Ekspertyza techniczna dachu - błędy w obróbce blacharskiej. ZDJĘCIA
Ekspertyza techniczna prezentowanego dachu stromego z pokryciem z dachówki ceramicznej ujawniła błędy dekarskie w wykończeniu dachu, w tym m.in. w obróbce blacharskiej, motażu systemy rynnowego. Ekpertyza techniczna dachu poparta jest materiałem zdjęciowym, zawiera również zalecenia dotyczące naprawy błędów dekarzy.
Ekspertyza techniczna dachu - błędy dekarskie
Błędy w obróbce blacharskiej i ich skutki
Część obróbek blacharskich wykonanych wzdłuż fragmentów budynku wyprowadzonych powyżej połaci dachowej była zdeformowana (odstawała od ściany, brak było wyraźnego ich wcięcia w styropian stanowiący ocieplenie murów). Elementy te zostały zrealizowane fragmentarycznie z odcinków blach, a na ich długości widoczne było sztukowanie pasów blachy krótszych niż długości handlowe arkuszy (fot. 1). Ponadto na trzonach kominowych można było zauważyć ślady po przeciekach z połaci dachowej do wnętrza poddasza nieużytkowego, występujące w chwili intensywnych opadów atmosferycznych (fot. 2).
Patrz też: Blacha na rąbek. Jak montować blachę dachową na rąbek stojący - wytyczne dla dekarzy
Do realizacji obróbek blacharskich w miejscu posadowienia wież dachowych na konstrukcji drewnianej więźby wykorzystano bardzo małe rąbki (fot. 3), które nie zostały zakryte elastyczną taśmą uszczelniającą, przez co istniało ryzyko przedostawania się wody opadowej do wnętrza połaci (fot. 4). Natomiast uszczelnienie krawędzi zwieńczenia wieży dachowej (elementy bryły dachu), wykonane z bitumizowanej taśmy uszczelniającej, zrealizowano bardzo niestarannie – taśma nie przylegała do przekrycia z blachy ani do gąsiorów dachowych. Błędnie wykonane fragmenty obróbek blacharskich wyprowadzone na płaszczyznę połaci dachowej nie spełniały swojej funkcji, nie przywierały do dachówek i sprężynując, podrywały zakładkowo zamontowane uszczelnienie z taśmy (fot. 5).
Obróbki blacharskie w koszach połaci dachowych zrealizowano z elastycznej blachy karbowanej (fot. 6), co było istotnym błędem montażowym. Skarbowanie spowalniało spływ wody, ukierunkowując ją jednocześnie do przestrzeni poddachówkowej, co stanowiło potencjalne źródło powstawania przecieków do poddasza nieużytkowego. Poza tym blacha ta w strefie okapowej zachodziła na tamtejszą obróbkę, ale ze względu na nierówności powierzchni niedokładnie do niej przylegała. Podobna sytuacja miała miejsce przy trzonach kominowych, gdzie wyprowadzona była ponad połać dachową, mimo wyprofilowania zgodnie z kształtem ich opierzeń, ale nie przywierała do nich (fot. 7). Ponadto na podstawie szacunkowej oceny okazało się, że w ok. 70% miejsc nie zastosowano ochronnej pianki poliuretanowej, która powinna być zamontowana pod dachówkami wzdłuż wszystkich koszy połaci dachowej (fot. 8) i wokół większości trzonów kominowych. Mogło to skutkować przedostawaniem się wody do przestrzeni dachowej. Prawdopodobnie w wyniku chwilowego braku blachy część pasów nadrynnowych wykonano z materiału o innym kolorze niż pozostała część dachu, jednak ich kształt nie budził zastrzerzeń – kapinos został prawidłowo wyprofilowany (fot. 9)
Błędy w montażu elementów komunikacji dachowej i ochrony przeciwśniegowej
Ławy kominiarskie, stanowiące element komunikacji dachowej, zamocowano bez zachowania liniowości w stosunku do kalenic oraz rzędów dachówek. Poszczególne ich odcinki nie były ze sobą połączone, a podczas użytkowania występowało zjawisko klawiszowania (fot. 10 i 11). W wyniku podnoszenia się uchwytów mocujących w miejscu przytwierdzenia ław deformacji ulegało również pokrycie z dachówki – część elementów pokrycia była tam spękana i uszkodzona mechanicznie. Płotki przeciwśniegowe zlokalizowane w obszarze węzłów okapowych połaci dachowych zamocowano za pomocą systemowych uchwytów stalowych, które do łat drewnianych przytwierdzono wkrętami do drewna. W większości przypadków mocowanie miało miejsce aż co 4 szerokości dachówki. W obszarze koszy połaci dachowej widoczne były przewieszenia płotków poza uchwyty wspornikowe, wynoszące nawet do 3 szerokości dachówek, co w przypadku zsuwania się śniegu po połaci dachowej mogło prowadzić do ich klawiszowania i podnoszenia się dachówki, umożliwiając przedostanie się wody pod pokrycie dachowe.
Autor: M. Niedostatkiewicz
Fot 1. Błędny sposób montażu obróbek blacharskich w obszarze części trzonów kominowych wyprowadzonych ponad połać dachową
Błędy w montażu rynien
Orynnowanie połaci dachowej zrealizowano z blachy stalowej, powlekanej. Rynhaki wzdłuż części okapów zamontowane zostały nieliniowo i rynny, na skutek odkształcania, wyskakiwały z uchwytów mocujących. Dodatkowo w większości przypadków nie zachowano właściwego kierunku pochylenia rynny, miał on przeciwny spadek, co prowadziło do powstawania zastoisk wody opadowej. Także ich zakończenie wykonano w sposób zróżnicowany, polegający na odmiennym wyprowadzeniu poza płaszczyznę boczną jednakowych brył budynku (fot. 12). Na połączeniach rur spustowych systemu rynnowego zamontowano kolana, zmieniając wielokrotnie kierunek ich prowadzenia (fot. 13).
Błędy w montażu instalacji odgromowej
Elementy instalacji odgromowej były nieumiejętnie zamontowane – zwody mocowane do gąsiorów dachowych były pogięte oraz nieodpowiednio naciągnięte (fot. 14). Zmiana kierunku ich prowadzenia wynikająca z układu konstrukcji dachu wykonana została niestarannie, przez co były pozaginane, bez zachowania kątów prostych w płaszczyźnie poziomej (fot. 15).
Błędne ułożenie mambrany dachowej
Membrana dachowa z wysokoparoprzepuszczalnej folii miała rozdarcia o przeciętnej długości ok. 10 cm (fot. 16). Część z nich zaklejono reparaturami. Na większości styków sąsiadujących ze sobą arkuszy izolacji nie wykonano połączeń klejonych, a tam, gdzie to miało miejsce, styki membran nie zostały właściwie oczyszczone, więc były one nietrwałe (fot. 17). Ponadto pod pokryciem z dachówki ceramicznej pozostawiono liczne zanieczyszczenia montażowe, tj. fragmenty przycinanych łat drewnianych i membrany dachowej, wióry oraz elementy połamanych i zgniecionych taśm wentylacyjnych (fot. 18).
Autor: M. Niedostatkiewicz
Fot. 10. Wadliwe mocowanie elementów komunikacji dachowej
Jak naprawić błędy dekarskie - zalecenia
1. Przebudowanie koszy rynnowych wyposażonych w obróbki blacharskie z elastycznej blachy karbowanej: rozebranie fragmentów pokrycia dachowego wzdłuż nich, usunięcie blachy karbowanej i zastąpienie jej gładką, odtworzenie pokrycia z dachówki ceramicznej oraz wykonanie uszczelnienia z pianki poliuretanowej wzdłuż koszy.
2. Przebudowanie istniejących rozwiązań komunikacji dachowej: wypoziomowanie ław kominiarskich oraz ustawienie ich z zachowaniem liniowości, a także uciąglenie w miejscu łączenia (wykonanie trwałego połączenia).
3. Poprawienie montażu płotków przeciwśniegowych: zagęszczęnie rozstawów elementów mocujących płotki do co drugiej dachówki oraz spowodowanie takiego rozmieszczenia elementów mocujących, aby wspornikowe wysunięcie płotka poza punkt podparcia było nie większe niż szerokość pojedynczej dachówki.
4. Demontaż istniejących zdeformowanych i odkształconych od muru obróbek blacharskich: należało odtworzyć je, wcinając w warstwę styropianu oraz stosując dodatkowe uszczelnienie kitem dekarskim.
5. Demontaż i przebudowę obróbek blacharskich zamontowanych pod pokryciem z dachówek ceramicznych w miejscu zmiany kształtu dachu; niedopuszczalne było, aby w obróbkach widoczne były prześwity od strony wnętrza poddasza nieużytkowego.
6. Sprawdzenie skuteczności wykonanych obróbek blacharskich wokół trzonów kominowych i ich przebudowanie w przypadku stwierdzenia nieszczelności.
7. Przebudowa koszy rynnowych wyposażonych w obróbki blacharskie z elastycznej blachy karbowanej: rozebranie fragmentów pokrycia dachowego wzdłuż koszy, usunięcie blachy karbowanej, wykonanie nowych obróbek z gładkiej, odtworzenie pokrycia z dachówki ceramicznej oraz wykonanie uszczelnienia wzdłuż koszy dachowych z pianki poliuretanowej.
8. Regulacja rynien zamontowanych na rynhakach i próbę wyprofilowania ich spadków tak, aby uniknąć tworzenia się zastoisk wodnych.
9. Demontaż i przebudowę obróbek blacharskich zamocowanych pod pokryciem z dachówek ceramicznych w miejscu zmiany kształtu dachu.
10. Usunięcie lokalnych nieszczelności membrany dachowej poprzez przyklejenie nakładek (reparaturek). Istniejące połączenia klejone arkuszy membrany dachowej (folia wysokoparoprzepuszczalna) należało potraktować jako nieskuteczne i zastosować klejone nakładki od strony wewnętrznej, o szerokości ok. 20 cm.
11. Sprawdzenie i poddanie reprofilacji, z uwagi na stwierdzoną nieszczelność wykonanych w minionym okresie obróbek blacharskich wokół trzonów kominowych.
12. Demontaż zwodów instalacji odgromowej i ich ponowny estetyczny montaż: powinny być one niepogięte, ewentualne rozwidlenia należało wykonać przy pomocy systemowych łączników nakładkowych. Wzdłuż okapów oraz na krawędziach grzbietów trzeba było zagęścić rozstaw łączników mechanicznych, mocujących zwody do gąsiorów dachowych.
13. Niewłaściwa lokalizacja części sztucerów rur spustowych uznana za usterkę estetyczną, wywołująca dyskomfort wizualny. W ramach docelowej eksploatacji obiektu zalecono montaż niskonapięciowych kabli grzejnych w krzywoliniowych odcinkach rur spustowych w celu zabezpieczenia przed tworzeniem się korków lodowych we fragmentach o utrudnionym odpływie wód opadowych.
14. Zacieki na elewacjach budynku poniżej węzłów okapowych, będące wynikiem lokalnych nieszczelności systemu orynnowania, możliwe do usunięcia w czasie prac remontowych elewacji.
Wnioski z ekspertyzy technicznej dachu
Elementy drewnianej więźby dachowej nie wykazywały oznak zewnętrznych przekroczenia warunków normowych Stanu Granicznego Nośności (SGN) ani Stanu Granicznego Użytkowania (SGU), stan techniczny połączeń węzłowych elementów drewnianych również nie wzbudzał zastrzeżeń. W obszarze dachu występowały jednak liczne usterki i uszkodzenia pokrycia dachowego, obniżające sprawność techniczną budynku. Bezpośrednią ich przyczyną była realizacja warstw pokrycia dachowego z pominięciem zasad wiedzy technicznej i niestaranny ich montaż.
Występujące w budynku usterki dachu nie stwarzały bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa konstrukcji ani użytkowania, ale wymagały bezwzględnego usunięcia, gdyż ich pozostawienie mogło w krótkim czasie doprowadzić do istotnego pogorszenia się stanu technicznego całego obiektu.
