Nowe Centrum Warszawy. Te inwestycje w Śródmieściu planują władze stolicy. Ma być zielono i przyjaźnie
Nowe Centrum Warszawy to projekt poprawy jakości przestrzeni publicznych w Śródmieściu stolicy. W jego ramach powstają m.in. nowe budynki, drogi dla rowerów i przejścia dla pieszych, a także prowadzone są zielone przebudowy ulic i placów. W ramach NCW realizowane są obecnie m.in. budowa placu Centralnego oraz przebudowa ul. Złotej i Zgoda. W kolejce już czekają kolejne projekty.
Spis treści
- Nowe Centrum Warszawy – co to za projekt?
- Plac Pięciu Rogów – otwarty w 2022 r.
- Nowa Chmielna – remont ul. Chmielnej na ukończeniu
- Przebudowa ul. Złotej i Zgoda – prace trwają, koniec w 2026
- Plac Centralny przy Pałacu Kultury – w budowie, finisz w 2025
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej – otwarte w październiku 2024
- Nowa siedziba teatru TR Warszawa – zaczęły się przygotowania
- Zielona Marszałkowska – szpalery drzew i rozchodnik w centrum w 2025 r.
- Rondo Dmowskiego – do likwidacji w latach 30.
- Dalsze planowane zmiany w ramach NCW
Nowe Centrum Warszawy – co to za projekt?
Nowe Centrum Warszawy to nazwa realizowanego od kilku lat projektu, którego celem są duże zmiany w Śródmieściu stolicy. Został on ogłoszony w 2019 r. przez prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego. Przestrzenie publiczne w centrum mają zostać odświeżone i zazielenione – projekt NCW zakłada m.in. przebudowę licznych ulic i placów, dosadzenie drzew, krzewów i bylin, budowę nowych dróg rowerowych i przejść dla pieszych, a także remonty chodników. Celem jest uczynienie centrum Warszawy miejscem bardziej atrakcyjnym i przyjaznym wszystkim.
Poniżej omawiamy szczegółowo najważniejsze elementy projektu NCW – zarówno te już zrealizowane, jak i będące w realizacji oraz dopiero przygotowywane.
Zmiany obejmować będą okolice Pałacu Kultury i Nauki, ulicę Marszałkowską od placu Konstytucji po plac Bankowy, fragment Śródmieścia między Alejami Jerozolimskimi oraz Świętokrzyską, a od zachodu aleję Jana Pawła II – podaje UM Warszawa.
Plac Pięciu Rogów – otwarty w 2022 r.
W lipcu 2022 r. zakończyła się metamorfoza placu u zbiegu ulic Brackiej, Chmielnej, Kruczej, Zgoda i Szpitalnej, potocznie nazywanego Placem Pięciu Rogów. Plac zyskał jednolitą nawierzchnię bez wydzielonych chodników i jezdni. Priorytet zyskali piesi. Posadzka placu wykonana została z dużych płyt betonowych. Na placu pojawiły się fontanna, liczne siedziska, nowe latarnie i zieleń, w tym 22 klony polne o wysokości 8-9 metrów. Posadzono je po zachodniej części placu, w pobliżu starego i nowego Domu Braci Jabłkowskich. Na placu pojawiła się też rzeźba Joanny Rajkowskiej.
Dodatkowo przebudowana została też ulica Szpitalna (do ul. Górskiego) i Krucza (do Al. Jerozolimskich). Tu również powstały nowe nawierzchnie i szersze chodniki. Projekt zmian w tej okolicy opracowała pracownia WXCA Sp. z o.o. (architekt Michał Kempiński), a wykonawcą inwestycji był Strabag. Koszt przebudowy to 14,5 mln zł.
Nowa Chmielna – remont ul. Chmielnej na ukończeniu
10 czerwca 2021 rozstrzygnięto konkurs na przekształcenie Chmielnej – znanej, klimatycznej ulicy Warszawy. Zwycięskim autorem projektu została pracownia RS Architektura Krajobrazu (Konstancin-Jeziorna). Prace nad tzw. Nową Chmielną rozpoczęła 8 listopada 2023 r. firma Balzola. W grudniu 2024 r. inwestycja była na ukończeniu.
Na nowej Chmielnej pojawił się szpaler drzew. Pomiędzy drzewami powstały miejsca do wypoczynku i małe ogródki. Zieleń dominująca pojawiła się również na skwerze przy kinie Atlantic. Znalazła się tu fontanna oraz poidełko. Z Chmielnej zniknęła też betonowa nawierzchnia z kostki. W jej miejscu pojawiły się płyty z granitu.
Przebudowa ul. Złotej i Zgoda – prace trwają, koniec w 2026
W ramach Nowego Centrum Warszawy zmienia się rejon ulic Złotej i Zgoda. 24 listopada 2021 r. rozstrzygnięto konkurs architektoniczny na koncepcję zagospodarowania tej przestrzeni w samym sercu Śródmieścia. Wygrała koncepcja autorstwa RS Architektura Krajobrazu Dorota Rudawa – Konstancin-Jeziorna. Zwycięska koncepcja zapowiada atrakcyjną i bogatą przyrodniczo zieloną przestrzeń publiczną. Umowę z wykonawcą podpisano 16 lipca 2024 r. (pierwotnie miał to być 2023 r.), zaś inwestycja ma się zakończyć w drugiej połowie 2026 r.
Autorzy założyli, że większość potrzeb parkingowych uda się zapewnić w parkingu podziemnym pod placem Powstańców Warszawy. Jego budowę realizuje firma Immo Park Warszawa. Obiekt powstanie w formule koncesji, która jest rodzajem partnerstwa publiczno-prywatnego. Parking za ok. 86 mln zł powinien być gotowy na przełomie 2024 i 2025 r. Budowa parkingu pozwoli na wytyczenie zielonych i wygodnych przestrzeni dla pieszych, mieszkańców i rowerzystów na ulicach i placach w sąsiedztwie, które teraz są zajęte przez samochody. Ruch w rejonie ulic Złotej i Zgoda ma być znacznie ograniczony.
Plac Centralny przy Pałacu Kultury – w budowie, finisz w 2025
Zgodnie z zapowiedziami stolica zyska nowy plac – tzw. plac Centralny. Chodzi o środkową część Placu Defilad od strony ul. Marszałkowskiej. Przestrzeń ta jest obecnie modernizowana zgodnie z projektem zespołu A-A Collective. Architekci zadbali o to, aby Warszawiacy odnaleźli w okolicy Pałacu Kultury i Nauki ślady historii Warszawy, ale też zaplanowali nasadzenie zieleni oraz sadzawkę. Na placu przed PKiN oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej odbywać się mają różne imprezy publiczne. Plac miał być gotowy w pierwszej połowie 2024 r., ale prace przedłużyły się przez dodatkowe badania archeologiczne i obecnie zakończenie inwestycji zapowiadane jest na wiosnę 2025 r.
Jednocześnie z placem powstanie przejście dla pieszych w okolicy Placu Defilad, na osi ul. Złotej. Dzięki niemu mieszkańcy wygodnie będą przemieszczać od Pałacu Kultury w kierunku Krakowskiego Przedmieścia bez konieczności korzystania z przejść podziemnych.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej – otwarte w październiku 2024
25 października 2024 r. nastąpiło otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Była to jedna z najbardziej wyczekiwanych, ale i najbardziej kontrowersyjnych inwestycji kulturalnych Warszawy, projektu Thomasa Phifera. Nowy gmach powstał między Pałacem Kultury i Nauki a ulicą Marszałkowską. Ma być kulturalną wizytówką stolicy, która przyciągnie mieszkańców i turystów.
Muzeum zaplanowało otwarcie pierwszej wystawy stałej na I kwartał 2025 r. Warto dodać, że budynek powstał w niełatwej lokalizacji, bo nad tunelami 1. linii metra.
Nowa siedziba teatru TR Warszawa – zaczęły się przygotowania
Między Pałacem Kultury i Nauki a nowym gmachem Muzeum Sztuki Nowoczesnej ma powstać nowa siedziba teatru TR Warszawa, który ma stanowić jedną całość kompozycyjną z MSN. Z uwagi na wysokie koszty inwestycja ta będzie etapowana – najpierw powstaną podziemia. Prace przygotowawcze na działce ruszyły we wrześniu 2024 r., zaś rozpoczęcie właściwych robót budowlanych zapowiedziano na wiosnę 2025 r. W przyszłości awangardowy projekt obiektu z otwieranymi wrotami umożliwi organizowanie przedstawień nie tylko we wewnątrz, ale również na zewnątrz teatru.
Zielona Marszałkowska – szpalery drzew i rozchodnik w centrum w 2025 r.
Realizowana od kilku lat inwestycja o nazwie Zielona Marszałkowska to zielona przebudowa kolejnych odcinków jednej z głównych warszawskich ulic. Na 2025 r. zaplanowano prace na odcinku od ul. Królewskiej do ul. Widok, czyli niemal do samego ronda Dmowskiego. Marszałkowska zostanie zwężona o jeden pas w każdą stronę. Odzyskana w ten sposób przestrzeń pozwoli posadzić szpalery drzew wzdłuż torowiska tramwajowego oraz wybudować drogę dla rowerów po wschodniej stronie Marszałkowskiej.
W ramach przebudowy na części torowiska tramwajowego pojawi się też rozchodnik, a dodatkowo poszerzone zostaną przystanki tramwajowe. W planach jest również nowe odwodnienie torowiska oraz remont chodników. W dalszej przyszłości zielona przebudowa Marszałkowskiej będzie kontynuowana w kierunku pl. Konstytucji.
Rondo Dmowskiego – do likwidacji w latach 30.
W 2022 r. dobiegła końca doraźna przebudowa ronda Dmowskiego. Pojawiły się nowe przejścia dla pieszych, pozwalające m.in. dotrzeć na przedłużone przystanki tramwajowe. Pojawiły się też nowe drogi dla rowerów oraz nasadzenia zieleni.
To jednak nie koniec zmian w tej okolicy. Docelowo rondo Dmowskiego zniknie, zastąpione zwykłym skrzyżowaniem. Przy samej osi ronda (skrzyżowania) powstaną dodatkowe przejścia dla pieszych, które jeszcze bardziej ułatwią poruszanie się po tej części miasta. Częściowo zlikwidowane zostaną też przejścia podziemne pod rondem. To wszystko nastąpi jednak dopiero po zakończeniu modernizacji kolejowej linii średnicowej, w trakcie której al. Jerozolimskie będą rozkopane. Według obecnego harmonogramu prace na kolei mają rozpocząć się w latach 30.
Dalsze planowane zmiany w ramach NCW
W bliżej nieokreślonej przyszłości w pobliżu Placu Defilad ma zostać odbudowany pawilon Emilia. Zachowany modernistyczny pawilon ma otrzymać nowe życie jako oranżeria zlokalizowana przed północnym wejściem do PKiN. Na razie jednak na inwestycję brak pieniędzy.
W planach jest też rozbetonowanie jednego z narożników Parku Świętokrzyskiego oraz inne zielone zmiany na placu Defilad. W dalszej przyszłości ma również nastąpić modernizacja rejonu ul. Zielnej, gdzie powstanie nowa pierzeja po zachodniej stronie ul. Marszałkowskiej.
Po zakończeniu przez PKP PLK remontu linii średnicowej w centrum miasta Warszawa planuje też przebudowę Alej Jerozolimskich. Na liście inwestycji do wykonania jest także przebudowa ul. Kruczej, jednak jej termin wciąż nie jest pewny.
- Przejdź do galerii: Największe inwestycje miejskie w Warszawie w 2025 r.
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
Sala Kongresowa w Warszawie w remoncie
