Spalarnie odpadów w Polsce. Czym są, jak działają, czy są eko? Lista spalarni odpadów w Polsce

Spalarnie odpadów w Polsce - czy to dobry sposób na nadprodukcję śmieci? Dowiedz się jak działa spalarnia odpadów oraz czy jest bezpieczna dla środowiska. W artykule opisaliśmy wszystkie polskie spalarnie, zarówno te istniejące, jak i w budowie oraz projektowane. Czy wiesz ile spalarni jest w Polsce oraz gdzie powstały?

Spis treści

1. Czym jest spalarnia odpadów?
2. Czy dym wydostający się ze spalarni jest szkodliwy?
3. Jak działa spalarnia odpadów?
4. Istniejące w Polsce spalarnie odpadów
5. Spalarnie odpadów w budowie
6. Spalarnie odpadów na etapie projektu

Czym jest spalarnia odpadów?

Spalarnia to zakład przemysłowy, w którym na skutek działania wysokich temperatur przekształca się odpady, które nie nadają się do recyklingu. Proces spalania śmieci to jeden ze sposobów rozwiązania problemu gospodarowania odpadami. Aby spalarnia była bezpieczna dla środowiska musi być wyposażona w odpowiednie systemy, filtry i komory. Dodatkowo, spalarnie często pełnią funkcję elektrowni lub elektrociepłowni produkując energię elektryczną lub cieplną. Te najnowocześniejsze obiekty wykorzystują energię ze źródeł odnawialnych i realizują założenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Instalacje termicznego przekształcania odpadów wykorzystują wytworzone ciepło do produkcji np. energii elektrycznej lub podgrzania wody użytkowej.

Czy dym wydostający się ze spalarni jest szkodliwy?

W nowoczesnych spalarniach śmieci powstaje stosunkowo mało szkodliwych substancji, w większości są one usuwane podczas procesu spalania w bardzo wysokiej temperaturze. Spalarnie obowiązują wyśrubowane restrykcje, które narzucają ciągłe kontrolowanie warunków spalania i wyłapywania zanieczyszczeń. Ponadto popiół z profesjonalnych spalarni jest odpowiednio utylizowany - wiatr nie roznosi go po okolicy. Oczywiście nawet najnowocześniejsze spalarnie emitują zanieczyszczenia do atmosfery, ale na zdecydowanie niższym poziomie, niż np. pożar śmietniska, czy masowe palenie w piecach węglem.

Wokół tematu spalarni wciąż pojawiają się kontrowersje. Ludzie protestują przeciwko budowom nowych obiektów, a zakłady zapraszają do zwiedzania istniejących, aby udowodnić, że to najlepszy sposób na pozbycie się śmieci. Ekolodzy twierdzą, budowa spalarni odpadów to zły krok w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Tak naprawdę nie ma optymalnego rozwiązania problemu pozbywania się śmieci, których ilość z roku na rok rośnie.

Jak działa spalarnia odpadów?

Proces spalania odpadów odbywa się zazwyczaj w temperaturze około 900°C. Współczesne spalarnie muszą spełniać restrykcyjne normy jakości w zakresie ochrony środowiska, dlatego też muszą być wyposażone odpowiednie systemy i oczyszczalnie spalin, a przede wszystkim w liczne filtry, które wyłapują i pochłaniają zanieczyszczenia. W zakładach takich można spalać wszelkie odpady komunalne, przemysłowe, a nawet niebezpieczne, np. odpady medyczne. Jedyną pozostałością po śmieciach jest odrobina popiołu i żużlu. Spalarnia nie wymaga dużego zespołu ludzi, a mniejsze zakłady obsługuje zaledwie jedna osoba.

Ciąg technologiczny w typowej spalarni śmieci:

• komora spalania
• komora dopalająca
• system wyprowadzania energii
• system oczyszczania spalin
• system odprowadzania pozostałości

Zasada działania spalarni:

• Umieszczenie śmieci i odpadów w specjalnym bunkrze zsypowym, w którym działa podciśnienie.
• Wychwycenie ze śmieci metalu przez elektromagnesy.
• Rozdrobnienie odpadów i załadowanie ich do komory spalającej, gdzie śmieci zamieniają się w pył i duże ilości ciepła, które wykorzystywane jest do produkcji prądu lub podgrzania wody albo powietrza.
• Chłodzenie spalin w kąpieli wodnej, dzięki czemu usuwane są z nich chlorki i fluorki.
• Oczyszczanie spalin za pomocą aktywnych filtrów gazów z metali ciężkich.
• Odprowadzanie pozostałości, czyli pyłu (wykorzystywany jako wypełnienie pustych wyrobisk w kopalniach soli) i żużlu (domieszka do kruszywa budowlanego).

Istniejące w Polsce spalarnie odpadów

1. Spalarnia odpadów w Warszawie

Spalarnia odpadów w Warszawie. Niebawem stolica zyska największą w kraju, nowoczesną spalarnię, która zasili w ciepło i energię elektryczną kilkanaście tysięcy gospodarstw. Istniejący zakład przy ul. Zabranieckiej zostanie rozbudowany i będzie największym obiektem tego typu w Polsce. Powierzchnia obecnie pracującej instalacji wynosi niecałe 14 tys. m², a po rozbudowie zajmie nieco ponad 21 tys. m². Najnowsze technologie wykorzystane w procesie oczyszczania spalin pozwolą na uzyskanie znacznie lepszych parametrów od rygorystycznych norm, które są obecnie wymagane. Budynek będzie miał zielone dachy, które wspomogą retencję wód opadowych (magazynowanie tzw. deszczówki). Zastosowane w instalacji rozwiązania będą energooszczędne. Więcej na temat inwestycji>>

2. Spalarnia odpadów w Krakowie

Spalarnia odpadów w Krakowie to ekospalarnia. Co to oznacza? Otóż oznacza to, że dzięki termicznej obróbce odpadów w obiekcie pozyskuje się energię odnawialną. To pierwsza spalarnia w Polsce, która otrzymała zielony certyfikat, czyli jest przyjazna zarówno dla człowieka, jak i dla środowiska. Energia uzyskana w procesie termicznego przekształcania jest w znacznej części energią odnawialną, a więc ekologiczną. W zakładzie spala się w ciągu doby około 700 ton odpadów. Ekospalarnia umożliwia przekształcanie 220 tys. ton odpadów komunalnych w ciągu roku. W wyniku spalania wyprodukowana zostaje energia elektryczna (około 65 000 MWh), i energia cieplna (280 000 MWh).

3. Spalarnia odpadów w Koninie

Spalarnia odpadów w Koninie działa od grudnia 2015 roku. Unieszkodliwia około 94 tys. ton odpadów zmieszanych rocznie, dodatkowo produkuje blisko 47 tys. MWh energii elektrycznej oraz 120 tys. GJ energii ciepłej, która trafia do sieci miejskiej.

4. Spalarnia odpadów w Białymstoku

Spalarnia odpadów w Białymstoku to jedna z pierwszych w Polsce instalacji termicznego przekształcania odpadów w energię elektryczną i cieplną. ZUOK jest w stanie przetworzyć do 15 ton odpadów komunalnych w ciągu godziny, a więc do 120 tys. ton w ciągu roku. Dzięki zastosowanej technologii możliwe jest wytworzenie rocznie ok. 43 tys. MWh energii elektrycznej oraz ok. 360 tys. GJ energii cieplnej, która trafia do miejskiej sieci ciepłowniczej.

5. Spalarnia odpadów w Szczecinie

Spalarnia odpadów w Szczecinie (ZUO) działa od grudnia 2017 roku. Ma wydajność około 150 tys. ton rocznie oraz wytwarza 70-80 tys. MWh energii elektrycznej i 400 – 600 tys. GJ ciepła. Spalarnia odpadów w Szczecinie nosi miano EkoGeneratora i jest istotnym źródłem energii dla miasta.

6. Spalarnia odpadów w Rzeszowie

Spalarnia odpadów w Rzeszowie działa od 2018 roku. Produkuje ekologiczne ciepło i energię elektryczną dla miasta i okolic. Przetwarza około 100 tys. ton odpadów komunalnych rocznie. W planach jest rozbudowa obiektu.

7. Spalarnia odpadów w Poznaniu

Spalarnia odpadów w Poznaniu działa od marca 2017 roku. Produkuje prąd i ciepło z około 210 tys. ton odpadów rocznie.

8. Spalarnia odpadów w Bydgoszczy

Spalarnia odpadów w Bydgoszczy działa od lutego 2016. Instalacja odzyskuje zawartą w odpadach energię, zamieniając ją na prąd i ciepło. Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej wynosi prawie 255 tys. MWh, a energii cieplnej ponad 2 miliony GJ. Przetwarza około 650 tys. ton odpadów rocznie.

Spalarnie odpadów w budowie

1. Spalarnia odpadów w Olsztynie

W listopadzie 2020 STRABAG rozpoczął prace budowlane instalacji termicznego przekształcania odpadów wraz z odzyskiem energii wykorzystywanej w miejskiej sieci ciepłowniczej (w systemie Waste to Energy) w Olsztynie. Zakres prac w spalarni Olsztyn obejmuje budowę obiektów kubaturowych niezbędnych do montażu instalacji termicznego przekształcania frakcji energetycznej pochodzącej z odpadów komunalnych wraz z odzyskiem energii elektrycznej i cieplnej oraz budowę infrastruktury towarzyszącej. W ramach prowadzonych robót wykonane będą również drogi dojazdowe i chodniki oraz utwardzone zostaną place, które obejmują powierzchnię ok. 20 000 m². Wartość kontraktu to 204 mln zł netto.

W ramach zadania powstaną obiekty o kubaturze ok. 215 tys. m³ i powierzchni zabudowy 16,4 tys. m², które zostaną wykonane w konstrukcji żelbetowej, stalowej lub stalowo-żelbetowej i posadowione na płytach lub stopach i ławach żelbetowych. Ściany wewnętrzne i zewnętrzne gr. 24 cm powstaną w technologii żelbetowej lub murowanej. Inwestycja ma być gotowa w lipcu 2023 roku.

2. Spalarnia odpadów w Gdańsku

Trwa też budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Port Czystej Energii. To nazwa nowoczesnej, ekologicznej spalarni śmieci, która powstaje w Gdańsku-Szadółkach. Spalarnia ma być gotowa do końca 2023 roku.

Spalarnie odpadów na etapie projektu

Jest też pozytywna decyzja dla budowy spalarni w Radomiu. Obiekt miałaby powstać w miejscu dawnej Elektrociepłowni. Niestety koszt inwestycji to nawet 300 milionów złotych, samo pozwolenie na budowę to dopiero początek. Czy Radom będzie stać na wybudowanie nowoczesnej spalarni? Jedno jest pewne, spalarnia byłaby najlepszym rozwiązaniem w kwestii odpadów komunalnych w Radomiu i obniżeniu rachunków za ich wywóz. O budowie spalarni zadecyduje rada miejska.

Również władze Włocławka podjęły decyzję o budowie spalarni śmieci. Ma to być też szansa na obniżenie we Włocławku opłat za odbiór śmieci. W wyniku termicznego przekształcania odpadów komunalnych powstawać ma ciepło i energia elektryczna dla mieszkańców miasta.

Ponadto chęć realizacji takich inwestycji zgłosiło wiele innych miast, m.in.: Bielsko-Biała, Starachowice, Oświęcim, Krosno, Gorlice, Stalowa Wola. Jednak trudno dziś przewiedzieć, które spalarnie z planowanych uda się wybudować.

Marzena Sarniewicz