musi wymagać zastosowania super nowoczesnych technologii. Dom pasywny, który powstaje w Hanowerze budowany jest z tradycyjnych materiałów.
Projekt tego domu pasywnego powstał w niemieckiej pracowni Rott.Schrimer. Energooszczędny dom budowany jest na osiedlu zero e park w Hanowerze. Zero e park będzie największym w Europie osiedlem o zerowej emisji CO2. Na terenie o powierzchni 26 ha zaplanowano 330 działek pod domy pasywne – wolno stojące, bliźniaki i szeregowce. Aby można było mówić o zerowej emisji CO2 całego osiedla, energia niezbędna do funkcjonowania domów w standardzie pasywnym będzie bilansowana przez energię odnawialną uzyskiwaną z budowanej w pobliżu elektrowni wodnej. Każdy z właścicieli działek jest zobowiązany do wykupienia w niej udziałów.
Właściciel prezentowanego domu kupił działkę i zatrudnił biuro architektoniczne Rott.Schirmer do zaprojektowania domu pasywnego dostosowanego do indywidualnych wymagań swojej rodziny.
Projekt domu musiał uwzględnić szczegółowe ograniczenia zapisane w planie zabudowy osiedla dotyczące lokalizacji budynku na działce oraz maksymalnej wysokości zabudowy w poszczególnych miejscach. Właśnie te regulacje oraz orientacja parceli w stosunku do stron świata umożliwiają wszystkim domom w osiedlu wypełnienie warunku zapisanego w umowie kupna działki, że dom po wybudowaniu ma uzyskać certyfikat domu pasywnego. Niespełnienie tego wymogu może oznaczać dla inwestora 15 tysięcy euro kary.
Projekt domu pasywnego
Bryła kształtowana jest zgodnie z zasadami budynków pasywnych. Dom nie ma piwnicy, jego powierzchnia wynosi 220 m2. Jest prosty i dzięki trzem kondygnacjom ma bardzo korzystny stosunek powierzchni ogrzewanej do powierzchni przegród zewnętrznych. Rozplanowanie wnętrz zostało konsekwentnie podporządkowane zasadzie, zgodnie z którą pomieszczenia mieszkalne znajdują się od południa i mają okna służące jako źródła ciepła z energii słonecznej, a jednocześnie zapewniające kontakt z główną częścią ogrodu, od północy natomiast są zlokalizowane pomieszczenia pomocnicze z minimalną ilością przeszkleń.
Na parterze, od północy, znajdują się strefa wejścia z toaletą i pomieszczenie gospodarcze, a od strony południowej – jednoprzestrzenny duży pokój z kuchnią o wysokości półtorej kondygnacji. Schody prowadzące na górę są otwarte na tę główną przestrzeń. Widać z nich przez wysokie południowe okna salonu taras i ogród. Na pierwszym i drugim piętrze w trakcie południowym zaplanowano sypialnie, a w północnym – łazienki, garderoby oraz pomieszczenie techniczne. Do budynku głównego przylega część parterowa z zadaszonym miejscem na dwa samochody i pomieszczeniem składowo-gospodarczym. Spod zadaszenia można wejść do domu przez składzik-spiżarnię. Warto zwrócić uwagę na staranne zaplanowanie wielkości pomieszczeń.
Autor: Piotr Jurkiewicz
Membrana powietrznoszczelna w dachu pozwala na migrację pary wodnej przy jednoczesnym zachowaniu szczelności
Pokoje nie są zbyt duże. Ich wymiary są podobne do tych, jakie częściej spotykamy w mieszkaniach w budownictwie wielorodzinnym niż w samodzielnych domach.
Budowa domu pasywnego
Podstawowe rozwiązania budowlane przegród są dobrze znane. Ściana zewnętrzna domu pasywnego jest murowana z bloczków wapienno-piaskowych na pióro i wpust, klejonych na cienkie spoiny poziome z pustymi spoinami pionowymi. Zdarzają się też miejsca murowane tradycyjnie na pełną spoinę o większej grubości.
Ściana od zewnątrz jest ocieplona płytami izolacji termicznej w systemie ETICS. Ociepleniem jest warstwa 22 cm poliuretanu, dzięki której U ściany wynosi 0,11 W/(m2K). Dach o konstrukcji z lekkich dwuteowych belek drewnianych jest izolowany wełną mineralną i osiąga U = 0,11 W/(m2K). Rozwiązanie fundamentów, choć dość proste, rzadziej stosuje się w Polsce. Dom jest posadowiony w płytkim wykopie na żelbetowej płycie fundamentowej wybetonowanej na warstwie szkła piankowego o grubości 25 cm. Dzięki temu wartość U podłogi na gruncie w ynosi 0,15 W/(m2K).
Konstrukcja zadaszenia garażu jest oddzielona od ścian i fundamentów domu, więc nie zakłóca ciągłości izolacji termicznej, to znaczy nie tworzy mostków cieplnych. Okna drewniano-aluminiowe z dodatkowym rdzeniem izolacyjnym w profilu ramy są oszklone izolacyjnym zestawem dwukomorowym. Współczynnik U okna z uwzględnieniem montażowych mostków termicznych wynosi 0,63 W/(m2K). Co ciekawe, okna są osadzone tradycyjnie w warstwie nośnej ściany zamiast w ociepleniu, a więc niezgodnie z zaleceniami dla budynków pasywnych. Wybranie takiego sposobu montażu uzasadnia się łatwością jego wykonania.
Szczelność powietrzna zewnętrznej powłoki budynku będzie uzyskana dzięki tynkowi wewnętrznemu na ścianach i obwodowemu uszczelnieniu okien taśmami samoprzylepnymi. W dachu zastosowano membranę powietrznoszczelną pozwalającą na migrację pary wodnej. Próba szczelności nastąpi w czasie procedury certyfikacyjnej.
Instalacje w domu pasywnym
Za ogrzewanie i wentylację domu odpowiada umieszczona w pomieszczeniu technicznym na pierwszym piętrze kompaktowa centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła ze zintegrowaną pompą ciepła i zasobnikiem ciepłej wody. To samo urządzenie dostarcza także ciepłą wodę użytkową. Dodatkowo przewidziano możliwość intensywnej wentylacji w lecie przez otwierane na przestrzał pełne panele okienne. Na dachu budynku gospodarczego zostaną zamontowane panele fotowoltaiczne produkujące prąd na potrzeby domu z możliwością odsprzedaży go do sieci. Potrzeby energetyczne obliczone na etapie projektowania spełniają wymagania budynku pasywnego i wynoszą 14 kWh/m2 rocznie. Właściciele zainstalowali w budynku system monitoringu parametrów klimatu wewnętrznego i zewnętrznego, w tym między innymi czujniki temperatury pod płytą fundamentową, na różnych głębokościach.
Autor: Piotr Jurkiewicz
Dom jest posadowiony na płycie żelbetowej, od spodu izolowanej szkłem piankowym, a z boku – płytami PIR
Ułatwieniem w finansowaniu budowy domów pasywnych w Niemczech są dotacje z organizacji KfW i ProKlima wspomagających budownictwo energooszczędne, oraz możliwość zaciągania kredytów na preferencyjnych warunkach związana z uzyskaniem certyfikatu Passive Haus Institut. Zero e p ark jest znanym projektem odwiedzanym przez wielu gości i inwestorzy postanowili to wykorzystać. W zamian za umieszczenie informacji o stosowanych materiałach i produktach negocjują korzystne ceny ich zakupu. Ciekawe, jaki będzie wynik finansowy po zsumowaniu kwot na koniec inwestycji. Według wstępnych szacunków koszt 1 m2 w osiedlu będzie zbliżony do ceny standardowych domów w podobnych dzielnicach Hanoweru.
