Wiecha kiedyś i dziś. Co oznacza wiecha na budowie? Kiedy wieszamy wiechę na dachu?
Wiecha, inaczej wiankowe lub wierzchowe, to wielowiekowa tradycja budowlana, polegająca na zawieszaniu na konstrukcji dachu budynku wieńca przystrojonego kolorowymi wstążkami, kwiatami i gałązkami. Czasami wraz z wieńcem pojawia się piła i młotek lub inne narzędzia, które symbolizują pracę cieśli. Dowiedz się kiedy i dlaczego na budynku zawiesza się wiechę oraz jak tradycja jest pielęgnowana w innych krajach na świecie. Co oznacza wiecha na budowie?
Spis treści
- Wiecha to ponadczasowa tradycja
- Co oznacza wiecha na budowie?
- Co, jeśli na budowie zabraknie wiechy?
- Wiecha na dużych, współczesnych budowach
- Wiecha znana nie tylko w Polsce
Wiecha to ponadczasowa tradycja
Mimo że czasy się zmieniają, a ludzkość dąży do nowoczesności, budownictwo ma swoje zwyczaje, których symbolika nie zmienia się od lat. Do takich należy uroczystość powieszenia wiechy, która zawsze była i wciąż jest okazją do podziękowania wszystkim rzemieślnikom za trud i wysiłek włożony w budowę domu. Wiecha to zawsze dobry pretekst do wspólnego, radosnego świętowania ukończenia ważnego etapu budowy, zazwyczaj przybicia ostatniej krokwi. Nie ma znaczenia czy budowla powstawała przez wiele miesięcy z cegieł, czy dom zmontowano z gotowych elementów w ciągu kilkudziesięciu godzin.Tradycja zawieszania wiechy sięga XIV wieku. W dawnej Polsce wiechowe poprzedzała uroczystość zwana popłatne czyli ułożenie ostatniej belki na wierzchu zrębu. Cieśla często wycinał na takiej krokwi datę ukończenia pracy.
Co oznacza wiecha na budowie?
Kiedyś szykując się do budowy nowego domu, robiono wszystko, co tylko w ludzkiej mocy, aby stał on jak najdłużej i żyło się w nim jak najbezpieczniej. Wiecha z liści i gałęzi drzewa miała zapewnić budowli i jej mieszkańcom pomyślność, dzięki opiece istoty nadprzyrodzonej. Kiedyś wierzono, że drzewa zamieszkują bóstwa, które mają duży wpływ na ludzkie życie. Z wiechy, poprzez gałązki drzewa, z których zapleciono wieniec, do drewnianego szkieletu dachu miała przechodzić pozytywna moc świętości. Dlatego też, kiedyś zamiast wieńca często na konstrukcji dachu pojawiało się małe drzewko przystrojone wstążkami. Po wywieszeniu wiechy odbywała się gościna, na którą gospodarz zapraszał majstrów oraz sąsiadów, aby wspólnie świętować zakończenie tego ważnego etapu budowy. Była to swoista ofiara z jedzenia i picia, złożona w ofierze bóstwom i duchom opiekuńczym.
Co, jeśli na budowie zabraknie wiechy?
Kiedyś wierzono, że brak wiechy mógłby ściągnąć nieszczęście na budynek i jego właścicieli. Pominięcie tego zwyczaju do dziś wydaje się wręcz niemożliwe. Gdyby jednak tak się stało, trzeba liczyć się z tym, że ekipa budowlana może opuścić budowę, traktując zdarzenie jako poważny afront. To do dziś jeden z najpopularniejszych przesądów na budowie.
Wiecha na dużych, współczesnych budowach
Uroczystość zawieszenia wiechy jest praktykowana do dziś, również w przypadku dużych inwestycji. Zazwyczaj obwieszcza ona zakończenie robót konstrukcyjnych. Najczęściej wywieszana jest przy pomocy żurawia, na dachu lub stropie ostatniej kondygnacji. Taka uroczysta wiecha to tak jak kiedyś, okazja, aby podziękować przedstawicielom inwestora, generalnego wykonawcy i wszystkich podmiotów współpracujących za wkład włożony w proces realizacji inwestycji. Uroczystość ta, tak jak przed laty, ma przynieść pomyślność nowo wybudowanemu budynkowi.
Wiecha znana nie tylko w Polsce
W Holandii symbolem wiechy jest flaga regionu lub miasta. Zawieszana jest na najwyższym punkcie budynku, do czasu aż inwestor postawi piwo pracownikom. Dlatego też nazywana jest "pannenbier", w dosłownym tłumaczeniu "piwo dachowe". Jeżeli flaga wisi dłużej niż kilka dni, to oznaka chciwości właściciela nieruchomości. Nowozelandczycy świętują dopiero kiedy dach jest szczelny, a budynkowi nie zagrażają opady. Wtedy inwestor zazwyczaj częstuje pracowników specjalnym tortem lub piwem. W Stanach Zjednoczonych ostatnia belka konstrukcji malowana jest na biało i podpisywana przez wszystkich pracowników. W Bułgarii natomiast podczas mocowania ostatniej krokwi w konstrukcji dachu sąsiedzi przynoszą w prezencie ubrania. Wszystkie podarowane części garderoby powiewają na szczycie budynku niczym rozwieszone pranie.
