Ogród deszczowy w pojemniku i gruncie. Jak go założyć, jakie wybrać rośliny?
Ogród deszczowy jest obecnie ważną formą terenu zielonego, zwłaszcza w przestrzeni miejskiej. Jest nie tylko efektowny, ale przede wszystkim niezwykle pożyteczny. To rodzaj ogrodu, w pojemniku lub gruncie, który gromadzi wodę deszczową, stopniowo oddając ją do ekosystemu. Jak założyć ogród deszczowy. Przykłady realizacji ogrodów deszczowych na osiedlach mieszkaniowych.
Spis treści
- Co to jest ogród deszczowy?
- Jakie funkcje pełni ogród deszczowy?
- Jak założyć ogród deszczowy?
- Ogród deszczowy w gruncie
- Ogród deszczowy w pojemniku
- Jak dbać o ogród deszczowy?
- Ogród deszczowy - przykłady realizacji
Co to jest ogród deszczowy?
Ogród deszczowy jest budowlą hydrotechniczną, stanowiącą zrównoważony system odwadniający. Ogród deszczowy jest systemem retencyjnym, często w formie zagłębienia, które przez zaprojektowany układ warstw o różnym stopniu przepuszczalności i chłonności wody, imituje procesy zachodzące w naturalnym ekosystemie. Gromadzi nie tylko tę wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio, ale także spływającą z powierzchni nieprzepuszczalnych, dachów, chodników, podjazdów, parkingów itp. Deszczówka nie jest więc w całości tracona w kanalizacji, a zatrzymywana właśnie w ogrodzie deszczowym.
Jakie funkcje pełni ogród deszczowy?
Ogród deszczowy może stanowić uzupełnienie tradycyjnej, podziemnej infrastruktury odwodnieniowej, albo też całkowicie ją zastąpić. Dzięki wykorzystaniu naturalnych procesów roślinnych zagospodarowuje konkretną objętość wody opadowej – wielogatunkowy ogród deszczowy może pobierać aż do 40% więcej wody niż trawnik. Dzięki tej właściwości ogród deszczowy sam się podlewa, a w czasie suszy i letnich upałów dzieli się zapasem wody z roślinami z najbliższego otoczenia i obniża temperaturę powietrza nawet o kilka stopni. Dzięki odpowiednio dobranym roślinom – oczyszcza wodę, glebę i powietrze oraz produkuje tlen. Zwiększa również bioróżnorodność, tworząc mikrośrodowiska i karmiąc żyjące w nich zwierzęta. Woda opadowa w ogrodzie deszczowym staje się cennym zasobem zamiast problemem znikającym w podziemnym systemie kanalizacji.
Polecany artykuł:
Jak założyć ogród deszczowy?
Ogród deszczowy, w formie przydomowej enklawy, można założyć na prywatnej posesji. Coraz częściej jednak ogrody deszczowe zakładane są w przestrzeni miejskiej, na osiedlach mieszkaniowych, skwerach, wzdłuż budynków, w parkach. Aglomeracje miejskie - nagrzewające się szybko latem betonowe pustynie, szczególnie potrzebują tego typu rozwiązań. W przestrzeni publicznej utrata wody deszczowej jest największym problemem. Ogród deszczowy może być zaprojektowany zarówno jako rozwiązanie infiltrujące wodę opadową, jak i szczelne, pełniące głównie funkcję małej retencji wodnej.
Założenie ogrodu deszczowego nie jest skomplikowane, tym bardziej że w zależności od przestrzeni, jaką dysponujemy, może być założony bezpośrednio w gruncie, ale też w pojemniku.
Cechą charakterystyczną ogrodu deszczowego są zagłębienia, niecki oraz roślinność - hydrofitowa, czyli odporna na okresowe zalewanie bądź suszę. Korzenie lub kłącza takich roślin zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej wody, np. metale ciężkie i związki białkowo-tłuszczowe. To rośliny występujące naturalnie przeważnie w zbiorowiskach okresowo zalewanych łąk, np. krwawnica pospolita, trzcina, kozłek lekarski, kosaciec czy manna mielec i nie stwarzające większych problemów pielęgnacyjnych. Jest wiele gatunków traw, bylin, krzewów i drzew polecanych właśnie do ogrodów deszczowych.
Ogród deszczowy w gruncie
Niecka, zagłębienie, w którym zakładamy ogród deszczowy, powinny mieć minimalną głębokość 50-80 cm (im większa powierzchnia, tym zagłębienie głębsze). W gruncie można założyć dwa rodzaje ogrodu deszczowego:
- ogród deszczowy suchy - dobre rozwiązanie w przypadku gruntu przepuszczalnego dla wody. Zaleca się, aby dla ochrony fundamentów przed zawilgoceniem aranżować go ok. 5 m od budynku. Jedynym ograniczeniem w realizacji takiego ogrodu może być lokalizacja w strefie ochrony ujęć wód. Zaletą suchego ogrodu deszczowego jest to, że nie trzeba wykonywać przelewu awaryjnego, ponieważ woda sprawnie przesącza się do głębszych warstw gruntu.Kolejne warstwy w suchym ogrodzie deszczowym: na dnie warstwa warstwa drenująca (żwir płukany), warstwa filtracyjna (piasek), warstwa wegetacyjna (warstwa ziemi urodzajnej grubości ok. 40 cm), warstwa antyerozyjna (kamień lub żwir płukany).
- ogród deszczowy mokry, inaczej szczelny - polecany w przypadku gruntu o słabej przepuszczalności. To ogród zagłębiony w ziemi ze szczelnym dnem, jednak ze względu na możliwość szybkiego przepełnienia, musi być wyposażony w przelew awaryjny, umożliwiający odprowadzenie nadmiaru wody.Kolejne warstwy w szczelnym ogrodzie deszczowym: na dnie warstwa uszczelniająca (np. folia PCW), warstwa drenująca (żwir płukany), warstwa filtracyjna (piasek), warstwa wegetacyjna (ok. 40 cm) i warstwa przeciwerozyjna (kamień lub żwir płukany).
Ogród deszczowy w pojemniku
Ogród deszczowy w pojemniku to rozwiązanie przeznaczone przede wszystkim do przejmowania wody z rur spustowych budynków. Stosowany głównie w przypadku niewielkiej przestrzeni. Rośliny w pojemniku dobrze jest posadzić gęsto. Pojemnik musi mieć odpływ (rura drenażowa do odprowadzania nadmiaru wody, może być połączona ze studnią chłonną lub studzienką kanalizacji deszczowej). Układ warstw ogrodu deszczowego w pojemniku powinien wyglądać następująco: na dnie układa się hydroizolację, następnie warstwę drenującą - żwir płukany, warstwę filtracyjną - piasek, warstwę wegetacyjną, warstwę przeciwerozyjną (kamień lub żwir płukany).
Osoby prywatne oraz prawne mogą wystąpić do gmin o zwrot części poniesionych nakładów na założenie ogrodu deszczowego. Na przykład w Krakowie to 50%, w Gdyni 60%, W Warszawie i Wrocławiu – 80%, jednak nie więcej niż 5000 zł dla osoby prywatnej i 10 000 zł dla wspólnoty. Aby uzyskać zwrot części nakładów, trzeba przedstawić projekt, kosztorys i rachunki dokumentujące wydatki. Szczegółowe informacje o dotacjach oraz wnioski o przyznanie dofinansowania do ogrodu deszczowego znajdują się na stronach urzędów miast.
Jak dbać o ogród deszczowy?
Ogród deszczowy nie wymaga dużo pracy. Nie trzeba go podlewać (z wyjątkiem długich okresów suszy) ani nawozić. Najważniejsze prace w ogrodzie deszczowym:
- usuwanie obumarłych rośliny, a w ich miejsca sadzenie nowych,
- raz w roku (wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji) koszenie lub ścinanie uschniętych, połamanych czy chorych części roślin, wykonanie korekty pokroju,
- sprawdzanie stanu technicznego dopływów, odpływów, elementów przepływowych, studzienek.
Ogród deszczowy - przykłady realizacji
Autor: Euro Styl
Wielogatunkowa roślinność porastająca ogrody deszczowe Osiedla Beauforta inspirowana jest naturalnymi zbiorowiskami roślinnymi, dzięki czemu jest łatwa w pielęgnacji. Obok olszy i wielu gatunków wierzby znajdziemy tu także klony, ozdobne odmiany wiśni i gruszy, sosny, które porastają kojarzące się z wydmami pagórki, krzewy kaliny, derenia, tawuły, a także mnóstwo pięknie kwitnących bylin, np. krwawnice, wiązówki błotne, ozdobne odmiany rdestu, kosaćce, irysy, jeżówki, liliowce, pysznogłówki, zawilce i jarzmianki. Wszystko spajają wizualnie lekkie kompozycje traw ozdobnych
