Sposoby przeprowadzania przeglądów i serwisu bram
Przeglądy i serwisowanie bram wynikają nie tylko z uwarunkowań eksploatacyjnych, lecz także z obowiązujących przepisów. Ważne jest, aby działania te były przeprowadzane również zgodnie z wytycznymi producentów bram, a bardziej skomplikowane czynności serwisowe wykonywane przez uprawnione osoby.
Spis treści
Należy wyjaśnić, że według definicji serwisem nazywana jest obsługa, zespół lub dział techniczny wyodrębniony do wykonywania prac przeglądowych i naprawczych maszyn oraz urządzeń. Z kolei w prasie fachowej serwisem określane są usługi techniczne w postaci napraw lub konserwacji produktu, w celu utrzymania lub przywrócenia jego sprawności.
Bramy z napędem ręcznym
Jednym z dość często występujących typów bram są bramy przesuwne, składające się z ościeżnicy oraz skrzydła bezprzylgowego, zawieszonego na prowadnicy górnej. Jego ruch odbywa się za pomocą wózków jezdnych z wieszakami przesuwającymi się po prowadnicy, a otwieranie i zamykanie następuje przez ręczne przesuwanie skrzydła.
Zazwyczaj przedstawiciele producenta, po zainstalowaniu i przeprowadzeniu prób działania, przekazują bramę właścicielowi wraz z instrukcją użytkowania, obsługi i konserwacji. Informują go następnie o prawidłowej eksploatacji i obsłudze oraz o związanych z nimi zagrożeniach, a także o obowiązku przestrzegania ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szczególnie należy:
- uważnie zapoznać się z przekazaną instrukcją przed uruchomieniem bramy;
- użytkować bramę będącą wyłącznie w nienagannym stanie technicznym;
- przestrzegać podanych przez producenta wymagań związanych z konserwacją i kontrolą;
- w przypadku wystąpienia usterek natychmiast wzywać uprawnionego fachowca.
Producenci bram, w tym przesuwnych, dość szczegółowo przedstawiają w instrukcji zagadnienia kontroli i konserwacji dostarczonego wyrobu. Podkreślają, iż celem zapewnienia bezpiecznego działania, długotrwałej niezawodności i sprawności użytkowej wyrobu powinny być regularne prace pielęgnacyjne oraz konserwacyjne, przeprowadzane zgodnie z podanymi zasadami. Zazwyczaj zalecają także, aby czynności kontrolne były wykonywane przez uprawnionych fachowców z użyciem wyłącznie oryginalnych części zamiennych.
Przykładowo: w odniesieniu do pielęgnacji producenci bram przesuwnych podają, aby urządzenia umożliwiające poruszanie się skrzydła, tj. prowadnice, wózki jezdne i rolki, były utrzymane w czystości. Bardzo ważnym jest, aby co najmniej raz w tygodniu usuwać brud oraz wszelkie inne zanieczyszczenia.
Zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcjach, należy przy czyszczeniu przestrzegać następujących zasad:
- używać czystej wody z niewielkimi dodatkami obojętnego lub słabo alkalicznego środka myjącego;
- nie stosować żadnych kwaśnych lub mocno alkaicznych preparatów ścierających i czyszczących;
- nie używania środków czyszczących o nieznanym składzie chemicznym;
- usuwanie tłustych, olejowych lub sadzowych substancji oraz pozostałości klejów itp. przeprowadzać przy pomocy bezaromatowych węglowodorów benzynowych;
- nie czyścić bram przy pomocy strumienia wody, myjką ciśnieniową lub odkurzaczem wodnym.
Producenci podkreślają, że prawidłowe i bezpieczne działanie bram wymaga nienagannego stanu technicznego wszystkich ich części. Elementy będące w ruchu w sposób naturalny zużywają się podczas pracy, dlatego oprócz ww. czynności pielęgnacyjnych, niezbędna jest bieżąca ich obserwacja zarówno pod względem czystości, jak i nadmiernego zużycia. Użytkownik jest zobowiązany do przeprowadzania okresowych kontroli prawidłowości działania bram w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na rok.
Inspekcji powinien również podlegać ogólny wygląd bramy oraz jej elementów składowych. W szczególności należy:
- skontrolować stabilność zamocowania;
- sprawdzić układ równoważący masę bramy (regulacja naciągu sprężyn);
- przeprowadzić kontrolę zabezpieczeń przed opadnięciem skrzydła;
- wyregulować i zakonserwować elementy ruchome;
- dokonać kontroli funkcjonowania wyrobu.
Z przeprowadzonych czynności konserwacyjnych i kontrolnych powinny być sporządzane protokoły z wpisanymi wynikami działania bramy oraz jej aktualnego stanu technicznego wraz z ewentualnymi uwagami lub zaleceniami.
Bramy z napędem automatycznym
Automatyczne napędy znacznie ułatwiają użytkowanie bram, ponieważ nie wymagają użycia siły do ich otwarcia i zamknięcia, jak również eliminują konieczność wyjścia z domu lub samochodu. Ich producenci w swoich instrukcjach przekazywanych użytkownikom zastrzegają, że czynności kontrolne i konserwacyjne powinny być przeprowadzane przynajmniej co 6 miesięcy.
Ponadto zalecają, aby autoryzowany serwis dokonywał corocznych przeglądów okresowych, które powinny być potwierdzone wpisem w Książce Raportowej.Producenci podkreślają, że przed przystąpieniem do jakichkolwiek czynności serwisowych należy odłączyć zasilanie napędu. Zwykle dodają jeszcze, aby nie smarować ruchomych elementów bram, gdyż powoduje to przywieranie kurzu i brudu, co może być przyczyną przyśpieszonego zużycia elementów.
Kolejną radą jest konieczność wyczyszczenia obudowy fotokomórek przy użyciu wilgotnej szmatki (zakazuje się stosowania rozpuszczalników lub innych środków chemicznych, mogących uszkodzić urządzenie).
Jak już powyżej stwierdzono, przegląd bramy z automatycznym napędem powinien być przeprowadzony co 6 miesięcy przez wykwalifikowany i przeszkolony personel. W czasie przeglądu należy wykonać czynności kontrolne, takie jak przy bramach z napędem ręcznym, oraz sprawdzić:
- dokręcenie i prawidłowe zamocowanie wszystkich części złącznych;
- sprawność urządzeń zabezpieczających,
- awaryjne otwieranie bramy;
- zasięg wiązki fotokomórek i tor ruchu skrzydła, czy w ich obrębie nie znajdują się żadne przeszkody uniemożliwiające niezakłóconą pracę;
- skuteczność działania fotokomórek (poprzez przesunięcie przedmiotu w trakcie zamykania i otwierania bramy) i listew bezpieczeństwa (poprzez ich przyciśnięcie w trakcie zamykania i otwierania), co powinno zatrzymać lub odwrócić kierunek ruchu skrzydła;
- działanie wyłącznika przeciążeniowego oraz dokonać ewentualnej jego korekty.
Zalecane jest także przeprowadzanie corocznych przeglądów okresowych, realizowanych wyłącznie przez autoryzowane serwisy (zwykle producenta). Jednak, w przypadku intensywnie użytkowanych bram (np. wjazdowych na osiedla, garaży wielostanowiskowych itp.), powinny się one odbywać nie rzadziej niż co 6 miesięcy.
W trakcie przeglądów sprawdza się m.in.:
- stan mocowania wszystkich połączeń śrubowych;
- stan i mocowanie elementów jezdnych bramy;
- ciągłość przewodów elektrycznych i połączeń;
- skuteczność działania urządzeń bezpieczeństwa i sterujących;
- efektywność działania ochrony przeciwporażeniowej i wyłącznika przeciążeniowego;
- pracę urządzeń ostrzegawczych.
Przeczytaj również:
- Przeglądy i serwis bram. Jak regulują to przepisy i normy?
- Przemysłowe bramy przeciwpożarowe. Rodzaje bram i zasady eksploatacji
Bramy przeciwpożarowe
W przypadku wybuchu pożaru bramy przeciwpożarowe powinny samoczynnie zamykać otwory usytuowane w ścianach o określonej odporności ogniowej, w celu zapewnienia właściwego bezpieczeństwa pożarowego w budynkach. W związku z tym należy je utrzymywać w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej. Wymaga to systematycznych przeglądów i serwisowania.
Zgodnie z cytowanymi już przepisami, obowiązkowe są przeglądy w terminach ustalonych przez producenta, lecz nie rzadszych niż raz w roku. Wytwórcy zazwyczaj zalecają przeglądy co 6 miesięcy, choć niektóre specjalistyczne serwisy przeciwpożarowe sugerują sprawdzanie zamknięć przeciwpożarowych przez użytkownika raz w miesiącu. Wynika to z faktu częstego mechanicznego uszkadzania bram przez nieostrożnych kierowców bądź złego wyregulowania jej ruchu. Sprawdzenie powinno polegać na kontroli wzrokowej urządzeń i podłączeń kablowych pod kątem uszkodzeń zewnętrznych oraz zanieczyszczeń, a także sprawdzeniu, czy detektory i przyciski zwalniające bramy nie zostały zasłonięte lub zablokowane.
Przeglądy okresowe powinny obejmować czynności takie jak przy bramach ogólnego stosowania oraz sprawdzenie:
- kompletności oznakowania identyfikacyjnego bramy;
- poziomu zanieczyszczeń czujek i poprawności ich działania;
- działania sygnalizatorów optyczno-akustycznych;
- poprawności startu bramy po wyzwoleniu;
- łatwości otwierania drzwi ewakuacyjnych zainstalowanych w bramie;
- stanu uszczelek pęczniejących.
