„Warszawa w kwiatach” – konkurs z długą i piękną historią. Zapoczątkował go Stefan Starzyński jeszcze przed wojną
Konkurs „Warszawa w kwiatach” pomaga upiększać Warszawę już od 40 lat. Zapoczątkował go słynny przedwojenny prezydent stolicy Stefan Starzyński, wtedy jeszcze pod nazwą „Warszawa w kwiatach i zieleni”. Przypominamy historię wyjątkowego konkursu.
Spis treści
- „Warszawa w kwiatach” – konkurs w pigułce. Na czym polega?
- Warszawa w kwiatach 2023 – laureaci. Kto zwyciężył?
- „Warszawa w kwiatach i zieleni” – historia. Zaczęło się od Stefana Starzyńskiego
- Konkurs przerwany przez wojnę. Kiedy „Warszawa w kwiatach” powróciła?
- Wielki piknik kwietny – finał 40. edycji konkursu „Warszawa w kwiatach” - galeria zdjęć
„Warszawa w kwiatach” – konkurs w pigułce. Na czym polega?
Konkurs „Warszawa w kwiatach” ma na celu upiększanie miasta poprzez zachęcanie mieszkańców do tworzenia ukwieconych balkonów i ogrodów. Z inicjatywy prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego warszawiacy są od 1935 r. nagradzani za miłość do kwiatów i zieleni – swoje okna, balkony i ogródki może zgłosić każdy, a na zwycięzców czekają nagrody wręczane podczas finałowego pikniku. Dziś konkurs organizuje Zarząd Zieleni m.st. Warszawy we współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Warszawy.
Do konkursu co roku można zgłaszać:
- balkony, loggie i okna,
- inicjatywy sąsiedzkie,
- ogrody i ogródki przydomowe przy budynkach jedno- i wielorodzinnych,
- osiedla mieszkaniowe,
- aranżacje zieleni (przy kawiarniach, sklepach, punktach usługowych),
- ogrody lub ogródki edukacyjne (przy placówkach edukacyjnych),
- założenia ogrodowe statutowe,
- założenia ogrodowe niestatutowe,
- ogródki działkowe kwietne.
Na tym jednak nie koniec, gdyż konkurs ma też zwiększać wiedzę na temat ogrodnictwa oraz rozbudzać zamiłowanie do zieleni. W ramach „Warszawy w kwiatach” organizowane są bezpłatne warsztaty ogrodnicze, spacery edukacyjne oraz wykłady na tematy związane z uprawą roślin.
- Zobacz: Działka ROD – za co można ją stracić? Sprawdź, co wolno na terenie rodzinnych ogrodów działkowych
Warszawa w kwiatach 2023 – laureaci. Kto zwyciężył?
40. edycję konkursu „Warszawa w kwiatach” rozstrzygnięto 27 sierpnia 2023 r. Nagrody wręczono podczas pikniku kwietnego w Multimedialnym Parku Fontann, który odbył się pod patronatem Muratora. Pełną listę laureatów można znaleźć w naszym artykule o finale 40. edycji konkursu „Warszawa w kwiatach”.
– Warszawa w kwiatach to konkurs, w którym doceniamy i wyróżniamy pasjonatów zieleni. (…) Tegoroczna 40. edycja tego historycznego konkursu to kontynuacja pięknej tradycji krzewienia miłości do zielni wśród warszawianek i warszawiaków – mówi Magdalena Młochowska, dyrektor koordynator ds. zielonej Warszawy.
„Warszawa w kwiatach i zieleni” – historia. Zaczęło się od Stefana Starzyńskiego
Konkurs na ukwiecanie stolicy zawdzięczamy inicjatywie słynnego Stefana Starzyńskiego, prezydenta Warszawy w latach 1934–1939. W tamtym okresie Warszawa miała – niestety w dużej mierze słuszną – opinię miasta szarego i zaniedbanego, pozbawionego zieleni. Nie powinno to zresztą dziwić, jeśli wziąć pod uwagę długie dekady zaborów, zniszczenia pierwszej wojny światowej oraz kryzys gospodarczy lat 30. XX w. Gdy w 1935 r. rodził się pomysł konkursu, najbiedniejsze dzielnice stolicy – Powiśle, Wola, Praga – były praktycznie pozbawione zieleni i kwiatów.
Żeby to zmienić, postanowiono zorganizować Święto Wiosny pod hasłem „Warszawa w kwiatach i zieleni”. Planowano zarówno zachęcanie mieszkańców do przyozdabiania prywatnych domów i mieszkań, jak i tworzenie w przestrzeni publicznej zieleńców, klombów oraz parków. Jak donosi „Kurier Warszawski” z 1935 r., prezydent Starzyński nie przebierał w słowach podczas przemowy w ratuszu.
– Dekorowanie balkonów i okien kwiatami i zielenią ma tym większe znaczenie dla Warszawy, ponieważ stolica posiada wielką ilość kamienic bez żadnej wartości architektonicznej, których fasady są zaniedbane i szpecą miasto. Istnieją realne możliwości uczynienia z Warszawy miasta kwiatów i zieleni, w akcji tej jednak musi wziąć udział ogół obywateli stolicy – mówił Starzyński w 1935 r.
Żeby osiągnąć ten cel, podjęto szeroko zakrojone działania. Poza artykułami w prasie wzywającymi do udziału w konkursie na ukwiecanie budynków wykonano też następujące kroki:
- sklepy ogrodnicze obniżyły ceny korytek z ziemią i nasionami, zaoferowały też ich dostawę do domu,
- organizacje ogrodnicze taniej sprzedawały krzewy, nasiona i ziemię,
- powstał ogródek wystawowy na Kole stworzony przez Zakłady Ogrodnicze C. Ulrich,
- Wydział Ogrodniczy ozdobił skrzynkami z kwiatami budynki publiczne,
- dzieciom w szkołach rozdano 3,5 tys. roślin do uprawy w domu,
- zawieszono kosze z kwiatami na latarniach i słupach ulicznych,
- prywatne firmy oferowały darmowe nasiona i skrzynki do kwiatów,
- ukazały się ulotki nt. uprawy roślin,
- wydano album fotografii o zieleni warszawskiej,
- pokazano plany rozwoju zieleni miejskiej na wystawie „Warszawa przyszłości”,
- urządzono pokazową wystawę dekoracji z kwiatów w szklarniach Ogrodu Saskiego.
Akcja odniosła olbrzymi sukces, a do konkursu zgłoszono 300 obiektów. Ostatecznie w 1935 r. laureatom wręczono 132 nagrody.
Zobacz galerię: Ogród Saski zaprasza do spacerów. Zobacz jeden z najpiękniejszych parków w Warszawie
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
Ogród Saski można znaleźć niedaleko placu marsz. Józefa Piłsudskiego. Można też dotrzeć do niego od strony skrzyżowania ulic Marszałkowskiej i Królewskiej. W pobliżu znajdują się liczne przystanki tramwajowe (m.in. Królewska) i autobusowe (m.in. Królewska, Zachęta, Pl. Piłsudskiego).
Od tamtej pory konkurs powracał co roku, przyczyniając się do dalszego ukwiecania Warszawy. W kolejnych latach poszerzano zakres działań: szkoły sadziły drzewka w przestrzeni publicznej, oferowano darmowe, fachowe porady ogrodnicze, obsadzano pnączami gmachy publiczne, rozdawano instytucjom bezpłatnie krzewy i drzewka. Coraz więcej było też osób i instytucji zgłaszających się do konkursu.
Konkurs przerwany przez wojnę. Kiedy „Warszawa w kwiatach” powróciła?
W 1939 r. konkurs „Warszawa w kwiatach i zieleni” zdążono jeszcze zorganizować, ale już nie rozstrzygnąć. Jeszcze w lipcu komisja konkursowa krążyła po mieście, oglądając zgłoszone obiekty, których było ponad 700. Mimo powtarzanej co rok akcji wciąż ogromne obszary stolicy były całkowicie pozbawione kwiatów (m.in. Muranów). Jak oceniała wtedy „Gazeta Polska”, kwiatów nie miało aż 70% domów w Warszawie.
Wkroczenie do Polski wojsk niemieckich i rosyjskich obróciło wniwecz wieloletnie starania o upiększenie stolicy. W wyniku działań wojennych oraz celowego wysadzania i podpalania budynków zniszczeniu uległo 65% miasta. W przypadku samej Warszawy lewobrzeżnej zakres zniszczeń oceniano na 84%. Stolica stała się morzem gruzów, zaś na odbudowę potrzeba było lat. Konkurs został więc na długo zapomniany.
Ideę ukwiecania Warszawy – początkowo na małą skalę – udało się wskrzesić w 1971 r. na Powiślu. Stało się to z inicjatywy Zofii Wóycickiej, prezes Oddziału Powiśle Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, która w 1938 r. sama została nagrodzona w konkursie „Warszawa w kwiatach i zieleni” za balkon przy ul. Wspólnej. Według strony UM Warszawa dopiero w 1984 r. udało się reaktywować konkurs w skali całego miasta.
W 1984 r. powrócono do idei Stefana Starzyńskiego i reaktywowano ogólnowarszawską formułę konkursu. Organizatorem jest Towarzystwo Przyjaciół Warszawy przy współudziale władz miasta. W konkursie mogą brać udział wszyscy mieszkańcy Warszawy, którzy wyróżniają się inicjatywą i pomysłowością w ukwiecaniu swojego balkonu, ogródka czy okna – podaje UM Warszawa.
Źródła:
B. Michalec, „»Warszawa w kwiatach i zieleni« w latach 1935–1939”, strona Towarzystwa Przyjaciół Warszawy www.tpw.org.pl, dostęp 31.08.2023
Strona UM Warszawa um.warszawa.pl, dostęp 31.08.2023
Strona Zarządu Zieleni m.st. Warszawy zzw.waw.pl, dostęp 31.08.2023
Zobacz galerię: Warszawa pięknieje na naszych oczach. Co warto zobaczyć w stolicy?
Wielki piknik kwietny – finał 40. edycji konkursu „Warszawa w kwiatach” - galeria zdjęć
Autor: Szymon Starnawski/Grupa Murator
