Wyremontują stary folwark na terenie szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie
Autor: UM Województwa Małopolskiego
Folwark, część zabudowy zabytkowego szpitala im. Babińskiego w Krakowie po rewitalizacji stanie się centrum kultury i terapii
Województwo małopolskie dało pieniądze na zrewitalizowanie starego folwarku na terenie szpitala im. Józefa Babińskiego w Krakowie Kobierzynie. Na skraju zielonego parku szpitalnego w wyremontowanych budynkach powstaną kino, kawiarnia i sale terapeutyczne. To kolejny z remontów dzięki któremu neobarokowy kompleks leczniczy odzyskuje dawny wygląd.
Spis treści
- Szpital psychiatryczny w Kobierzynie
- Miasto-ogród na wzgórzu z widokiem
- Opuszczony folwark szpitala będzie rewitalizowany
- Stare nazwy, nowe funkcje
- Folwark będzie miejscem spotkań
Szpital psychiatryczny w Kobierzynie
Kiedy władze Krakowa w 1907 r. wybierały południowe obrzeża Kobierzyna dla zbudowania szpitala psychiatrycznego była to wieś położona z dala od granic miasta. Podczas okupacji w 1941 r. Kobierzyn został przyłączony do Krakowa. Później miasto powoli zbliżało się swoją zabudową do tej dawnej podkrakowskiej wsi, aż w latach 80. XX w. częściowo na jej gruntach wyrosło osiedle Ruczaj-Zaborze. Dzisiaj w sąsiedztwie terenów szpitala leżą duże kompleksy zabudowy wielorodzinnej osiedli Kliny i Skotniki. Wciąż jednak roztacza się stąd widok na Beskidy.
Miasto-ogród na wzgórzu z widokiem
Lokalizacja szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie na widokowym wzgórzu z dala od zgiełku pośród łąk i pól miała służyć wyciszeniu i terapii leczenia nerwic i innych schorzeń psychicznych. Temu samemu celowi podporządkowane zostało rozplanowanie szpitala nie w dużym budynku, a w mniejszych obiektach regularnie, ale luźno rozmieszczonych pośród parku. Założenie to przypominało miasto-ogród. Zabudowania służyły nie tylko chorym, ale także zatrudnionemu tu personelowi. Na terenie szpitala była piekarnia, pralnia, warsztaty terapii, gospodarstwo rolne i ogrodnicze, a także zaplecze kulturalno-sportowe z salą teatralną i boiskiem. Była też kaplica i cmentarz. Wodociąg z miasta zapewniał bieżącą wodę.
Opuszczony folwark szpitala będzie rewitalizowany
Rozległy kompleks szpitala w Kobierzynie obejmujący teren o powierzchni 50 ha jest wpisany do rejestru zabytków. Należy do niego zespół folwarku zlokalizowany przy ul. Babińskiego. W jego sąsiedztwie znajdowały się dawniej pola z uprawami przeznaczonymi na potrzeby szpitala. Na ich części wybudowany został obok folwarku Dom Opieki Społecznej. Zabytkowe zabudowania folwarku od wielu lat niszczały. Na szczęście obora, stajnia, chlewnia, rzeźnia, ptaszarnia i ekonomówka zyskają nie tylko nowe elewacje i dachy, ale zostaną przebudowane do spełniania nowych zadań.
Opiekę nad szpitalem i jego terenem sprawuje powołana przez władze województwa małopolskiego spółka Małopolskie Parki Przemysłowe. W styczniu 2023 r. podpisała ona umowę z pracownią architektoniczną Koliber Studio Ewa Miśkow-Janik na opracowanie pełnej dokumentacji projektowej dla adaptacji zabytkowego folwarku na potrzeby utworzenia centrum wsparcia w obszarze e-zdrowia, zdrowia i zdrowienia. Biuro miało także zająć się uzyskaniem stosownych decyzji administracyjnych, w tym ULICP (lub WZ), pozwolenia konserwatorskiego, decyzji pozwolenia na budowę. 24 października 2024 r. MPP podpisały umowę na nadzór inwestorski z firmą Primex z Częstochowy, a niespełna miesiąc potem 22 listopada odbyła się uroczystość symbolicznego wbicia pierwszej łopaty na placu budowy na folwarku.
Pamiętam, kiedy po raz pierwszy pojawiłem się w tym miejscu i zobaczyłem te zrujnowane budynki - one budziły żal. Dziś pokazujemy, że to się zmieni, że to miejsce odzyska świetność, zachowując przy tym swój zabytkowy charakter. To wielka praca, możliwa dzięki temu, że udało się stworzyć bardzo sprawny zespół, który jest ambitny i nie boi się odważnych projektów - mówi marszałek województwa małopolskiego, Łukasz Smółka
Stare nazwy, nowe funkcje
Obora będzie przeznaczona na cele terapeutyczne. Powstaną tu biura i dwie nowoczesne sale kinowe (nadzór kina Kijów), w pełni dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz miejsce spotkań mieszkańców i pacjentów. W budynku będą prowadzone działania terapeutyczne dostępne dla wszystkich, w tym zajęcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz usługi dla seniorów. W planach jest urządzenie Muzeum Klinika-Zabawek dla najmłodszych z zajęciami warsztatowymi.
Chlewnię przeznaczono na biura spółki MPP. Znajdą się w nim m.in. sala konferencyjna.
Stajnia jest w trakcie projektowania i powstaje a jego funkcja będzie wynikiem konsultacji i potrzeb lokalnej społeczności
Ptaszarnia zostanie zamieniona w serwerownię, a rzeźnia będzie zapleczem gastronomicznym kompleksu, do którego przeniesie się bistro „Tymiankowo” z terenu szpitala, którego obsługa składa się z osób chorych na schizofrenię. Ekonomówka, zgodnie z nazwą będzie przeznaczona na obsługę biurową i techniczną kompleksu.
Folwark będzie miejscem spotkań
"Folwarku Kompetencji" ma być w przyszłości miejscem, które ma służyć pacjentom szpitala a jednocześnie lokalnej społeczności. Kompleks będzie otwarty dla mieszkańców i ma zmienić sposób postrzegania Kobierzyna. Nowa odsłona folwarku ma być miejscem z jednej strony dającym spokój i wytchnienie, z drugiej – możliwości rozwoju, spotkań i twórczego spędzania czasu. Będzie to przestrzeń stworzoną z empatią, służąca aktualnym potrzebom społeczności. Warto tu zaznaczyć, że dodatkowym celem tworzonego centrum kompetencji będzie zmiana podejścia do opieki nad osobą z niedoskonałością oraz otwarciem „zdrowych” na „chorych”. Będzie to centrum kulturalne, oświatowe i terapeutyczne, które ma szansę stać się wizytówką tej części Krakowa.
źródło: malopolska.pl, Małopolskie Parki Przemysłowe
Autor: Architekci Gadomscy
Nowoczesna forma i stary materiał zostały połączone w budynku Hospicjum Caritas w Olsztynie.
