Prefabrykacja odkryta na nowo. Współczesna prefabrykacja to już nie wielka płyta. Relacja z wizyty w Szwecji
Mieliśmy okazję zobaczyć jak polska firma – Pekabex – z powodzeniem realizuje projekty mieszkaniowe w technologii współczesnej prefabrykacji w Skandynawii. Zwiedziliśmy trzy budowy i trzy zrealizowane inwestycje z prefabrykatów w Sztokholmie i jego okolicach.
Firma Pekabex jest gotowa aby zacząć w Polsce budowę inwestycji mieszkaniowych z prefabrykatów. Jej doświadczenie w tej dziedzinie pochodzi głównie ze Skandynawii. Firma przez wiele lat opracowywała technologie produkcji, montażu, organizacji placu budowy, ekonomicznych rozwiązań, a także logistyki.
– Dzięki wieloletniemu doświadczeniu na rynku skandynawskim jesteśmy w stanie zaproponować wykorzystanie nowoczesnych technologii na rynku krajowym – powiedział Michał Oskroba, kierownik projektu w firmie Pekabex.
Przypomnijmy, że firma Pekabex powstała w 1972 roku i działała pod nazwą Poznański Kombinat Budowy Domów. Wtedy podobnych zakładów w Polsce było bardzo dużo. Większość blokowisk wybudowanych w technologii wielkiej płyty powstało właśnie w tym okresie. Pekabex jako jedna z nielicznych firm przetrwała kryzys jaki dotknął branżę na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego stulecia. Aktualnie ma cztery zakłady w Polsce – w Poznaniu, Bielsku-Białej, Gdańsku i podwarszawskim Mszczonowie. Na potrzeby rynku polskiego produkuje przede wszystkim prefabrykaty do budowy obiektów infrastrukturalnych i przemysłowych m.in. gazoport w Świnoujściu, tunel drogowy pod Martwą Wisłą w Gdańsku, Stadion Narodowy w Warszawie, dworce kolejowe - Poznań Główny i Łódź Fabryczna. Aktualnie firma wznosi z prefabrykatów najwyższy wieżowiec w Gdańsku – Olivia Star. Pekabex wytwarza również elementy stosowane w budownictwie mieszkaniowym. Te jednak niemal w 100% wysyłane są na rynki zagraniczne – głównie do Skandynawii.
Współczesna prefabrykacja
To technologia polegająca na wytwarzaniu wielkowymiarowych elementów budowlanych sposobem przemysłowym, poza placem budowy. Poszczególne elementy powstają w halach fabrycznych, a następnie są transportowane samochodami, pociągami lub statkami, na miejsce budowy. Polscy inwestorzy coraz bardziej przekonują się do prefabrykacji. Zakres stosowania tej technologii w ostatnich latach znacznie się rozszerzył (stadiony, mosty). Teraz czas na budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne. Pierwsze osiedla mogą powstać w ramach programu "Mieszkanie plus", do którego swoją kandydaturę zgłosiła m.in. firma Pekabex.
W Szwecji technologia współczesnej prefabrykacji jest bardzo popularna
Polacy nie lubią blokowisk z wielkiej płyty z czasów PRL, zraziliśmy się do budownictwa z prefabrykatów. Szwedzi nigdy nie zaprzestali budowy mieszkań w technologii prefabrykowanej. Cały czas ją udoskonalali i stosowali. Aktualnie technologia ta jest najbardziej popularnym systemem budowy mieszkań. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Przede wszystkim mentalność Szwedów. Nie przywiązują się oni do domów i mieszkań, powstają za to całe osiedla pod wynajem. Najbardziej popularne metraże to 50-60 m². Mieszkanie na wynajem to, gotowe lokum wykończone pod klucz. Wystarczy wnieść kanapę, stół, krzesła, wyposażenie, dodatki i zamieszkać. Zazwyczaj w całym budynku są identyczne prefabrykowane łazienki, takie same kuchnie, garderoby i podłogi. Taka standaryzacja jest wręcz wygodna.
Polecany artykuł:
Ponadto budowa domów z prefabrykatów trwa krócej – Przykładowo 5-kondygnacyjny blok z dwiema klatkami powstaje w osiem do dziewięciu miesięcy. Mieszkania są w pełni wykończone – mówi Michał Oskroba, kierownik projektu w firmie Pekabex. – Do montażu konstrukcji potrzebne jest 5-6 osób – dodaje. Dla porównania czas budowy bloków mieszkalnych w technologii tradycyjnej jest co najmniej dwa razy dłuższy, a pracowników na budowie trzeba nawet cztery razy więcej.
W każdym szwedzkim budynku wielorodzinnym, bez względu na ilość pięter, jest winda i bardzo wąska klatka schodowa. Często też projektuje się zewnętrzne klatki schodowe. W efekcie w domach tych powierzchnia wspólna stanowi zazwyczaj zaledwie 6-7 proc. całej powierzchni. Wszystko to ma znaczący wpływ na cenę metra kwadratowego. W budynkach na wynajem często nie ma garaży podziemnych, co również daje znaczne oszczędności.
Zobacz jak mogą wyglądać elewacje budynków wielorodzinnych wzniesionych w technologii współczesnej prefabrykacji>>
Prefabrykacja to też bezpieczeństwo
Technologia prefabrykacji jest bezpieczniejsza od tradycyjnej, co Szwedzi bardzo sobie cenią. Statystyki potwierdzają, że najwięcej wypadków na budowach wydarza się na etapie wylewania betonu. W przypadku prefabrykacji nie ma tego problemu. Na budowie betonem wylewa się jedynie płytę denną, pozostałe prace odbywają się w fabryce.
– Na plac budowy dostarczamy gotowe płyty od razu z elewacją, ociepleniem, oknami, parapetami, puszkami elektrycznymi – wyjaśnia Michał Oskroba. Do łączenia elementów wystarczą operator dźwigu i robotnicy, którzy w odpowiednie miejsca wsuwają pręty zbrojeniowe i zalewają je betonem – dodaje. Warto podkreślić, że płyty te odlewane są w fabryce na specjalnych wibrujących stołach. Wibrowanie powoduje, że pęcherzyki powietrza uwalniane są z betonu, a dzięki temu płyty są bardzo gładkie, gotowe do malowania, nie wymagają tynkowania. – Beton odlewany w warunkach fabrycznych jest lepszej jakości, niż ten formowany na placu budowy – dodaje Michał Oskroba. W przypadku budownictwa prefabrykowanego nie ma typowych prac na wysokości, które stanowią bardzo duże zagrożenie i ryzyko wypadków. Na budowie mamy znacznie mniej sprzętu i ludzi.
Domy modułowe są alternatywą dla murowanych
Trzeba wiedzieć, że współczesna prefabrykacja mieszkaniowa to nie ta sama wielka płyta z której zbudowano np. Ursynów. Komunistyczne blokowiska powstały z prefabrykatów nieodpowiedniej jakości. Oszczędzano na materiale i nie dbano o jakość wykonania. W efekcie mamy uraz do prefabrykacji. To główne przyczyny dlaczego w Polsce „króluje” budownictwo tradycyjne. Tymczasem nie ma wątpliwości, że budowa domów z prefabrykatów trwa krócej, jest konkurencyjna cenowo i gwarantuje niższe koszty użytkowania. Jest ogromna różnica między tym, co było kiedyś, a tym, co jest teraz, począwszy od izolacyjności termicznej, poprzez akustyczną, po standard wykonania.
Firma Pekabex upatruje w programie „Mieszkanie plus” realną szansę na rozpoczęcie budowy obiektów mieszkaniowych w technologii nowoczesnych prefabrykatów na rynku krajowym. Jednak doświadczenie podpowiada, że nie ma tu miejsca na kompromisy. Jedynie jakość wykonania prefabrykatów i precyzja montażu, to droga do sukcesu. Nie możemy powielać błędów z czasów PRL, aby nie wpaść w „błędne koło”.
