Dach na pokolenia - dachówki ceramiczne

Rodzaj materiału do pokrycia dachu domu jednorodzinnego to najczęściej kompromis między przyjętą w projekcie koncepcją konstrukcji dachu, a zasobnością portfela inwestora. Taki rachunek powinien uwzględniać również koszty eksploatacji. Dom nie jest przecież zakupem na jeden sezon, ale inwestycją na całe życie.

Już biorąc pod uwagę dwa popularne pokrycia – dachówki ceramiczne i blachę (lub blachodachówki), warto do rachunku doliczyć koszty eksploatacji gotowego dachu. Mówiąc wprost - podstawowym kryterium wyboru nie powinny być jedynie różnice w cenie zakupu materiału.

Podstawowe różnice w eksploatacji

Jeśli ceramiczny dach został ułożony prawidłowo, zgodnie ze sztuką dekarską i zaleceniami producenta – przez długi czas nie będzie wymagał większych zabiegów konserwujących i zabezpieczających. Trwałość dachówki szacowana jest na 100 lat. Nawet gwarancje udzielane przez producentów wahają się między 20 a 50 lat. Dobrze jest wspomnieć, że opinii o kruchości ceramicznego pokrycia nie należy traktować poważnie. Dziś renomowani producenci, oprócz laboratoryjnego badania składu masy, z której wypalane są dachówki, stosują również komputerowy system kontroli jakości gotowych wyrobów.

Pokrycie z blachy wymaga dodatkowego zabezpieczenia przed korozją. Stąd blachy na dach są dodatkowo pomalowane lub otrzymują powłokę z tworzywa sztucznego (np. niektóre blachodachówki). Wytrzymałość tego pokrycia obliczana jest na 25–70 lat, a udzielane gwarancje mają od 10 do 12 lat. Co więcej, zawsze po wystąpieniu widocznych uszkodzeń lub co kilkanaście lat dach wymaga odświeżenia przez pomalowanie farbą podkładową i nawierzchniową. Zmiany objętości blachy pod wpływem temperatury powodują, że bardzo istotny jest fachowy i precyzyjny montaż. Dużą uwagę trzeba również zwrócić na sposób cięcia blachy. Popełnione przy układaniu błędy i np. zarysowania powierzchni mogą spowodować powstawanie ognisk rdzy, a co za tym idzie, znacznie zmniejszyć trwałość pokrycia.

Kształt dachu, a rodzaj pokrycia

Dachówki ceramiczne przeznaczone są do dachów stromych. Producenci dla każdego typu dachówki określają minimalne i zalecane kąty nachylenia połaci. Optymalny kąt nachylenia dachu w przypadku większości dachówek ceramicznych to około 45^o. Są producenci, którzy posiadają w swojej ofercie dachówki do układania na połaci o kącie nachylenia od 16^o. Z kolei na dachy o małym kącie nachylenia (9-12^o) zalecana jest blacha.
- Dachówkę ceramiczną można układać na dachach o kącie nachylenia minimum 16^o - radzi Krzysztof Omilian z firmy Röben. – Specjalnie wyprofilowane zamki, charakterystyczne dla dachówek zakładkowych, nie tylko przyspieszają montaż, ale przede wszystkim zapewniają lepszą szczelność dachu. Dzięki temu odprowadzana z dachu woda nie przedostaje się pod pokrycie i tym samym nie powoduje zawilgocenia wewnętrznych warstw dachu.
Duże znaczenie ma także kształt zaprojektowanej więźby dachowej. Na prostych dużych powierzchniach blachę układa się szybko i precyzyjnie. Jeśli jednak dach otrzymał bardziej skomplikowane kształty – bezkonkurencyjna będzie dachówka. Jej specjalnie wyprofilowane zamki pozwalają na regulację rozstawu dachówek i umożliwiają realizację nawet najbardziej skomplikowanych form zaprojektowanych przez architekta.

Między dachem a silnym wiatrem

Coraz częstsze wypadki występowania bardzo silnego wiatru i trąb powietrznych skłaniają do poruszenia jeszcze jednego tematu związanego z wykonaniem dachu. Niestety, zdarzają się praktyki samodzielnego „poprawiania” projektu i „odchudzania” przekrojów elementów więźby dachowej z sugestią wyboru lżejszego pokrycia. Naraża to mieszkańców na poważne niebezpieczeństwo. Nie ma co oszczędzać na więźbie – a zwłaszcza, jeśli jest to niezgodne z projektem. Atak huraganowego wiatru na taki dom jest w stanie nie tylko zerwać blaszane pokrycie, ale jednocześnie naruszyć stabilność konstrukcyjną całego budynku. Masywne pokrycie ceramiczne łatwiej oprze się wiatrowi. A jeśli podczas układania połaci zastosowano tzw. klamrowanie dachówek, cała konstrukcja dachu będzie wyjątkowo stabilna i wytrzymała, nawet podczas silnych wichur.

Właściwości użytkowe materiału

Ceramika jest wyjątkowo wytrzymała i odporna na skrajne warunki atmosferyczne. Jedną z cech charakterystycznych markowych dachówek ceramicznych jest mrozoodporność. To ona wyznacza tak niezwykłą długowieczność tego materiału. Reakcja dachu na duże nasłonecznienie także ma znaczenie. Dach ceramiczny nagrzewa się powoli. Równie powoli oddaje ciepło. Chroni to poddasze przed gwałtownymi wahaniami temperatury. Blacha natomiast nagrzewa się i stygnie błyskawicznie. Dachówka ceramiczna pozwala również na wyciszenie odgłosów padającego deszczu lub gradu, co w przypadku blachy może wywoływać dyskomfort. 

Dach na pokolenia

Realny koszt pokrycia dachowego to nie tylko pieniądze wydane na materiał i tzw. robociznę. To również – a może przede wszystkim - wysiłek, czas i koszty związane z jego ewentualną konserwacją, naprawą, odnawianiem. A przecież nie przy każdym pokryciu dachowym takie zabiegi są konieczne.
W niektórych rejonach kraju materiał na dach wciąż wybierany jest siłą przyzwyczajenia. Czy na pewno warto powierzać niepisanej tradycji przez małe „t” trwałość budynku i bezpieczeństwo jego mieszkańców?

Bornholm dachówka średzka typ S

Dachówki w kształcie litery S, to jeden z charakterystycznych i tradycyjnych kształtów pokryć dachowych. Inaczej nazywana holenderką zwraca uwagę szczególnie na zachowanych dachach wielu zabytkowych domów i kościołów. Widoczne specyficzne pofalowanie powierzchni dachu spowodowane jest „esowatym” kształtem dachówki. Rozpoznawalny już z daleka, wyjątkowy efekt fal światłocienia podkreśla tradycyjny styl i dostojny wygląd całego budynku.
Dostępne kolory: czerwona naturalna, miedziana angobowana, kasztanowa angobowana, tobago glazurowana.

Orientacyjna cena rynkowa: w zależności od koloru: 3,36–4,04 zł/sztuka (cena brutto)

Fleming – dachówka średzka falista

Kiedy dziecko maluje dach, wybiera najczęściej czerwony kolor kredki i rysuje dach dwuspadowy, dach uwypuklający faliste linie dachówki. Podobnie dla większości dorosłych dach musi być koniecznie pochyły i pokryty czerwona dachówką. Ma to swoje uzasadnienie. Już około 4000 lat buduje się w Środkowej i Północnej Europie domy z pochyłymi dachami. Mimo zaangażowania architektów plaski dach to przeszłość. Dach pokryty dachówką gwarantuje zdrowe i naturalne budownictwo. Izolacyjna warstwa powietrza zapewnia doskonale warunki ekologiczne pod wentylacyjnym dachem i jest niedoścignionym dobrodziejstwem dla mieszkańców domu.
Dostępne kolory: czerwona naturalna, miedziana angobowana, kasztanowa angobowana, rustykalna angobowana,  jesienny liść angobowana, brązowa angobowana, tobago glazurowana..

Orientacyjna cena rynkowa: w zależności od koloru: 3,12–3,76 zł/sztuka (brutto)

MONZAplus – dachówka średzka falista plus

Dachówka ta ma rozmiar większy niż standardowe produkty (ok. 464 mm x 304 mm). Już niecałe 10 sztuk (9,8 szt./1 m²) pozwala na pokrycie jednego metra kwadratowego dachu. Większy wymiar dachówki pozwala na wymierne oszczędności - zarówno dla inwestora jak i dla wykonawcy. Więźba dachowa wymaga mniejszej liczby drewnianych łat. MONZAplus otrzymała zrównoważoną cenę, co w połączeniu z jej większą powierzchnią powala na kolejne finansowe oszczędności przy zakupie pokrycia. Ponadto „plusy” gwarantują najniższe wśród pokryć ceramicznych na rynku, obciążenie połaci dachowej. Jest to jedynie 38,71 kg/m². Stwarza to nowe możliwości dla architektów.
Z nową dachówką wiążą się również ułatwienia dla wykonawców. Zwykłe dachówka pakowane są po 7–8 sztuk w paczce. Paczka „Plusów” zawiera tylko 5 szt. Ponieważ najczęściej dekarze wynoszą dachówki na górę ręcznie lub wyciągają prostym kołowrotem, pakiet MONZAplus przy wadze zaledwie 19 kg łatwiej jest dostarczyć we wskazane miejsce. Dzięki większej powierzchni dachówki całą połać można ułożyć znacznie szybciej.
Dzięki swoim zaletom pozwala na szybkie osiągnięcie harmonijnego wyglądu całego budynku. Dlatego największe uznanie zyskała u inwestorów indywidualnych, którzy wykorzystują ją w budownictwie jednorodzinnym.
Dostępne kolory: miedziana angobowana, kasztanowa angobowana, tobago glazurowana, antracytowa angobowana.

Orientacyjna cena rynkowa: w zależności od koloru: 3,67–4,07 zł/sztuka (brutto)

Gąsior - łącznik kalenic - trójnik

Fachowe wykonanie każdego dachu obejmuje nie tylko odpowiednio dobrane dachówki podstawowe, ale też cały system akcesoriów dachowych. Gąsior trójnik stanowi estetyczne połączenie końców kalenic. Właściwie dopasowane gąsiory z powodzeniem uszczelnią grzbiety dachów wielospadowych oraz umożliwią wykonanie szczelnych łączeń między kalenicami.

Dachówka skrajna

Poza dachówkami podstawowymi, w ofercie firmy Röben znajduje się szereg akcesoriów dachowych, pozwalających na estetyczne wykończenie dachu w takich miejscach, jak kalenica czy krawędzie. Aby uzyskać jednolity wygląd prawej i lewej strony dachu stosuje się dachówkę skrajną, która dostępna jest we wszystkich wzorach i kolorach dachówek podstawowych.

Dachówki wentylacyjne

Skuteczność systemu wentylacji dachu również wpływa na żywotność całej konstrukcji. Prawidłowe odprowadzanie wilgoci minimalizuje zawilgocenie izolacji i wewnętrznych warstw pokrycia. Niemałą rolę odgrywają tutaj dachówki wentylacyjne. Ułatwiają one swobodny przepływ powietrza pod długimi połaciami dachu oraz w tych miejscach, gdzie utrudniona jest wentylacja pokrycia, szczególnie przy oknach dachowych lub kominach. Dachówka wentylacyjna dostępna jest we wszystkich wzorach i kolorach dachówek produkowanych przez firmę Röben.

Wielobarwna ceramika

Odpowiednio dobrane parametry techniczne muszą iść w parze z estetyką wykonania. Obecnie, różnorodność kolorystyki produktów ceramicznych pozwala tworzyć oryginalne i unikatowe projekty architektoniczne. Nowe technologie zastosowane w procesie wypalania gliny oraz wykorzystanie angoby i glazury umożliwiły produkcję dachówek ceramicznych w niespotykanych dotychczas kolorach. Naturalną barwą wypalonej gliny są różne odcienie czerwieni, nawiązujące do długoletniej tradycji ceramicznych pokryć dachowych. Wśród barw dachówek spotykamy również kolor miedziany, kasztanowy, brązowy oraz antracytowy. Oryginalnym pomysłem na przełamanie rutyny czerwonych pokryć dachowych są barwy łączone, jak kolor rustykalny bądź “jesienny liść” w ofercie firmy Röben.

Na polskim rynku dostępne są już dachówki ceramiczne w nowym, szlachetnym kolorze Tobago. Oryginalny brązowoczarny odcień glazurowanej powierzchni charakteryzuje ten unikatowy produkt, podkreślający prestiżowy charakter ceramicznego dachu. Proces glazurowania polega na naniesieniu szkliwnego roztworu tlenków żelaza na nie wypaloną dachówkę. Podobnie jak w przypadku angoby, powłoka łączy się trwale z powierzchnią dachówki podczas wypalania, nadając jej pożądany kolor oraz gładką powierzchnię.

Dzięki glazurze, dachówki są bardziej wytrzymałe na zabrudzenia i działanie wilgoci. W porównaniu do niecaramicznych rodzajów pokrycia dachowego, glazurowana powierzchnia jest całkowicie odporna na powstające w wyniku warunków atmosferycznych przebarwienia i zmiany kolorystyki. Jako uszlachetniony odpowiednik angoby, glazura jeszcze skuteczniej opóźnia problem porastania dachu mchem oraz minimalizuje osadzanie się zanieczyszczeń. Proces samooczyszczania, wynikający z gładkiej powierzchni dachówki, prowadzi do zmniejszenia kosztów eksploatacji i późniejszej renowacji dachu. W ofercie firmy Röben dachówka Tobago glazurowana dostępna jest w trzech wzorach: MONZAplus, Bornholm oraz Fleming.