Kleje do płytek. Klasy klejów do płytek - czym się kierować przy wyborze?

Jak z oferty klejów do płytek wybrać ten właściwy? Zwłaszcza że kryteriów wyboru jest kilka. Kleje do płytek dobiera się w zależności od rodzaju podłoża, miejsca zastosowania, także rodzaju samych płytek.

Rodzaje klejów do płytek

Kleje do płytek produkowane są przeważnie w postaci suchych mieszanek, które na budowie miesza się z wodą. Występują także w postaci gotowych do użycia zapraw lub jako materiały dwuskładnikowe, które trzeba wymieszać przed samym użyciem. 

Ze względu na skład kleje do płytek dzieli się na:

• kleje cementowe (symbol C) – w składzie mają cement (szary lub szlachetniejszy, biały), wypełniacze mineralne (umożliwiają układanie zaprawy grubszą warstwą), polimery (nadają elastyczność) i środki modyfikujące (decydują o szybkości wiązania). Kleje cementowe miesza się z wodą lub ciekłym składnikiem bezpośrednio przed użyciem;

• kleje dyspersyjne (symbol D) – mieszanina spoiw organicznych w postaci wodnej dyspersji polimerowej dodatków organicznych oraz wypełniaczy mineralnych. Kleje te są bardzo elastyczne, dzięki czemu nadają się na odkształcalne podłoża. Występują w postaci gotowej do użycia;

• kleje żywiczne (symbol R) – epoksydowe i poliuretanowe – są wodoszczelne, wyróżnia je też dobra przyczepność. Tego rodzaju kleje do płytek przeznaczone są na trudne podłoża narażone na działanie wody i środków chemicznych. Dostępne w postaci jedno- i wieloskładnikowej.

Kiedy kleje elastyczne do płytek?

Podłoża odkształcalne - ścianki działowe, ogrzewane podłogi, elementy podlegające drganiom i dużym wahaniom temperatury (na przykład na elewacjach) - wymagają zastosowania klejów elastycznych, czyli klejów lub zapraw o zwiększonej zawartości polimerów. Uelastycznionych klejów do płytek należy używać wtedy, gdy układa się płytki o dużych wymiarach (30x40 cm i większych), mocuje się płyty na elewacjach lub na podłożach krytycznych, czyli powierzchniach o gorszej przyczepności, na przykład na powłokach malarskich, starych okładzinach ceramicznych, szkle, płytach drewnopochodnych.

• Czytaj też: Jak układać płytki wielkoformatowe?

Jakie kleje na podłoża gipsowe?

W przypadku podłoży gipsowych konieczne jest stosowanie warstw uniemożliwiających kontakt kleju z gipsem. Cement zawarty w klejach cementowych, wchodząc w reakcję z gipsem, zwiększa swoją objętość nawet dziesięciokrotnie i powoduje odpadanie płytek ceramicznych. Płyty gipsowo-kartonowe chłoną wodę z kleju, uniemożliwiając tym samym prawidłowe jego związanie. Zarówno podłoża gipsowe, jak i te z płyt gipsowo-kartonowych należy zagruntować.

• Czytaj też: Jaki klej do płytek gipsowych?

Dobór kleju w zależności od rodzaju płytek

Najważniejszą właściwością płytek jest ich nasiąkliwość. O ile do typowych płytek z glazury lub terakoty mogą być stosowane zarówno zaprawy klejowe, jak i kleje, o tyle płytki o nasiąkliwości poniżej 1%, np. gresowe, zaleca się mocować materiałami o podwyższonej przyczepności. Znaczenie ma także wielkość płytek. Duże płyty posadzkowe należy mocować zaprawami klejącymi o ciekłoplastycznej konsystencji, zapewniającej całkowity rozpływ pod powierzchnią płyt. Użycie gęściejszych materiałów doprowadziłoby do nierównomiernego podparcia, a w konsekwencji do pękania płyt pod wpływem obciążenia.

• Czytaj też: Płytki ceramiczne. Ścieralność, nasiąkliwość, mrozoodporność płytek ceramicznych

Zaprawy szybko wiążące umożliwiają ruch pieszy i spoinowanie płytek już po kilku godzinach od ułożenia. W miejscach stale mokrych, takich jak łaźnie, myjnie i baseny, należy oprócz wodoszczelnych spoin stosować wodoszczelne kleje. Aby móc użyć zapraw klejących, trzeba wcześniej zabezpieczyć podłoże, stosując wodoszczelne zaprawy lub przepony. Zdarza się, że w zakładach przemysłowych do mocowania i spoinowania płytek trzeba zastosować materiały odporne chemicznie.

• Czytaj też: Hydroizolacja łazienki. Rozwiązanie systemowe do hydroizolacji łazienki z wykonaniem krok po kroku

W przypadku podłoży betonowych nie ma ścisłych wytycznych dotyczących wilgotności. Na pewno musi być ono związane. Bardziej rygorystyczne wymagania są w przypadku podłoży gipsowych. Wilgotność powinna wynosić od 0,5 do 2%. Dopiero wtedy można rozpocząć układanie płytek. Prace glazurnicze wykonuje się w temperaturze od +5 do +25ºC.

Kleje do płytek: wydajność

Jednym z ważniejszych czynników wpływającym na zużycie kleju jest format płytek. Płytki o większej powierzchni, a zatem i cięższe, wymagają grubszej warstwy kleju. Dlatego też wydajność kleju przeznaczonego do płytek większego formatu będzie większa niż do płytek mniejszych. Do wielkości płytek dobiera się również pacę z odpowiednio długimi ząbkami, którą rozprowadzamy klej na podłożu i spodzie płytki, profilując go na odpowiednią grubość. I tak:

• jeśli bok płytek nie jest dłuższy niż 10 cm używamy pacy o ząbkach długości 6 mm,
• przy płytkach o boku 10-20 cm używamy pacy o ząbkach długości 6 mm,
• przy płytkach o boku 20-30 cm używamy pacy o ząbkach długości 10 mm,
• przy płytkach o boku dłuższym niż 30 cm uzębienie pacy powinno wynosić 12-15 mm.

Przykładowa wydajność kleju gotowego do użycia (w kg/m²) to około 1,5 kg przy grubości warstwy 1-2 mm.

• Czytaj też: Jaka fuga do jakich płytek? Rodzaje fug, zastosowanie i dane techniczne

Kleje do płytek - najczęstsze błędy wykonawców

• dodanie większej, niż zalecana, ilości wody - zaprawa rozpływa się bez używania packi, zmniejsza się wytrzymałość połączenia, płytki są zasysane i utrudniona jest korekcja klejenia,
• dodanie cementu - szybciej następuje początek wiązania, zaprawa ma większy skurcz, może pękać,
• dodanie piasku - zmniejsza się zużycie gotowej zaprawy, ale i wytrzymałość spoiny,
• użycie ciepłej wody do rozrobienia zaprawy - zaprawa zbyt szybko tężeje,
• układanie płytek na plackach zaprawy - podparcie jest nierównomierne, w pustkach gromadzą się nieczystości i rozwija się flora bakteryjna,
• nakładanie zbyt grubej warstwy kleju - woda nie odparowuje ze spoiny, zaprawa traci właściwości klejące, płytki mogą odpadać,
• niedokładne oczyszczenie podłoża - płytki mogą odpadać razem z przyklejoną zaprawą,
• zbyt szybkie fugowanie - utrudnia wysychanie zaprawy klejącej. Przestrzeganie czasu spoinowania jest szczególnie istotne przy stosowaniu niektórych modyfikatorów polimerowych. Producenci podają czas spoinowania każdego rodzaju zaprawy.

Marta Balcerowska