Powódź w Nysie. Przyczyny. Wody Polskie wydały dziś oświadczenie: Winne kanały, a nie rzeka i zbiorniki
Autor: Wojciech Kulig
Dlaczego Nysa została podtopiona? Wody Polskie wydały oświadczenie. Winna Nysa Kłodzka i zbiornik Nysa? Nie. "Powódź nastąpiła od strony systemu kanałów na obszarze miasta, m. in. Kanału Bielawskiego - czytamy w komunikacie". To już kolejny komunikat wyjaśniający, dotyczący powodzi z września 2024. Wcześniej tłumaczyli, dlaczego nie wytrzymała tama w Stroniu Śląskim.
Spis treści
- Maksymalny odpływ wody ze zbiornika Nysa nie mógł być powodem podtopienia
- Przyczyny podtopienia Nysy – dane satelitarne i wizje terenowe
- Modernizacja zbiornika Nysa
- Odpływ: 1000 m3 na sekundę
- 178 mln m3 rezerwy powodziowej w zbiornikach Nysa, Kozielno, Otmuchów
- Zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej przechwyciły 155 mln m3 wody
- Powódź w Nysie. Zdjęcia
Maksymalny odpływ wody ze zbiornika Nysa nie mógł być powodem podtopienia
Oto komunikat, jaki wydały Wody Polskie w środę 25 września:
Informujemy, że maksymalny zadysponowany odpływ wody ze zbiornika Nysa na poziomie 1000 m3/s zgodnie z instrukcją gospodarowania wodą nie mógł być powodem podtopienia Nysy w niedzielę 15 września. Dane satelitarne Centrum Informacji Kryzysowej Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk oraz wizje terenowe dowodzą, że powódź nastąpiła od strony systemu kanałów na obszarze miasta. Jednocześnie, dzięki zrealizowanym w latach 2009 – 2015 inwestycjom, rzeka Nysa Kłodzka na odcinku miejskim może przeprowadzić w bezpieczny sposób maksymalny przepływ powodziowy na poziomie 1400 m3/s. Należy podkreślić też, że komunikacja odpływów ze zbiornika była prowadzona z odpowiednim wyprzedzeniem. Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Opolu otrzymało informację o planowanym odpływie na poziomie 1000 m3/s ponad 3 godziny przed jego dokonaniem. Kaskada Nysy Kłodzkiej miała zabezpieczoną wystarczającą rezerwę – przechwyciła ok. 155 mln m3 wody, przy wyjściowej rezerwie prawie 180 mln m3. Dzięki swojej pracy zbiorniki skutecznie zredukowały falę wezbraniową i ograniczyły zagrożenie powodziowe w korycie rzeki poniżej zbiornika.
Czytaj też:
Racibórz Dolny. Wielki test wielkiego zbiornika
Autor: From the Sky
Przyczyny podtopienia Nysy – dane satelitarne i wizje terenowe
Centrum Informacji Kryzysowej Centrum Badań Kosmicznych PAN, na podstawie danych w ramach projektu ICEYE (projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej, mający na celu zwiększenie zdolności reagowania kryzysowego), udostępniło mapy z maksymalnymi zasięgami powodzi oraz aktualne dane o zasięgu wód powodziowych.
Na przekazane dane o maksymalnych zasięgach z opracowania satelitarnego zostały nałożone zasięgi prawdopodobne pochodzące z Map Zagrożenia Powodziowego o prawdopodobieństwie 1%.
Należy podkreślić, że z analiz danych satelitarnych i obserwacji terenowych przeprowadzonych przez PGW Wody Polskie wynika, że:
- powódź w mieście Nysa nie nastąpiła od strony rzeki Nysa Kłodzka i zbiornika Nysa (w wyniku przerwania wału lub przelania się wody przez jego koronę), a od strony systemu kanałów zlokalizowanych w mieście m. in. Kanału Bielawskiego
- w wyniku przerwania wałów przeciwpowodziowych na rzece Biała Głuchołaska w okolicach miejscowości Przełęk doszło do zalania w miejscowości Biała Nyska, znajdującej się przed zbiornikiem Nysa. Do zalania ww. miejscowości nie przyczyniło się, w opinii PGW Wody Polskie, gospodarowanie wodami na zbiorniku Nysa. Wały zbiornika Nysa pozostały nieuszkodzone,
- do zalania miejscowości Hajduki Nyskie, na południe od miasta Nysa, doszło w wyniku powodzi na rzece Kamienica, która nie posiada obwałowań.
Zobacz też: Polder Żelazna. To on ma bronić Opola przed powodzią. Zdjęcia
Autor: Wody Polskie
Polder Żelazna w Opolu
Modernizacja zbiornika Nysa
W 2016 roku zakończono projekt pn. „Modernizacja zbiornika wodnego Nysa w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego – etap I”. W jego ramach zrealizowano dwa przedsięwzięcia:
Przebudowa i udrożnienie przeciwpowodziowe rzeki Nysy Kłodzkiej od zbiornika wodnego Nysa w km 65+00 do rejonu Kubic w km 55+500 wraz z istniejącymi budowlami,Modernizacja budowli i urządzeń zbiornikowych, wraz z budową innych obiektów niezbędnych dla zbiornika.Realizacja projektu zapewniła możliwość przepływu powodziowego w obrębie miasta Nysa na poziomie 1400 m3/s. Należy jednak podkreślić, że maksymalny odpływ ze zbiornika Nysa, który miał miejsce w niedzielę 15 września, był znacznie niższy i wyniósł 1000 m3/s.
Odpływ: 1000 m3 na sekundę
Pracownicy Wód Polskich Zarządu Zlewni w Nysie uczestniczyli w zebraniach sztabu kryzysowego w Nysie, gdzie na bieżąco informowali o zagrożeniach w terenie oraz o dyspozycjach Centrum Operacyjnego Ochrony Przeciwpowodziowej we Wrocławiu, w tym planowanym odpływie wody ze zbiornika Nysa. Informacje do sztabu kryzysowego Wojewody Opolskiego oraz Dolnośląskiego przesyłało również COOP we Wrocławiu.
W niedzielę 15 września o godzinie 11:24 COOP we Wrocławiu przekazało informację dotyczącą planowanego odpływu ze zbiornika Nysa na poziomie 1000 m3/s od godziny 15:00. Informacja trafiła m.in. do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Opolu.
Dodatkowo, informację przekazali również pracownicy ZZ w Nysie do sztabu kryzysowego w Nysie.
Do momentu wystąpienia intensywnych opadów deszczu i wzrostów stanu wody, zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej pracowały zgodnie z zaleceniami Międzyresortowego Zespołu ds. Odry. Celem było niedopuszczenie do zakwitu „złotej algi” w Odrze przez alimentowanie wody w określonym przepływie. We wtorek 10 września rekomendowano:
- utrzymanie stanu gotowości w zakresie zwiększenia alimentacji przepływu rzeki Odry, poprzez wykorzystanie zasobów wodnych ze zbiorników zlokalizowanych na jej dopływach, co dotyczyło przede wszystkim kaskady zbiorników na rzece Nysa Kłodzka przeanalizowanie możliwości
- wypłaszczenia fali wezbraniowej przy użyciu stopni wodnych w Malczycach oraz w Dolnym Brzegu.
- Jednak w sobotę 14 września, w wyniku długotrwałych i intensywnych opadów deszczu oraz gwałtownych wzrostów stanów wody, praca zbiornikami kaskady Nysy Kłodzkiej weszła w tryb powodziowy.
- Wszystkie zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej są tzw. mokrymi zbiornikami, co oznacza, że w normalnych warunkach pełnią funkcje retencyjne. W sytuacjach krytycznych możliwe są zmiany piętrzenia na tych obiektach
178 mln m3 rezerwy powodziowej w zbiornikach Nysa, Kozielno, Otmuchów
Należy podkreślić, że zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej (Topola, Kozielno, Otmuchów, Nysa) miały około 178 mln m3 zabezpieczonej rezerwy powodziowej. To rezerwa powodziowa porównywalna ze zbiornikiem przeciwpowodziowym Racibórz Dolny, który ma 185 mln m3 pojemności i redukuje falę wezbraniową na Odrze dla ochrony dużych miast położonych poniżej, w tym Opolai Wrocławia.
W czwartek 12 września wszystkie cztery zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej miały rezerwę powodziową od 127 do 161%, czyli wyższą niż wymagana w Instrukcji Gospodarowania Wodą, która decyduje o tym, jak steruje się zbiornikami, także w trakcie przejścia fali wezbraniowej. Zapełnienie największych zbiorników kaskady - Otmuchowa i Nysy - wynosiło odpowiednio 30,7% i 37,5%.
Zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej przechwyciły 155 mln m3 wody
Należy podkreślić, że zbiorniki kaskady Nysy Kłodzkiej przechwyciły około 155 mln m3 wody, a więc nie wykorzystały całej zabezpieczonej rezerwy. Na przykład, zbiornik Racibórz Dolny retencjonował w kluczowym momencie 147,9 mln m3 (maksymalne wypełnienie wraz z polderem Buków osiągnął 17.09.2024 r.: Buków 57 mln m3 Zbiornik Racibórz Dolny 147,9 mln m3). Powyższe wskazuje, w jak skrajnie trudnych warunkach hydrologicznych pracowały obiekty i urządzenia wodne kaskady Nysy Kłodzkiej, gromadząc porównywalną masę wód ze zlewni o skrajnie mniejszej powierzchni i odmiennym, górskim charakterze w porównaniu do Zbiornika Racibórz Dolny.
Powódź w Nysie. Zdjęcia
Autor: Wojciech Kulig
