Nowe Centrum Warszawy, czyli przemiana Śródmieścia. Stolica planuje remonty ulic i placów, nowe budynki, dużo zieleni
Nowe Centrum Warszawy to trwający projekt przemiany przestrzeni publicznych w Śródmieściu stolicy. Jego efekty to m.in. m.in. plac Pięciu Rogów, budowany właśnie plac Centralny przed Pałacem Kultury oraz modernizacja ul. Chmielnej. Startują już jednak kolejne projekty, w tym przebudowa ul. Złotej i Zgoda oraz budowa gmachu Teatru TR.
Spis treści
- Nowe Centrum Warszawy – co to za projekt?
- Plac Pięciu Rogów jest gotowy
- Nowa Chmielna – remont ul. Chmielnej już ruszył
- Przebudowa ul. Złotej i Zgoda – trwa przetarg na wybór wykonawcy
- Plac Centralny w centrum stolicy
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej już niemal gotowe
- Jakie jeszcze zmiany w centrum Warszawy?
- Nowe Centrum Warszawy – rondo Dmowskiego
- Zmiany duże i małe
Nowe Centrum Warszawy – co to za projekt?
Nowe Centrum Warszawy to nazwa planu dużych zmian w centrum stolicy. Został on ogłoszony w 2019 r. przez prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego. Przestrzenie publiczne w centrum mają zostać odświeżone i zazielenione – planowana jest m.in. przebudowa licznych ulic i placów, dosadzenie drzew, krzewów i bylin, budowa nowych dróg rowerowych i przejść dla pieszych, remonty chodników. Celem jest uczynienie centrum miejscem bardziej atrakcyjnym i bardziej przyjaznym.
Zmiany obejmować będą okolice Pałacu Kultury i Nauki, ulicę Marszałkowską od placu Konstytucji po plac Bankowy, fragment Śródmieścia między Alejami Jerozolimskimi oraz Świętokrzyską, a od zachodu aleję Jana Pawła II – podaje UM Warszawa.
Plac Pięciu Rogów jest gotowy
Zakończyła się już metamorfoza placu u zbiegu ulic Brackiej, Chmielnej, Kruczej, Zgoda i Szpitalnej, potocznie nazywanego Placem Pięciu Rogów. Plac zyskał jednolitą nawierzchnię bez wydzielonych chodników i jezdni. Priorytet zyskali piesi. Posadzka placu wykonana została z dużych płyt betonowych. Na placu pojawiły się fontanna, liczne siedziska, nowe latarnie i zieleń, w tym 22 klony polne o wysokości 8-9 metrów. Posadzono je po zachodniej części placu, w pobliżu starego i nowego Domu Braci Jabłkowskich. Na placu pojawiła się też rzeźba Joanny Rajkowskiej.
Dodatkowo przebudowana została też ulica Szpitalna (do ul. Górskiego) i Krucza (do Al. Jerozolimskich). Tu również powstały nowe nawierzchnie i szersze chodniki. Projekt zmian w tej okolicy opracowała pracownia WXCA Sp. z o.o. (architekt Michał Kempiński), a wykonawcą inwestycji był Strabag. Koszt przebudowy to 14,5 mln zł.
Chciałbym, aby w najbliższych latach Warszawa przeszła metamorfozę podobną do tej, którą przeszły Kopenhaga, Sztokholm czy Amsterdam. Wszystko po to, żeby miasto, które do tej pory było idealnym miejscem do pracy, stało się też idealnym miejscem do życia – Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.
Nowa Chmielna – remont ul. Chmielnej już ruszył
10 czerwca 2021 rozstrzygnięto konkurs na przekształcenie Chmielnej – znanej, klimatycznej ulicy Warszawy. Zwycięskim autorem projektu została pracownia RS Architektura Krajobrazu (Konstancin-Jeziorna). Prace nad tzw. Nową Chmielną ruszyły 8 listopada 2023 r., a realizuje je firma Balzola.
Na nowej Chmielnej pojawi się szpaler drzew. Pomiędzy drzewami planuje się miejsca do wypoczynku i małe ogródki. Zieleń dominująca będzie również na skwerze przy kinie Atlantic. Będzie tu fontanna oraz poidełko. Z Chmielnej zniknie też betonowa nawierzchnia z kostki. W jej miejscu mają się pojawić płyty z granitu.
Przebudowa ul. Złotej i Zgoda – trwa przetarg na wybór wykonawcy
W ramach Nowego Centrum Warszawy zmieni się rejon ulic Złotej i Zgoda. 24 listopada 2021 r. rozstrzygnięto konkurs architektoniczny na koncepcję zagospodarowania tej przestrzeni w samym sercu Śródmieścia. Wygrała koncepcja autorstwa RS Architektura Krajobrazu Dorota Rudawa – Konstancin-Jeziorna. Zwycięska koncepcja zapowiada atrakcyjną i bogatą przyrodniczo zieloną przestrzeń publiczną. W lutym 2024 r. rozpoczął się przetarg na wybór wykonawcy przebudowy. Rozpoczęcia prac należy spodziewać się najwcześniej w latach 2024–2025 (pierwotnie miał to być 2023 r.).
Autorzy założyli, że większość potrzeb parkingowych uda się zapewnić w parkingu podziemnym pod placem Powstańców Warszawy. Miasto podpisało już umowę z firmą Immo Park Warszawa na jego zaprojektowanie i budowę. Obiekt powstanie w formule koncesji, która jest rodzajem partnerstwa publiczno-prywatnego. Parking za ok. 86 mln zł powinien być gotowy na przełomie 2024 i 2025 r. Budowa parkingu pozwoli na wytyczenie zielonych i wygodnych przestrzeni dla pieszych, mieszkańców i rowerzystów na ulicach i placach w sąsiedztwie, które teraz są zajęte przez samochody. Ruch w rejonie ulic Złotej i Zgoda ma być znacznie ograniczony.
Złota bez tunelu, z placem i lustrem wody
Autorzy pracy proponują likwidację tunelu w osi ul. Złotej. Miejsce po nim można wykorzystać na zbudowanie podziemnego zbiornika retencyjnego na wody opadowe. W centralnej części placu na ul. Złotej przy pasażu Wiecha znalazłoby się miejsce na płytki zbiornik wodny. W podłużnym lustrze wody odbijałby się efektownie Pałac Kultury i Nauki. Rzędy drzew posadzone wzdłuż Złotej podkreśliłyby oś widokową na Pałac.
Plac przed Domem pod Orłami
Przed Domem pod Orłami ma powstać reprezentacyjny plac. Ma stanowić zieloną oprawę dla zabytkowego gmachu. Zieleń będzie tak zakomponowana, aby podkreślać ważne osie widokowe i kierować wzrok na piękną architekturę. Rabata ozdobna i ławki stworzą atrakcyjną przestrzeń do wypoczynku.
Plac Emila Młynarskiego przed Filharmonią Narodową
Obecny parking ma się zmienić w skwer i Ogród Muzyki. Autorzy zapowiadają wielorzędowe nasadzenia i wysokie krzewy, które mają izolować od zgiełku miasta. Podest wzdłuż gmachu Filharmonii pełniłby funkcję zewnętrznego foyer. Można by na nim urządzać koncerty plenerowe i różne inne wydarzenia. Działałyby też ogródki gastronomiczne.
Skwer przy ul. Zgoda 12
Byłby to ogród krajobrazowy z placem zabaw, siłownią, stolikami do gry w szachy - prawdziwa oaza w samym centrum z myślą o mieszkańcach z pobliskich domów.
Plac Centralny w centrum stolicy
Zgodnie z zapowiedziami stolica zyska nowy plac – tzw. plac Centralny. Chodzi o środkową część Placu Defilad od strony ul. Marszałkowskiej. Przestrzeń zostanie zmodernizowana zgodnie z projektem zespołu A-A Collective. Architekci zadbali o to, aby Warszawiacy odnaleźli w okolicy Pałacu Kultury i Nauki ślady historii Warszawy, ale też zaplanowali nasadzenie zieleni oraz sadzawkę. Na placu przed PKiN oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej, odbywać się mają różne imprezy publiczne. Plac miał być gotowy w pierwszej połowie 2024 r., ale prace przedłużyły się przez dodatkowe badania archeologiczne i na razie nie wiadomo, kiedy się zakończą.
Równolegle powstanie przejście dla pieszych w okolicy Placu Defilad, na osi ul. Złotej. Dzięki niemu mieszkańcy wygodnie będą przemieszczać od Pałacu Kultury w kierunku Krakowskiego Przedmieścia bez konieczności korzystania z przejść podziemnych.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej już niemal gotowe
Już jesienią 2024 roku czeka nas otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Roboty budowlane dobiegają końca. Jest to jedna z najbardziej wyczekiwanych, ale i najbardziej kontrowersyjnych inwestycji kulturalnych Warszawy, projektu Thomasa Phifera. Nowy gmach ma odmienić otoczenie Pałacu Kultury i Nauki. Ma być kulturalną wizytówką stolicy, która przyciągnie mieszkańców i turystów.
Odmieni się również Oś Saska i rejon Hali Mirowskiej. Aby ułatwić mieszkańcom dostęp do hal i powiązać je z Ogrodem Saskim, w tej osi zostanie zbudowane nowe przejście dla pieszych przez ul. Marszałkowską.
Jakie jeszcze zmiany w centrum Warszawy?
W okolicach Pałacu Kultury i Nauki planowane są też inne zmiany, nie zawsze będące formalnie częścią projektu Nowego Centrum Warszawy, ale również warte uwagi. Omawiamy je szerzej w osobnym artykule o planach wobec centrum miasta. Czego można się spodziewać? W najbliższych latach powinna wystartować budowa Teatru TR, który ma stanowić jedną całość kompozycyjną z Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Z uwagi na wysokie koszty inwestycja ta będzie etapowana – najpierw powstaną podziemia. W przyszłości awangardowy projekt obiektu z otwieranymi wrotami umożliwi organizowanie przedstawień nie tylko we wewnątrz, ale również na zewnątrz teatru.
Po 2030 r., kiedy planowane jest zakończenie remontu linii średnicowej w Warszawie przez PKP PLK, zmieni się również punkt styku al. Jerozolimskich i ul. Marszałkowskiej. Zamiast ronda Dmowskiego ma powstać zwykłe skrzyżowanie. Planuje się też budowę naziemnych przejść dla pieszych oraz drogi rowerowej w osi głównych ulic. Z kolei część przejścia podziemnego zniknie. Co więcej, Aleje Jerozolimskie mają zostać odbudowane w nowym kształcie, z dodatkową zielenią i ścieżkami rowerowymi.
W bliżej nieokreślonej przyszłości w pobliżu Placu Defilad wybudowana zostanie Nowa Emilia. Zachowany modernistyczny pawilon ma otrzymać nowe życie jako oranżeria zlokalizowana przed północnym wejściem do Pałacu Kultury i Nauki. Na razie jednak na inwestycję brak pieniędzy. W planach jest też rozbetonowanie jednego z narożników Parku Świętokrzyskiego. W dalszej przyszłości ma również nastąpić modernizacja rejonu ul. Zielnej, gdzie powstanie nowa pierzeja po zachodniej stronie ul. Marszałkowskiej.
Nowe Centrum Warszawy – rondo Dmowskiego
W 2022 r. dobiegła końca doraźna przebudowa ronda Dmowskiego. Pojawiły się nowe przejścia dla pieszych, pozwalające m.in. dotrzeć na przedłużone przystanki tramwajowe. Pojawiły się też nowe drogi dla rowerów oraz nasadzenia zieleni.
To jednak nie koniec zmian w tej okolicy. Docelowo rondo Dmowskiego zniknie, zastąpione zwykłym skrzyżowaniem. Przy samej osi ronda (skrzyżowania) powstaną dodatkowe przejścia dla pieszych, które jeszcze bardziej ułatwią poruszanie się po tej części miasta. Częściowo zlikwidowane zostaną też przejścia podziemne pod rondem. To wszystko nastąpi jednak dopiero po zakończeniu modernizacji kolejowej linii średnicowej, w trakcie której al. Jerozolimskie będą rozkopane. Według obecnego harmonogramu prace na kolei mają zakończyć się w 2030 r.
Zmiany duże i małe
Warto dodać, że tym spektakularnym inwestycjom w centrum Warszawy będą towarzyszyć także drobniejsze, realizowane równolegle, m.in. zazielenianie ulic, nowe ławki, stopniowe zwiększanie przestrzeni dla pieszych oraz tworzenie nowych ogródków kawiarnianych.
