Zobacz największe zapory w Polsce. Oto 10 najwyższych konstrukcji. Ile wody mogą pomieścić?

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zapora w Solinie: 472 mln m3

Zapory przegradzają doliny rzek piętrząc wodę i ograniczając jej przepływ. Dzięki nim tworzą się rozległe zbiorniki retencyjne zwane często jeziorami, które zmieniają krajobraz i stają się rezerwuarem wody na czas suszy i zabezpieczeniem przed powodzią w czasie ponadnormatywnych opadów i roztopów. Zobacz największe zapory w Polsce.

Spis treści

1. Zapora w Solinie
2. Zapora Pilchowice
3. Zapora w Niedzicy
4. Zapora w Świnnej Porębie
5. Zapora w Rożnowie
6. Zapora w Leśnej
7. Zapora Lubachów
8. Zapora w Dobczycach
9. Zapora w Tresnej
10. Zapora Besko

Wśród najwyższych zapór na terenie Polski są zarówno takie, dzięki którym powstały ogromne sztuczne zbiorniki, jak też akweny o mniejszych rozmiarach. Wszystkie służą także do produkcji energii, gdyż przy zaporach funkcjonują elektrownie wodne.

Zapora w Solinie

Przegradza dolinę Sanu pomiędzy górami Plasza i Jawor. Jest wykonana z betonu. Wybudowano ją w 1968 r. Wcześniej powstał położony poniżej zbiornik wyrównawczy w Myczkowcach. Utworzyła sztuczny zbiornik, Jezioro Solińskie, na którego dnie znalazły się wsie w dolinie Sanu: Solina, Chrewt, Horodek, Sokole, Teleśnica Sanna. Dawna Solina leży na głębokości niemal 60 m. Zapora od początku była projektowana na potrzeby elektrowni wodnej. Miała być zabezpieczeniem terenów nad Sanem przed wylewami spowodowanym intensywnymi deszczami w Bieszczadach. Elektrownia szczytowo-pompowa przy zaporze osiąga moc 200 MW.

• wysokość – 81,8 m,
• długość – 664 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Solińskie) – 472 mln m³.

Zapora Pilchowice

Przegradza koryto Bobru w dolnej części jego przełomowego biegu pomiędzy Pogórzem Kaczawskim i Izerskim. Jest najwyższym obiektem w Polsce wzniesionym w technologii kamienno-betonowej. Ma łukowaty kształt, co wymusiło ukształtowanie terenu w miejscu budowy w głębokiej ciasnej dolinie. Została wybudowana w 1912 r. Jest jedną z zapór uważanych za najpiękniejsze w Polsce. Wysokość nie przekłada się jednak na wielką pojemność zbiornika retencyjnego. Była jedną zapór systemu przeciwpowodziowego w sudeckim odcinku rzeki Bóbr. Zainstalowana w zaporze elektrownia wodna może dostarczyć 13,4 MW energii.

• wysokość – 62 m,
• długość – 290 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Pilchowickie) – 50 mln m³.

Czytaj też: Zbiornik Topola pękł. Sytuacja na Nysie Kłodzkiej powyżej stabilizuje się

Zapora w Niedzicy

Przegrodziła koryto Dunajca w Pieninach u stóp zamku w Niedzicy, co czyni ją jedną z najbardziej malowniczo położonych. Jest zaporą typu ziemnego. To jedna z najnowszych budowli hydrotechnicznych w Polsce, chociaż będzie za trzy lata obchodzić swoje trzydziestolecie. Została oddana do użytku kilka dni przed powodzią w 1997 r. i odegrała duża rolę w zmniejszeniu fali powodziowej na Dunajcu i Wiśle. Elektrownia szczytowo-pompowa zapory osiąga moc 90,5 MW. Poniżej leży zbiornik wyrównawczy w Sromowcach Wyżnych.

• wysokość – 59,4 m,
• długość – 404 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Czorsztyńskie) – 234,5 mln m³.

Obejrzyj zdjęcia omawianych obiektów: 10 największych zapór wodnych w Polsce

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zapora w Solinie: 472 mln m3

Zapora w Świnnej Porębie

Zbudowana została niedaleko wylotu doliny Skawy z Beskidu Małego, niedaleko Wadowic. Oddana do użytku w 2019 r. to jedna z najnowszych budowli hydrotechnicznych w Polsce. Jest rekordzistką pod względem długości budowy, która wynosi 33 lata. Reguluje przepływ Skawy i zabezpiecza przed powodzią Wadowice, Zator i wsie położone w szerokiej dolinie. Elektrownia wodna ma moc 4 MW.

• wysokość – 50 m,
• długość – 604 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Mucharskie) – 161 mln m³.

Zobacz również: Powódź 2024: Głuchołazy pod tonami błota i żwiru

Zapora w Rożnowie

Przegradza przełomowy odcinek doliny Dunajca na pograniczu Pogórza Rożnowskiego Beskidu Wyspowego. Jest zaporą o konstrukcji betonowej. Została oddana do użytku przez niemieckiego okupanta w 1941 r. Jej budowę rozpoczęto sześć lat wcześniej. Poniżej w Czchowie znajduje się kolejna zapora zbiornika wyrównawczego. Należy do systemu zbiorników retencyjnych na biegu Dunajca, zwiększając bezpieczeństwo przeciwpowodziowe. Turbiny elektrowni przy zaporze mają moc 56 MW.

• wysokość – 49 m,
• długość – 550 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Rożnowskie) – 193 mln m³.

Zapora w Leśnej

Jest zabytkiem hydrotechniki z 1905 r. Przegrodziła przełomową dolinę rzeki Kwisy na Pogórzu Izerskim niedaleko zamku Czocha. Jest konstrukcją kamienno-betonową i jedną z sudeckich zapór łukowych. Przypomina architekturą zaporę na Bobrze w Pilchowicach. Należy do systemu dwóch zbiorników retencyjnych na Kwisie. Poniżej znajduje się mniejszy nazywany Jeziorem Złotnickim. Elektrownia zapory jest najstarszą wodną siłownią w Polsce. Moc zamontowanych tu turbin wynosi 2,5 MW.

• wysokość – 45 m,
• długość – 130 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Leśniańskie) – 15 mln m³.

Sprawdź również: Wieści o przelaniu zbiornika Otmuchów we wrześniu 2024 r. były fake newsem

Zapora Lubachów

Została wybudowana w Górach Sowich w przełomowym odcinku doliny Bystrzycy pod wsią Lubachów w 1917 r. Jest zaporą zbudowaną z kamienia. Jej zadaniem jest retencja oraz produkcja energii elektrycznej. Jezioro jest zbiornikiem wody dla położonych u podnóża Gór Sowich przemysłowych miast. Moc turbin elektrowni wynosi 1,23 MW.

• wysokość – 44 m,
• długość – 230 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Bystrzyckie) – 8 mln m³.

Zapora w Dobczycach

Zbudowana została na Rabie na pograniczu Pogórza Wielickiego i Beskidu Makowskiego w ciasnym przewężeniu pomiędzy Górami Jałowcową i Zamkową, na której wznoszą się ruiny zamku. Jest budowlą ziemno-betonową. Została oddana do użytku w 1986 r. Zbiornik retencyjny jest wyłączony z rekreacji, gdyż pełni rolę rezerwuaru wody pitnej dla Krakowa; znajduje się tu stacja pomp krakowskich wodociągów. Akwen ma znaczenie przeciwpowodziowe, chroniąc położone poniżej miejscowości. Elektrownia przy zaporze ma moc 2,5 MW

• wysokość – 41 m,
• długość – 617 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Dobczyckie) – 127 mln m³.

Zapora w Tresnej

Jest najwyżej położoną z systemu zapór i jezior zaporowych w przełomowej dolinie rzeki Soły w Beskidzie Małym, nazywanym „Kaskadą Soły”. System, który miał zapobiec katastrofalnym powodziom na Sole rozpoczęto budować w dwudziestoleciu międzywojennym. Ziemną zaporę w Tresnej oddano do użytku w 1966 r. Utworzyła rozległe Jezioro Żywieckie, jedno z najbardziej malowniczych w polskich górach. Koroną zapory biegnie droga wojewódzka 948. Elektrownia przy zaporze ma moc 21 MW.

• wysokość – 39 m,
• długość – 310 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Żywieckie) – 94,6 mln m³.

Zapora Besko

To bardzo mało znana zapora schowana w przełomowym odcinku rzeki Wisłok u jego ujścia z Pogórza Bukowskiego. Jest zbudowana z betonu.

Mała elektrownia przy zaporze ma moc 1,1 MW.

• wysokość – 37,3 m,
• długość – 174 m,
• pojemność zbiornika retencyjnego (Jezioro Sieniawskie) – 14,2 mln m³.

• Przejdź do galerii: Racibórz Dolny. Zbiornik retencyjny działa. Zdjęcia zalanego terenu i zapory

Zobacz galerię 17 zdjęć

Autor: Wody Polskie

Dariusz Jędrzejewski