Kolejny powód, żeby odwiedzić Wiedeń Północy. Powstanie tu teatr, jakiego nie ma nikt inny w Polsce

2024-06-05 11:13

W tym teatrze foyer będzie na środku, a stanie w zasadzie na targowisku i przystanku kolejowym. Z wnętrza będzie można oglądać kolej, a z zewnątrz - zaglądać do teatru. "Liczymy, że nowy gmach stanie się ważną wizytówką miasta.", mówi jury. Teatr Lalek Banialuka w Bielsku - Białej ma dostać siedzibę zupełnie inną od teatrów, jakie znamy. Konkurs wygrała pracownia P2PA. Jak będzie wyglądać?

Spis treści

  1. Konkurs SARP na nową siedzibę Teatru Lalek Banialuka. Kto wygrał?
  2. Pomysł na teatr pracowni P2PA
  3. Nowa siedziba Banialuki ma być gotowa w 2029. Dziś jest tu targowisko
  4. Historia Banialuki i jej gmachu przy Mickiewicza
  5. Tak będzie wyglądać nowa Banialuka. Zobacz wizualizacje
Fragment próby "Pokory" w Teatrze Śląskim

Konkurs SARP na nową siedzibę Teatru Lalek Banialuka. Kto wygrał?

To w Bielsku - Białej odwiedzisz teatr, gdzie lalki wyrażają emocje, a rysunki i postaci z bajek - ożywają. Jednocześnie z otwarciem Centrum Bajki i Animacji OKO, Bielsko ogłosiło kolejną dobrą wiadomość: rozstrzygnięto konkurs architektoniczny na nową siedzibę Teatru Lalek Banialuka. W skrócie: będzie to budynek zupełnie inny, niż z teatrem może się kojarzyć. Granica między teatrem a miastem będzie płynna, a foyer stanie się centralnym miejscem. Powstanie tu też zielona biblioteka, która będzie filią Książnicy Beskidzkiej. Do konkursu SARP (w styczniu 2024 SARP wysłał zaproszenia do udziału do 118 pracowni nie tylko z Polski, ale i zagranicy) zgłosiło się ponad 30 pracowni. Z 33 ofert jury wybrało firmę P2PA sp. z o.o. z Wrocławia. 

Projekt, który został wybrany spośród 33 prac, wykazał najbardziej profesjonale podejście zespołu projektowego oraz trafne decyzje funkcjonalno-przestrzenne w odniesieniu do zadanego programu, istniejących uwarunkowań i kontekstu otoczenia - podkreślają organizatorzy konkursu.

Pomysł na teatr pracowni P2PA

Architekci z pracowni P2PA zadali sobie pytanie: Czym jest współczesny teatr? I przyznają: Jego znaczenie w życiu społeczeństwa zmalało.

- Przestrzeń teatru zamknięta została w salach i w wielu przypadkach sprowadzona do formalnych produkcji, z wyznaczonym czasem, miejscem i repertuarem, jednocześnie tracąc swoją otwartość, moc ekspresji i nieprzewidywalność. Współczesne teatry stają się tym samym coraz bardziej sformalizowane. Bazując na obecnie standardowym już połączeniu dwóch wielkości sal oraz sceny typu black-box ich zasady funkcjonowania stały się mimowolnie konserwatywne i powtarzalne. Czy teatr może być obecnie inkluzywny, mieszając w sobie zarówno podejście klasyczne oraz prawdziwie awangardowe, przypadkowość, zdarzenie, nieformalność – czy może stanowić miejsce twórcze służące wszystkim?

W ich projekcie - może.

I tak, projekt P2PA odchodzi od klasycznego układu foyer / sale / strefa zaplecza na rzecz rozmieszczenia alternatywnego sal, w którym foyer znajduje się na środku, pomiędzy trzema salami. Projekt tym samym stara się zatrzeć lub zredefiniować linie podziałów – pomiędzy teatrem a miastem, między frontem a tyłem, między artystami i publicznością oraz między samymi formami teatru. Foyer pełniło będzie rolę przestrzeni nieokreślonej i niezdefiniowanej na stałe funkcją – elastycznej, eksperymentalnej, łatwo adaptowalnej, realizującej hasło „teatr jest wszędzie”. Dzięki podwyższonej, centralnej przestrzeni „komina” sceny uzyskano spektrum konfiguracji teatralnych i ustawień scenicznych inspirujących spontaniczne formy.

Aby wyjść w przyszłość, projekt sięga do korzeni teatru, miejsca otwartego w którym jedyną formą ludzkiej interwencji była geometria widowni. Jej półkolisty kształt nie tylko zapewniał dobrą widoczność sceny oraz akustykę, lecz również jednoczył uczestników wydarzenia. Projekt odchodzi od klasycznego układu foyer / sale / strefa zaplecza na rzecz rozmieszczenia alternatywnego sal, w którym foyer o kształcie okalającej widowni znajduje się na środku, pomiędzy trzema salami. Tym samym stara się zatrzeć lub zredefiniować linie podziałów – pomiędzy teatrem a miastem, między frontem a tyłem, między artystami i publicznością. Foyer pełniło będzie rolę przestrzeni, realizującej hasło „teatr jest wszędzie”. 

Nowa siedziba Banialuki ma być gotowa w 2029. Dziś jest tu targowisko

P2PA wygrało 50 000 złotych oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki, dotyczących wykonania zamówienia publicznego na wykonanie usługi. Teatr ma być gotowy w 2029 roku. Nowa siedziba Teatru Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana z oddziałem Książnicy Beskidzkiej dla dzieci i młodzieży oraz tzw. zieloną biblioteką ma powstać w kwartale ograniczonym ul. PCK i Broniewskiego oraz linią kolejową i stacją PKP Bielsko-Biała Lipnik. Obecnie na placu działa targowisko, i będzie działac nawet wtedy, gdy powstanie nowy gmach dla teatru i biblioteki. 24 czerwca 2024 zaplanowano dyskusję i otwarci wystawy pokonkursowej.

Historia Banialuki i jej gmachu przy Mickiewicza

Banialuka jest jednym z najstarszych teatrów lalkowych w Polsce. Obecny budynek teatru przy ulicy Mickiewicza w Bielsku - Białej powstał w 1934 roku. Do czasów niemieckiej okupacji pełnił funkcję żydowskiego domu kultury im. Chaima Nachmanna Bialika. W 1947 roku zaczął w nim działać teatr lalek założony przez plastyków Jerzego Zitzmana i Zenobiusza Zwolskiego. jak mówił w zeszłym roku prezydent miasta: "Obiekt zbliża się do końca swojej żywotności technicznej, a koszty remontu byłyby prawie takie same jak budowa nowej siedziby". Stąd decyzja o konkursie. 

Tak będzie wyglądać nowa Banialuka. Zobacz wizualizacje

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Czytaj więcej