Zabytki z całej Polski odzyskują blask. Teraz walczą o zwycięstwo w konkursie „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”
Autor: z archiwum Konkursu Modernizacja Roku
Grand Hotel we Wrocławiu po modernizacji
W Polsce coraz częściej udaje się przywrócić blask historycznym budynkom. Prezentujemy wybrane budowle, które znalazły się w finale konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”. Tym razem skupiamy się na obiektach zabytkowych: Młynie Bychawa, wrocławskim Grand Hotelu, ostrogu fortecznym Bramy Głównej „Bielany” z Krakowa oraz Teatrze Wielkim w Poznaniu.
Spis treści
- Młyn Bychawa – nowoczesny hotel i restauracja
- Grand Hotel we Wrocławiu – wnętrza całkiem na nowo
- Ostróg forteczny Bramy Głównej „Bielany” w Krakowie – modernizacja dawnej twierdzy
- Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu – współczesne standardy w historycznym gmachu
- Konkurs „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” – zwycięzców poznamy już wkrótce
Młyn Bychawa – nowoczesny hotel i restauracja
Zrekonstruowany młyn, którego historia sięga XVIII w., można odwiedzić w Bychawie w województwie lubelskim. Unikatowy obiekt pełni dziś funkcję hotelu z restauracją. Imponujące połączenie tradycyjnego budownictwa z nowoczesną funkcjonalnością zaprojektowała pracownia Adam Bukowski – Tyrała Zakopane, znana z wyjątkowych góralskich rezydencji takich jak nowy dom Kamila Stocha. Podobnie jak tamten obiekt, Młyn Bychawa przykuwa wzrok monumentalną formą, ale także architektonicznymi nawiązaniami do polskiego krajobrazu i cyklu przyrody. Inwestorem jest Restauracja Młyn Bychawa, zaś wykonawcami firmy Usługi Budowlane Waldemar Łapiński oraz „Koziary” s.c. Firma Budowlana Adam Staszel Tadeusz Staszel-Pokusa Kościelisko.
Bardzo ciekawa – i pełna znaczeń – jest bryła budynku. Czterokondygnacyjny Młyn Bychawa zbudowany jest na planie koła, z 12 rogami symbolizującymi 12 znaków zodiaku. Na tym jednak nie koniec, gdyż symboliki jest więcej:
- 12 kamieni jak 12 miesięcy roku,
- 52 okna odpowiadające 52 tygodniom w roku,
- 4 prostokąty jak 4 pory roku,
- 5 źródeł jak 5 żywiołów.
Budynek dawnego młyna jest nie tylko przestronny, nowoczesny i komfortowy, ale także ekologiczny. Przy realizacji inwestycji obficie korzystano z naturalnych materiałów budowlanych – drewna i kamienia. Zastosowano także odnawialne źródła energii. Ciekawostką jest grubość surowych bali drewna, z których zbudowano pensjonat – mają one nawet 1,3 m szerokości.
Grand Hotel we Wrocławiu – wnętrza całkiem na nowo
Zbudowany w 1903 r. jako Hotel du Nord (Hotel Północny), Grand Hotel we Wrocławiu ma długą i ciekawą historię. W czasach PRL-u budynek ten słynął jako najbardziej elegancki hotel w mieście. Obiektem zarządzało wówczas Przedsiębiorstwo Gospodarki Turystycznej „Odra” we Wrocławiu, później przekształcone w spółkę Odra Tourist Hotele Sp. z o.o. Zmierzch hotelu nadszedł pod koniec lat 90. XX w., kiedy to obiekt zamknięto.
Nowe życie tchnęła w niszczejący hotel firma Rafin Sp. z o.o. Sp. k. Wrocław. W 2017 r. rozpoczęła się gruntowna modernizacja i przebudowa historycznego budynku według projektu pracowni GREG Architekci Sp. z o.o. Sp.k. Wrocław. Wykonawcą została firma Silkbau Sp. z o.o. Wrocław. Z dawnego hotelu pozostały jedynie ściany zewnętrzne – wnętrza całkowicie wyburzono i stworzono od nowa. Opustoszała ruina stopniowo odzyskiwała blask. Powróciła stojąca tu niegdyś wieżyczka w kopułą, a na dach powrócił napis „GRAND HOTEL”, pod którym zlokalizowano SkyBar.
Dziś czterogwiazdkowy Grand Hotel we Wrocławiu ponownie cieszy się renomą jednego z najbardziej prestiżowych hoteli w mieście. Po przebudowie zakończonej na przełomie 2020 i 2021 r. obiekt oferuje 172 pokoje – 148 w samym hotelu i 24 apartamenty w kamienicy przy ul. Gwarnej 21. Goście mogą też korzystać z obszernego parkingu podziemnego. Całkowity koszt przebudowy wyniósł ok. 60 mln zł.
Ostróg forteczny Bramy Głównej „Bielany” w Krakowie – modernizacja dawnej twierdzy
Ten ciekawy obiekt jest częścią XIX-wiecznego zespołu fortyfikacji znanego jako Twierdza Kraków. Sam ostróg forteczny Bramy Głównej „Bielany” powstał w 1909 r. w ramach dokonywanej w tamtym czasie modernizacji umocnień. Zadaniem ostroga było bronienie bramy – dwóch przejazdów ze stalowymi wrotami pomiędzy trzema murowanymi filarami. Ten unikalny zabytek architektury militarnej, wyposażony w strzelnice i stalowy sponson od strony drogi, krył w środku pomieszczenia dla załogi twierdzy, wsparte na stalowych belkach, opartych na betonowym wieńcu. Ostróg zabezpieczony był przez nasyp ziemny, zaś do środka prowadziła m.in. zachowana stalowa furta pancerna w bocznej elewacji.
Przez lata funkcja ostrogu fortecznego wielokrotnie się zmieniała. Już w okresie międzywojennym twierdza utraciła znaczenie obronne i Brama Główna „Bielany” trafiła w ręce wodociągów miejskich. Nastąpiła wówczas przebudowa, która objęła m.in. usunięcie nasypów ziemnych, przekształcenie strzelnic w okna oraz przemalowanie ceglanej elewacji. W późniejszym okresie dawne obiekty forteczne były wynajmowane na różne cele.
W ostatnich latach przeprowadzono, według projektu pracowni CZEGEKO Sp. z o.o. Kraków, dwuetapowy remont konserwatorski ostrogu fortecznego. Inwestorem była Gmina Miejska Kraków – Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie, zaś wykonawcą Firma Budowlana J.Kasperczyk Sp.j. Smardzewice. Remont objął m.in. takie prace jak:
- osuszenie zawilgoconego obiektu,
- izolację stropodachu i ściany narażonej oraz obsypanie ich ziemią zgodnie z historycznym planem,
- pokrycie stropodachu blachą tytan-cynk na wentylowanej konstrukcji,
- udrożnienie kanału odwadniającego i jego remont,
- przywrócenie oryginalnego układu strzelnic z drewnianymi ościeżnicami antyrykoszetowymi oraz stalowymi tarczami pancernymi i okiennicami pancernymi,
- wprowadzenie okien termicznych pomiędzy strzelnicami,
- konserwację ceglanych wątków elewacji i kamiennych murów oporowych,
- usunięcie później dodanych warstw ze ścian, stropu i posadzki wewnątrz budynku,
- uzupełnienie i pobielenie zniszczonych ceglanych wątków oraz pozostawienie kamiennych ścian w naturalnym stanie,
- wykonanie betonowej wylewki na posadzce, z zaznaczeniem dawnego przebiegu ceglanej ściany izby oficerskiej,
- oczyszczenie i konserwację elementów stalowych stropu, sponsonu i furty pancernej oraz pomalowanie ich na kolor szaro-oliwkowy zgodny z oryginalnym.
Celem remontu było nie tylko przywrócenie obiektowi pierwotnego militarnego wyglądu i zabezpieczenie go przed dalszym niszczeniem, ale też uczynienie ostrogu fortecznego bardziej funkcjonalnym. Wiązało się to m.in. ze zlokalizowaniem zaplecza socjalnego oraz toalety w miejscu dawnej latryny. Zmiany nastąpiły także w otoczeniu zabytku – uporządkowany teren został obsadzony niską roślinnością, a do tego pojawiło się stylizowane ogrodzenie z siatki.
Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu – współczesne standardy w historycznym gmachu
Wybudowany w latach 1908–1909 gmach Teatru Wielkiego w Poznaniu był przez lata już kilkakrotnie modernizowany. Najnowsza z tych modernizacji wykonana została przez firmę Mikor Inżyniering Sp. z o.o. Janki i miała na celu dostosowanie sceny głównej do współczesnych wymogów bezpieczeństwa, a także oczekiwanych dziś standardów technologicznych i artystycznych. Inwestorem był Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, zaś projekt modernizacji opracowała Pracownia Akustyczna Kozłowski Sp. j. Wrocław.
Kompleksowa modernizacja objęła szereg elementów. Jeśli chodzi o zmiany konstrukcyjne, to wymieniono części konstrukcji dachu, galerii, stropu technicznego, klatek schodowych oraz podłogi na scenie, w orkiestronie i w kieszeni sceny, jak również wymieniono konstrukcję okna portalowego. Unowocześniono też technologię sceny, poddając renowacji orkiestron (wraz z nowymi mostami nad nim), dokonując wymiany kurtyny wraz z paludamentem oraz kotar, a także automatyzację bariery fosy.
Jednocześnie w ramach prac poprawiono bezpieczeństwo pożarowe oraz efektywność energetyczną. Modernizacja zabezpieczeń przeciwpożarowych objęła m.in.:
- wymianę kurtyny żelaznej, bram przeciwpożarowych i drzwi wokół sceny,
- instalację nowoczesnego systemu oddymiania,
- modernizację systemu detekcji pożaru i systemu ostrzegania.
W budynku pojawiły się również centrale grzewcze (z nowoczesnym systemem kontroli dostępu), pozwalające na precyzyjne sterowanie parametrami powietrza.
Z perspektywy artystów i widowni największe znaczenie miała modernizacja mechaniki sceny, co dało większe możliwości inscenizacyjne, pozwalające na tworzenie nowoczesnych spektakli o wysokiej jakości artystycznej. Jeśli chodzi o górną mechanikę sceny, to wymieniono sztankiety dekoracyjne główne, sztankiety w proscenium, zascenium oraz sztankiety boczne dekoracyjne i oświetleniowe, jak również mosty oświetleniowe. W przypadku dolnej mechaniki sceny zmiany objęły montaż nowej zapadni osobowej oraz odnowienie konstrukcji zapadni. Wszystkimi nowymi urządzeniami można obecnie precyzyjnie sterować za pośrednictwem pulpitu sterującego Gedeon.
Widzowie odczują też zmiany dotyczące akustyki i oświetlenia. Dzięki zamontowaniu nowoczesnych dyfuzorów dźwiękowych i paneli akustycznych na ścianach sceny i w orkiestronie dźwięki są teraz czystsze i łatwiej słyszalne. Pomogła także poprawa izolacyjności akustycznej. Jeśli chodzi o oświetlenie sceniczne, to wykonawca przeprowadził wymianę instalacji niskoprądowych oraz szaf sterujących, a także zamontował nowoczesne, energooszczędne urządzenia oświetleniowe, pozwalające na generowanie ciekawych efektów wizualnych. Udało się też poprawić szybkość transferu danych, a także zadbano o wymianę systemu komunikacji interkomowej przewodowej i bezprzewodowej (system inspicjenta). Dodatkowo zmodernizowano system podglądu scenicznego – pojawiły się m.in. wysokowydajne LED-owe ekrany i łącza światłowodowe.
Dużą zmianę przyniósł także montaż nowych urządzeń nagłaśniających na widowni (m.in. 5 klastrów głośnikowych szerokopasmowych i 2 klastrów głośnikowych basowych pracujących w trybie immersyjnym). Pojawiła się też ruchoma tablica LED o wymiarach 1 m x 9,5 m, która umożliwia wyświetlanie libretta, reklam i rozmaitych multimediów.
Konkurs „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” – zwycięzców poznamy już wkrótce
Przypomnijmy, że wszystkie omówione zabytki znalazły się w finale tegorocznej edycji konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”. W skład konkursowego jury wchodzą profesorowie politechnik i uczelni sprawujących patronat naukowy nad konkursem, a także przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Infrastruktury, Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, przedstawiciele Marszałków Województw, Dyrekcji Lasów Państwowych, Związku Powiatów Polskich, eksperci spośród grona laureatów konkursu, izb budownictwa i izb branżowych.
Zwycięzców konkursu poznamy 27 września 2024 r. na Zamku Królewskim w Warszawie podczas uroczystej gali wręczenia nagród. Latem jurorzy odwiedzą obiekty, które znalazły się w finale, żeby porozmawiać z architektami, wykonawcami i inwestorami. Jak podkreślają organizatorzy konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”, jego poziom z każdym rokiem rośnie, co powoduje, że szansę na wygraną mają tylko przykłady modernizacji naprawdę udanych i przeprowadzonych z najwyższą pieczołowitością.
- Przejdź do galerii: Modernizacje obiektów zabytkowych w konkursie „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”
Autor: z archiwum Konkursu Modernizacja Roku
Grand Hotel we Wrocławiu po modernizacji
