Jakie drzwi zewnętrzne do budynku wielo- i jednorodzinnego? Wymagania techniczne i prawne
Jakie drzwi zewnętrzne będą najlepsze do budynku mieszkalnego? W przypadku drzwi zewnętrznych liczy się kilka parametrów, m.in.: trwałość, izolacyjność cieplna, bezpieczeństwo, akustyka. Ważne jest też wzornictwo, dopasowane do architektury budynku. Jakie drzwi zewnętrzne wybrać, aby spełniały te wszystkie kryteria?
W artykule:
- Wymagania prawne dla drzwi zewnętrznych
- Parametry techniczne drzwi zewnętrznych
- Drzwi zewnętrzne w projekcie technicznym budynku wielorodzinnego
- Materiały do budowy drzwi zewnętrznych
- Warunki eksploatacji drzwi wejściowych
- Klasy drzwi zewnętrznych
Wymagania prawne dla drzwi zewnętrznych
Drzwi zewnętrzne wejściowe są wyrobem budowlanym, którego tryb dopuszczenia do obrotu regulowany jest przez Ustawę o wyrobach budowlanych z dnia 16 kwietnia 2004 r. (DzU nr 92, poz. 881; z 2015 r. poz. 1165; z 2016 r. poz. 542 i 1250) oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. (DzU z 2004 r. nr 198, poz. 2041).Zgodnie z tymi dokumentami każdy producent, który chce legalnie wprowadzić do obrotu drzwi zewnętrzne, winien wystawić i dostarczyć odbiorcy kopię deklaracji właściwości użytkowych, zgodnie ze wzorem zawartym w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego nr 305/2011 oraz Rozporządzeniu Delegowanym Komisji Europejskiej nr 574/2014, a także opatrzyć je znakiem CE, którego wzór widnieje w Ustawie o wyrobach budowlanych.Dokumentem odniesienia dla produkcji drzwi zewnętrznych wejściowych jest polska i europejska norma PN-EN 14351-1+A2:2016-10 „Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne”. Definiuje ona podstawowe zadania producenta w zakresie określenia własności wyrobu (wstępne badanie typu) oraz sposób nadzoru nad procesem produkcji (zakładowa kontrola produkcji).Wystawiając deklarację własności użytkowych dla drzwi wejściowych, producent powinien określić i zadeklarować następujące właściwości:
- izolacyjność cieplną,
- właściwości akustyczne,
- przepuszczalność powietrza,
- wodoszczelność,
- odporność na obciążenie wiatrem,
- substancje niebezpieczne (jeżeli występują),
- nośność urządzeń zabezpieczających (jeżeli występują).
Parametry techniczne drzwi zewnętrznych
Z parametrów zalecanych przez PN-EN 14351-1+A2:2016-10 – z uwagi na to, że drzwi zewnętrzne wejściowe są elementem ściany zewnętrznej budynku – najistotniejszy jest współczynnik przenikania ciepła Ud (W/(m²·K)).Parametr ten dokładnie określają krajowe przepisy budowlane, tj. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 5 lipca 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2013 r. poz. 926). Aktualnie minimalna jego wartość to 1,5 W/(m²·K), a od 30 grudnia 2020 r. będzie wynosiła 1,3.
Wymagania dla drzwi zewnętrznych wejściowych w budynkach wielorodzinnych
- minimalne światło ościeżnicy, którego wymiary równe są 0,9
- (szerokość) i 2,0 m (wysokość),
- w przypadku drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9 m,
- wysokość progów nie powinna przekraczać 0,02 m,
- wejścia do budynków należy chronić przed nadmiernym dopływem chłodnego powietrza przez zastosowanie przedsionka, kurtyny powietrznej lub innych rozwiązań nieutrudniających ruchu,
- wejście do budynku i do każdej klatki schodowej powinno mieć elektryczne oświetlenie zewnętrzne.
Drzwi zewnętrzne w projekcie technicznym budynku wielorodzinnego
Krajowe przepisy budowlane nie wymagają stosowania drzwi zewnętrznych o podwyższonych parametrach izolacyjności akustycznej z uwagi na to, że drzwi zewnętrzne nie oddzielają bezpośrednio pomieszczeń mieszkalnych od środowiska zewnętrznego.Przywołane wyżej rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie nakłada obowiązku, aby wszystkie drzwi wejściowe miały podwyższoną odporność na włamanie ani określoną odporność przeciwpożarową. Te kwestie reguluje projekt techniczny każdego budynku jednorodzinnego, wielorodzinnego, handlowego czy użyteczności publicznej. Jeżeli będzie on wymagał zastosowania drzwi zewnętrznych wejściowych o podwyższonej odporności na włamanie, to ich producent zobowiązany jest przedłożyć dokumenty potwierdzające badanie tej konstrukcji drzwi przez akredytowane laboratorium badawcze oraz uzyskaną klasę odporności na włamanie. Własność tę klasyfikuje się w oparciu o normę PN-EN 1627:2011 „Okna, drzwi, żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja”, która przewiduje 6 klas odporności – od RC1 do RC6.
Drzwi zewnętrzne o podwyższonej odporności ogniowej – jeżeli ich zastosowania wymaga projekt budynku lub charakter użytkowania – powinny mieć certyfikat upoważnionej jednostki certyfikującej i być oznakowane tabliczką znamionową określającą klasę odporności ogniowej, nazwę jednostki certyfikującej, znak CE, nazwę i adres producenta oraz numer deklaracji właściwości użytkowych.
Drzwi przeciwpożarowe objęte zostały zharmonizowaną normą wyrobu PN-EN 16034:2014-11, zgodnie z którą powinny przejść badania w akredytowanym laboratorium badawczym, potwierdzające ich odporność ogniową i dymoszczelność. Tego rodzaju stolarka stosowana jest przeważnie w obiektach użyteczności publicznej, tj. w placówkach medycznych, kinach, galeriach handlowych, biurach.Drzwi zewnętrzne, bez względu na materiał, z jakiego zostały wykonane, powinny zachować całkowitą szczelność przy zraszaniu wodą w ilości 120 l/h na 1 m² przy różnicy ciśnień nie mniejszej niż:
- 100 Pa – w przypadku drzwi nieosłoniętych lub częściowo osłoniętych,
- bez wymagań dla całkowicie osłoniętych.
Biorąc pod uwagę warunki klimatyczne Polski oraz zadania stawiane drzwiom zewnętrznym, zaleca się, aby średni współczynnik infiltracji powietrza, a dla drzwi zewnętrznych nie przekraczał wartości 1,0 m³/(hmdaPa²/³).
Materiały do budowy drzwi zewnętrznych
Drzwi zewnętrzne drewniane wykorzystywane raczej w domach jednorodzinnych. Są dość drogim produktem. Mają ramę i ościeżnicę z klejonki drewnianej, a skrzydło pokryte przeważnie sklejką, płytą HDF lub wiórową. Zewnętrzne drzwi drewniane wykończone są fornirem z drewna dębowego, sosnowego czy mahoniu. Odpowiednio skonstruowane mogą mieć dobre parametry cieplne na poziomie U = 0,7-0,8 W/(m²·K).
Drzwi zewnętrzne z PCW. Drzwi z tworzywa są atrakcyjne cenowo. Dobre drzwi PCW mają parametry cieplne – współczynnik U – na poziomie 1-1,3 W/(m²·K) i akustyczne. Mają gładką, łatwą w czyszczeniu powierzchnię.
Drzwi zewnętrzne stalowe. Drzwi stalowe oparte na stalowej płycie drzwiowej, jeśli wypełnione są twardą pianką PU mogą osiągać współczynnik U na poziomie nawet 0,87 W/(m²·K). Drzwi tego typu mają ciekawe wzornictwo i duży wybór wykończeń skrzydła.
Drzwi zewnętrzne aluminiowe. To najwyższa pólka nowoczesnych drzwi zewnętrznych. Mają ramę i ościeżnicę z profili aluminiowych. Skrzydło pokrywają arkusze z aluminium lub włókna szklanego. Jeszcze do niedawna stosowane głównie w obiektach użyteczności publicznej, ale teraz coraz częściej w budynkach jednorodzinnych. Mogą mieć bardzo dobre parametry izolacyjności termicznej. Najlepsze mają współczynnik U na poziomie 0,8 W/(m²·K), czy nawet pasywnym – 0,47 W/(m²·K). Drzwi zewnętrzne z aluminium mogą mieć duże rozmiary. Można je łączyć w zestawy z naświetlami o takiej samej wielkości i tworzyć przeszkloną strefę wejściową.
Warunki eksploatacji drzwi wejściowych
W budynkach wielorodzinnych, biurowych i handlowych występują trudne warunki eksploatacyjne z uwagi na intensywne użytkowanie. Klasyfikacja techniczna w zakresie wytrzymałości mechanicznej skrzydła drzwiowego została określona na podstawie normy PN-EN 1192:2001 „Drzwi. Klasyfikacja wymagań wytrzymałościowych”. Zależy ona od przewidywanych warunków eksploatacji i zastosowania stolarki. Należy zatem przyjąć, że drzwi zewnętrzne powinny spełniać wymagania wytrzymałościowe w zakresie przewidzianym co najmniej dla klasy 2. wytrzymałości zgodnie z ww. normą.
Klasy drzwi zewnętrznych
Drzwi ze względu na warunki pracy muszą odpowiadać jednej z następujących klas:
- klasa 1. – bez wymagań, nie przewiduje się dla drzwi zewnętrznych;
- klasa 2. – warunki eksploatacji: średnie; drzwi używane średnio często lub często, raczej ostrożnie, w miejscach, gdzie istnieje pewna możliwość wypadku lub niewłaściwego użytkowania; stosowane np. w domach jedno- i dwurodzinnych, budynkach mieszkalnych wielorodzinnych do 5. kondygnacji, użyteczności publicznej o małym i średnim natężeniu ruchu (biura małych i średnich firm, małe sklepy itp.);
- klasa 3. – warunki eksploatacji: ciężkie; drzwi używane często, przeważnie nieostrożnie, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo wypadku lub niewłaściwego użytkowania; montowane np. w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, powyżej 5. kondygnacji, użyteczności publicznej o dużym natężeniu ruchu (duże biura, urzędy, szkoły, przedszkola, szpitale, przychodnie, hotele itp.), zamieszkania zbiorowego (domy studenckie, domy rencistów, internaty, koszary itp.), magazynach i zakładach produkcyjnych z wykwalifikowanym personelem;
- klasa 4. – warunki eksploatacji: bardzo ciężkie; drzwi użytkowane często i gwałtownie, bez zachowania ostrożności, gdzie prawdopodobieństwo wypadku lub niewłaściwego użytkowania jest bardzo duże; spotykane np. w budynkach użyteczności publicznej o znacznym natężeniu ruchu (dworce kolejowe i autobusowe, super- i hipermarkety, kina, teatry itp.), magazynach i zakładach produkcyjnych z obsługą o niskim stopniu kwalifikacji; w trudnych warunkach eksploatacji zaleca się określić trwałość mechaniczną drzwi, tzn. odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie, zgodnie z normą PN-EN 12400:2004 „Okna i drzwi. Trwałość mechaniczna”. Drzwi eksploatowane w warunkach średnich i ciężkich powinny uzyskać 5. lub 6. klasę trwałości, tj. przejść badanie otwierania i zamykania odpowiednio 100 000 i 200 000 cyklów, po którym nie mogą wykazywać odkształceń lub uszkodzeń skrzydła i ościeżnicy powodujących utratę ich funkcjonalności i nieprzydatność do zamierzonego użytkowania.
W przypadku stosowania drzwi w szczególnie specyficznych warunkach, oprócz wymienionych własności norma wyrobu przewiduje możliwość badania i klasyfikacji innych cech, np. kuloodporność, odporność na wybuch i uderzenie, zachowanie się między różnymi klimatami, wentylacja.
Większość drzwi wejściowych, zewnętrznych w tego typu obiektach funkcjonuje w mechanicznych lub elektromechanicznych systemach kontroli dostępu, które wykorzystują:
- elektrozaczepy standardowe lub przeciwpożarowe,
- zwory elektromagnetyczne,
- elektrorygle,
- zamki mechaniczne,
- elektrozamki,
- trzymacze drzwiowe.
Ze wszystkich grup wyrobów stolarki budowlanej – okien elewacyjnych i dachowych, drzwi wewnętrznych i zewnętrznych – drzwi wejściowe są elementem ściany budynku spełniającym wiele funkcji oraz mającym wpływ na klasę energetyczną obiektu, dlatego też ich wykonanie, zastosowane materiały oraz określone własności i parametry powinny być dobierane indywidualnie do potrzeb każdego projektu.