TOP 7 najnowocześniejszych teatrów i oper w Polsce. Koniecznie odzwiedź te niezwykłe miejsca!
Autor: UM Bytom
Polskie teatry i opery zmieniają się na naszych oczach, dostosowując się do współczesnych standardów technologicznych oraz rosnących oczekiwań widzów. Inwestycje obejmują nowoczesne systemy akustyczne, ekologiczne rozwiązania oświetleniowe oraz przestrzenie sceniczne pozwalające na realizację nowatorskich spektakli. Przedstawiamy subiektywne zestawienie siedmiu najnowocześniejszych teatrów i oper w Polsce.
Spis treści
- Opera Nova w Bydgoszczy, Marszałka Ferdynanda Focha 5, Bydgoszcz
- Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Świętego Ducha 2, Gdańsk
- Opera Śląska, Stanisława Moniuszki 21, Bytom
- Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, Prezydenta Gabriela Narutowicza 17, Lublin
- Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, plac Świętego Ducha 1, Kraków
- Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, Fredry 9, Poznań
- Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Henryka Sienkiewicza 32, Kielce
Opera Nova w Bydgoszczy, Marszałka Ferdynanda Focha 5, Bydgoszcz
Historia Opery Novej w Bydgoszczy sięga początków lat 60. W 1961 roku zorganizowano konkurs architektoniczny, który wygrał Józef Chmiel. Budynek ostatecznie oddano do użytku w 2006 roku. Na przestrzeni lat projekt wielokrotnie zmieniano i modyfikowano.
Opera Nova w Bydgoszczy, jako jedna z czołowych instytucji kulturalnych w Polsce, przeszła w ostatnich latach znaczącą modernizację oraz jest w trakcie rozbudowy, mającej na celu dostosowanie jej infrastruktury do współczesnych standardów i rosnących potrzeb publiczności.
Czytaj też: Ciekawa architektura w Polsce: nowe teatry, muzea i centra kultury w 2025 roku
Wśród dużych inwestycji znalazł się m.in. panel sterowania urządzeniami mechanicznymi sceny, czyli komputer, który programuje i zapisuje ruch wszystkich zapadni i sztankietów [urządzenie mechaniczne w formie poziomego trawersu zamontowanego na linkach nad sceną służące do podnoszenia dekoracji teatralnych na odpowiednią wysokość - przyp. red.]. Uzupełniony system oświetleniowy (45 sztuk ruchomych głów typu spot oraz 38 sztuk ledowych ruchomych głów typu wash) pozwala uzyskać niesamowite efekty wizualne. Modernizacja nagłośnienia obu sal podniosła komfort słuchaczy, podobnie jak wypożyczany indywidualny sprzęt nagłaśniający.
Renowacja podłóg dużej sceny i w kieszeniach scenicznych przełożyła się na bezpieczeństwo artystów oraz pracowników technicznych. Ostatnią ze spektakularnych i najdroższych inwestycji było położenie nowej sceny obrotowej: wykonała ją firma, która montowała podobne m.in. w Australii (Opera w Sydney), Japonii i w teatrach europejskich. Znacząco uzupełniono także instrumentarium.
Rozbudowa o IV krąg
Obecnie trwa rozbudowa Opery Nova o tzw. IV krąg, który ma na celu rozszerzenie funkcjonalności obiektu:
- Planowane jest utworzenie sali prób mogącej pomieścić 500 osób oraz sali kinowej na 205 miejsc.
- W ramach inwestycji powstanie parking podziemny na blisko 300 samochodów, co znacznie ułatwi dostępność dla widzów.
- Powstaną także wszystkie nowoczesne elementy techniki sali koncertowej, miejsce na wystawy oraz poszerzone przez połączenie ze „starym” gmachem foyer.
- Realizacja IV kręgu: 2022-2025
- Powierzchnia użytkowa IV kręgu: 5730 m²
- Liczba miejsc dla widzów w nowej sali prób: 485
- Liczba miejsc w sali kinowej: 205
- Liczba kondygnacji: 4
- Koszt inwestycji: 173,3 mln zł
- Projekt architektoniczny: Warsztat Architektury Krzysztofa Kozłowskiego
- Wykonawca: Budimex S.A.
Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Świętego Ducha 2, Gdańsk
Modernizacja budynku Dużej Sceny rozpoczęła się w lipcu 2020 roku. Inwestycja obejmowała kompleksową przebudowę sceny, widowni, foyer oraz zaplecza artystycznego. Jest to zwieńczenie wieloletniego procesu inwestycyjnego, który rozpoczął się remontem Starej Apteki w 2015 roku.
Była to największa inwestycja w powojennej historii teatru. Duża Scena Teatru Wybrzeże stała się nowoczesnym obiektem z unikatowymi rozwiązaniami technologicznymi.
Teatr został bardzo gruntownie wyczyszczony, wszystkie elementy, łącznie ze stropem zostały wymienione, pozostały jedynie ściany boczne i te na scenie.
Zakupiono ekrany akustyczne, które poprawiają znacząco akustykę teatru, a także nowocześnie wyposażoną reżyserkę akustyczno-elektryczną oraz urządzenia napędzające sztankiety elektryczne. Teatr zyskał również pomieszczenie przeznaczone na archiwum artystyczne.
Scena została wyposażona w system sześciu zapadni i dwóch na proscenium. Mogą one pracować jako scena obrotowa (poprzednia powstała w latach 60. i nie była modernizowana).
Czytaj też: Hub gamingowo-technologiczny w dawnej kopalni ma już wykonawcę. Inwestycja będzie droższa
Zmieniło się wejście główne i hol, z szatnią i toaletami oraz strefą kas biletowych. Na potrzeby widzów przeznaczono całą powierzchnię parteru, rezygnując z wynajmowania części powierzchni podmiotom zewnętrznym. Nowa jest również fasada frontowa budynku - postawiono na przeszklenia, prostotę i elegancję wnętrza, które utrzymano w kolorach neutralnych, dominują tu imponujące złoto-czerwone kręte schody prowadzące na piętro oraz trzy efektowne żyrandole we foyer.
Zmienił się także układ widowni. Zrezygnowano z balkonów na rzecz widowni o układzie kinowym ze znacznymi przewyższeniami, co zapewnia doskonałą widoczność i akustykę ze wszystkich miejsc. Fotele sprowadzono z Francji, są nie tylko wygodne, ale również mają regulowane podłokietniki.
Czytaj też: Kąpiel z Alfonsem Muchą w secesyjnej willi?! Oto efekt pięcioletniej renowacji w Świeradowie-Zdroju
W obiekcie wymieniono wszystkie instalacje, a także poprawiono parametry izolacyjne, co, poza zapewnieniem komfortu użytkownikom, znacznie ogranicza zużycie energii. Przebudowane i wyposażone zostały również pomieszczenia zaplecza artystycznego i magazyny.
Obiekt zyskał nowoczesne urządzenia elektroakustyki, oświetlenia scenicznego i systemu inspicjenta. Całkowita wymiana urządzeń mechaniki sceny, zarówno górnej (sztankiety), jak i dolnej (scena obrotowa, zapadnie sceniczne) znacząco wzbogaciła możliwości inscenizacyjne, pozwalając na prezentację bardziej dynamicznych i atrakcyjnych wizualnie produkcji.
Całość obiektu dostosowana jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
- Lata modernizacji: 2020-2023
- Powierzchnia użytkowa teatru: 4,5 tys. m²
- Liczba miejsc dla widzów: 408
- Koszt inwestycji: 60 mln zł
- Autor projektu przebudowy Dużej Sceny: Warsztat Architektury Pracownia Autorska Krzysztof Kozłowski
- Wykonawca: Budimex S.A.
Opera Śląska, Stanisława Moniuszki 21, Bytom
Budynek Opery Śląskiej powstał w 1901 roku według projektu berlińskiego architekta Aleksandera Böhma. W 1997 roku został wpisany do rejestru zabytków, a od 1945 roku znajduje się w nim Opera Śląska, założona przez Adama Didura.
Remont Opery Śląskiej w Bytomiu to jedna z najważniejszych inwestycji realizowanych na Śląsku, w latach 2022-2023. Przebudowano 6 tys. m kw. powierzchni.
Obecnie scena ma powierzchnię blisko 220 m², oraz zmodernizowane zascenie spełniają najwyższe standardy ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa pracy, oraz poprawiły możliwości techniczne placówki, dostosowując ją do współczesnych wymogów.
Scena ma zapadnię i podnoszony 32-metrowy orkiestron. Wyposażona jest w mechanizm obrotowy o powierzchni 50 m.kw. oraz system zmiany dekoracji - jeden z najnowocześniejszych w Polsce. Nad nią zainstalowano 26 sztankietów.
Elementy poprzedniej sceny zostały odrestaurowane, a ponieważ są materialnym wyrazem historii miejsca, będą prezentowane gościom gmachu. Zastosowano także tzw. wirtualną akustykę, na którą składają się 64 głośniki.
Zbudowano nowe fragmenty budynku, które powiększyły jego powierzchnię użytkową, oraz czterokondygnacyjny żelbetowy szyb windowy.
Wyburzono i odbudowano te części gmachu, które były w złym stanie technicznym, a w miejsce stalowego łącznika między budynkami Opery i Filharmonii powstał nowy, w konstrukcji żelbetowo-murowej. Wzmocniono też fundamenty za pomocą mikropali betonowych.
W kominie scenicznym wykonano nowe stropy żelbetowe stanowiące podstawę podłogi orkiestrionu oraz sceny. Wykonano również nowy strop magazynu, w miejsce wyburzonego stropu ceramicznego.
By dopasować wysokość pomieszczeń do obowiązujących przepisów, pogłębiono podłogę pomieszczeń pod magazynem scenicznym. Drewniane stropy oraz dachy wymieniono na stropy gęstożebrowe. Powstał nowy dach nad magazynem scenicznym i do nowej konstrukcji stalowej podwieszone zostały belki żelbetowe istniejącej konstrukcji dachu.
Na widowni oraz w korytarzach foyer odtworzono elementy sztukatorskie oraz złocenia, do których wykorzystano cztery tysiące płatków. Rewitalizację przeszedł także żyrandol, który był zamontowany tuż nad widownią. Prace nad jego odnowieniem trwały półtora miesiąca, a odnowie podlegało 2715 kryształów.
Zainstalowano nowy system przeciwpożarowy, który składa się z 388 czujek, a na podłogach ułożono ponad 700 m2 nowych wykładzin.
- Lata modernizacji: 2022-2024
- Powierzchnia użytkowa: 6000 m²
- Liczba miejsc dla widzów: sala teatralna na 391 miejsc siedzących wraz z zapleczem, sala koncertowa na 200 miejsc siedzących wraz z garderobami do niej przylegającymi, sala szkoleniowa na ok. 100 miejsc oraz sala korepetytorska
- Koszt inwestycji: 63 mln zł
- Autorzy: Studio Quattro
- Inwestor: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
- Generalny wykonawca: Alstal Grupa Budowlana Sp z o.o.
Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, Prezydenta Gabriela Narutowicza 17, Lublin
Wzniesiony w latach 1884–1886 wg projektu Karola Kozłowskiego gmach lubelskiego teatru należy do najstarszych budynków teatralnych w kraju, został również wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego. Inicjatorami jego budowy byli lubelscy przemysłowcy, bracia Adolf i Juliusz Frickowie, a wznieśli go mieszkańcy Lublina ze składek społecznych na rzecz spółki cywilnej „Teatr Lubelski”. Otwarty uroczyście 6 lutego 1886 r. był wówczas jednym z najpiękniejszych i najnowocześniejszych teatrów w Europie.
Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej remontu wygrała firma AMC Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o. Roboty budowlane planowane są na lata 2025-2027.
Pierwsza część inwestycji zakłada modernizację głównej sceny i widowni wraz z przyległymi pomieszczeniami, a także modernizację istniejących miejsc parkingowych wraz z infrastrukturą podziemną. Komunikację ułatwią windy oraz pochylnie i podjazdy umożliwiające poruszanie się po budynku. Rozbudowa umożliwi otwarcie sali filharmonii, czyli tzw. redutowej. To właśnie ta sala jest praktycznie zamknięta od niemal 30 lat.
Czytaj też: Był kiosk tytoniowy, będzie galeria sztuki. Na 12 m2 - oto najmniejszy adres Warszawy, Długa 1
Druga część inwestycji polegać będzie na ucyfrowieniu oraz zakupie sprzętu i wyposażenia Teatru. Działania takie jak m.in. budowa nowej strony www, digitalizacja contentu, budowa własnej platformy VOD czy zakup nowoczesnego i profesjonalnego sprzętu akustycznego zwiększy dostępność do dóbr kultury, szczególnie dla osób z niepełnosprawnościami i osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. Projekt „Poprawa efektywności energetycznej budynku Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie”, zakłada kompleksową termomodernizację budynku.
Wszystkie zaplanowane działania przyczynią się do poprawy efektywności energetycznej obiektu. Projekt będzie realizowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Dążenie do samowystarczalności energetycznej obiektu poprzez wytwarzanie energii elektrycznej pochodzącej z OZE (montaż paneli fotowoltaicznych) spowoduje obniżenia energochłonności budynku oraz obniżenie emisji CO2.
Realizowana inwestycja przyczyni się do zachowania zabytkowego dziedzictwa kulturowego obiektu, poprawi estetykę śródmieścia Lublina, a w konsekwencji zwiększy atrakcyjności turystyczną województwa lubelskiego. Termomodernizacja obiektu i zastosowanie odnawialnych źródeł energii spowodują zmniejszenie kosztów zużycia energii i tym samym obniżenie kosztów działalności Teatru, co wpłynie na poprawę jego sytuacji finansowej.
- Lata modernizacji: 2025-2027
- Koszt inwestycji: 19 mln euro
- Autor projektu: AMC Andrzej M. Chołdzyński
Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, plac Świętego Ducha 1, Kraków
Budynek w stylu eklektycznym wybudowano w latach 1891-1893. Odegrał on ważną rolę zwłaszcza w epoce Młodej Polski. Swoje dzieła wystawiał tam m.in. Stanisław Wyspiański — autor dramatu "Wesele".
Zakres prac, które rozpoczną się w tym roku, dotyczy wymiany pokrycia dachu z rekonstrukcją wtórnie utraconych elementów dekoracyjnych, remont i zabezpieczenie elementów konstrukcji dachu, wykonanie termoizolacji poddaszy, remont kominów, instalacji odgromowej i instalacji przeciwoblodzeniowej, wymiany opraw oświetleniowych instalacji iluminacji dachu i remont konserwatorski elementów metalowych zwieńczenia kopuł.
Remont obejmie również sanitariaty w budynku głównym wraz wymianą wewnętrznej instalacji wodno-kanalizacyjnej i hydrantowej oraz instalacji odprowadzającej wodę deszczową z dachu budynku.
Przy okazji przeprowadzanego remontu, konserwacji zostanie poddane zewnętrzna elewacja południowa głównej siedziby Teatru.
Wykonane zostaną kompleksowe prace konserwatorskie, restauratorskie oraz niezbędne roboty budowlane obejmujące rzeźby, dekoracyjne elementy kamienne i cementowe, sztukaterię oraz powierzchnie tynkarskie płaskie oraz wymianę obróbek blacharskich i doszczelnienie odpływów z tarasów, znajdujących się na elewacji zewnętrznej.
Zadanie inwestycyjne „Remont i modernizacja budynku głównego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie” będzie dofinansowane z budżetu województwa małopolskiego.
- Lata modernizacji: 2014-2020, od 2025 roku
- Powierzchnia użytkowa: 4363,5 m²
- Liczba miejsc dla widzów: 540
- Koszt inwestycji: 16,5 mln
Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, Fredry 9, Poznań
Neoklasycystyczny gmach został zaprojektowany przez Maxa Littmanna, udostępniony publiczności w 1909, a pierwszym przedstawieniem był Czarodziejski flet Mozarta. Po odzyskaniu niepodległości placówka przeszła w polskie ręce, a nowy etap działalności zainaugurowano w sierpniu 1919 roku.
W październiku 2023 roku zakończył się trwający przeszło dwa lata remont. Przyniósł generalne zmiany w mechanice sceny, w zakresie oświetlenia, elektroakustyki oraz bezpieczeństwa.
Obecnie poznańska opera dysponuje nowoczesnym systemem oświetleniowym i nagłośnieniowym oraz tzw. techniką sceny, w okolicach której wnętrze zostało wymienione całkowicie, od piwnic po dach.
Dzięki wdrożonym podczas remontu systemom oraz całkowicie zmodernizowanemu oświetleniu spektakle staną się jeszcze bardziej atrakcyjne pod względem dźwiękowym i wizualnym, i zabrzmią w nowej odsłonie.
Zobacz też: "Zaczarowany pałac szklany", czyli jak Hala Kopińska została ulubienicą prasy w latach 50.
Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki jest pierwszą operą w Europie, która może się pochwalić immersyjnym systemem dźwięku przestrzennego L-Isa Hyperreal 360 wraz z systemem wspomagania akustyki Ambiance. Dzięki temu podczas spektakli wykreowany zostanie wokół widzów dźwięk w taki sposób, aby byli nim otoczeni. Będzie to efekt porównywalny do kinowego dolby surround.
W trakcie spektakli artyści nie korzystają ze wsparcia mikrofonów, natomiast dzięki nowym systemom widz z każdego miejsca w będzie słyszał to, co się dzieje na scenie jednakowo dobrze. W trakcie prowadzonych prac wymieniono ponadto:
- ponad 800 m kw. drewnianej podłogi,
- zamontowano 63 elektryczne sztankiety, w tym 42 główne dekoracyjne, o udźwigu pół tony każdy,
- położono ponad 60 km kabli,
- udźwig roboczy każdej z czterech zapadni zwiększono do 15 ton,
- na widowni wymieniono wszystkie żarówki na źródła LED, obniżając dziesięciokrotnie zużycie prądu. Identyczne żarówki oświetlają widownię teatrów: La Scala w Mediolanie czy Metropolitan Opera,
- obecnie cały spektakl od strony technicznej może obsłużyć jedna osoba, zrobi to posługując się trzema mobilnymi pulpitami elektronicznymi,
- rekonstrukcję nowej kurtyny wykonano w Wiedniu, na której motywy dekoracyjne zostały przeszyte z poprzedniej.
- Lata modernizacji: 2021-2023
- Powierzchnia użytkowa sceny: 1150 m² (jest to jedna z największych scen na świecie o powierzchni)
- Liczba miejsc dla widzów:1768
- Koszt inwestycji: 40 mln zł
- Autor projektu: Pracownia ARPA, Jerzy Gurawski
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Henryka Sienkiewicza 32, Kielce
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach to jeden z najstarszych obiektów tego typu w Polsce. Inauguracyjne przedstawienie odbyło się 6 stycznia 1879 roku. Aktualnie obiekt przeszedł gruntowną przebudowę według projektu pracowni WXCA. Po trwającym w latach 2021-2024 remoncie Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach jest jednym z najnowocześniejszych w Europie budynków teatralnych.
Przebudowa i rozbudowa obejmowała unowocześnienie budynku, dostosowanie go do potrzeb osób niepełnosprawnych, wdrożenie nowej technologii sceny, uruchomienie sceny kameralnej otwartej na dziedziniec oraz odtworzenie historycznych elementów zabytkowych, jak posągi czterech muz na elewacji frontowej.
Zobacz też: To jedne z najciekawszych bloków w Świętokrzyskiem. Nie wiadomo, kto je zaprojektował
Rozbudowa o sąsiednią kamienicę pozwoliła na ponad dwukrotne powiększenie przestrzeni sceny oraz dodanie drugiego zestawu zapadni. Wprowadzone możliwości techniczne i inscenizacyjne, m.in. szybką zmianę scenografii (ruch 360° w pionie i poziomie), 6-metrowa scenę obrotową, dwie widownie mobilne czy też opcję gry aktorów na trzy strony.
Druga, duża scena także została rozbudowana. Dzięki temu możliwy został montaż wielu zapadni, obrotowej platformy scenicznej, a nawet wprowadzenie wody do spektakli. Nad widownią nowym elementem znajduje się plafon, który poprawia akustykę sali.
Budynek zyskał m.in. dwukondygnacyjne magazyny, pomieszczenia techniczne oraz studio nagrań, zlokalizowane pod nowymi oficynami i dziedzińcem. W przestrzeni głównej sceny przewidziano sześć dwupoziomowych zapadni scenicznych.
Elementy historycznego wystroju zostały poddane renowacji, m.in. zabytkowe kariatydy z portalu okna scenicznego, kroksztyny spod balkonów na widowni, drewniana boazeria, żeliwna klatka schodowa czy też ozdobne latarenki. Zakres prac konserwatorskich obejmował przywrócenie elementów wystroju, które nie zachowały się do dzisiaj. Wykonano kwerendę archiwalną i badania konserwatorskie, a na podstawie opisów, fotografii i dokumentacji przygotowano projekt odtworzenia detali.
- Lata modernizacji: 2021-2024
- Powierzchnia użytkowa: 1561 m²
- Liczba miejsc dla widzów: 231
- Koszt inwestycji: 170 mln zł
- Projekt: Pracownia WXZCA
- Wykonawca: Anna Bud
Autor: UM Bytom
