Folia i membrana na dach. Montaż membrany dachowej: przygotowanie podłoża, mocowanie, układanie pokrycia

Folia i membrana wierzchniego krycia najczęściej stosowana jest na dach do jednowarstwowego krycia lub do renowacji dachów płaskich. Folia czy membrana jest także elementem do budowy ogrodów dachowych, dachów zielonych oraz tarasów użytkowych. Folie i membrany dachowe stosuje się także do izolowania parkingów na dachach, budowy dachów odwróconych. Można je również wykorzystać jako pokrycie na dach drgający i narażony na ekstremalną temperaturę.

Folie i membrany na dach dostępne są w formie taśm zwijanych w rolki lub gotowych płacht (membran) wykonywanych na zamówienie na konkretny dach.

Patrz też: Blacha na rąbek. Jak montować blachę dachową na rąbek stojący - wytyczne dla dekarzy

Folia i membrana na dach - kiedy zbrojone lub homogeniczne?

Surowcem do produkcji folii i membran dachowych jest najczęściej polichlorek winylu (PVC) i polipropylen (PP). Stosuje się również elastomer EPDM.

Folie z tworzyw sztucznych stosowane są na dachu jako hydroizolacja. Ze względu na budowę rozróżniamy:

• folie dachowe homogeniczne,
• folie zbrojone wewnątrz siatką bądź włókniną poliestrową lub włóknem szklanym.

Parametry folii dachowych można modyfikować przez laminowanie od spodniej strony albo z obu stron włókniną szklaną lub polimerową. Takie folie na dachu zachowują elastyczność w temperaturze od -40 do 120ºC. Ich wydłużenie względne wynosi 200, a nawet 300%.

Zarówno folie homogeniczne, jak i te zbrojone włóknem poliestrowym, mają dużą wytrzymałość na rozerwanie - powyżej 17,5 kN/mm². PVC jest materiałem wchodzącym w reakcję z bitumami i polistyrenem, dlatego, aby rozdzielić mogące reagować ze sobą na dachu warstwy, folie są laminowane włókniną. W przypadku gdy folia dachowa nie jest laminowana, funkcję separatora w konstrukji dachu może pełnić geowłóknina. Jest to ważne wówczas, gdy folia będzie wykorzystana do renowacji dachu z papy lub gdy chcemy ją ułożyć bezpośrednio na termoizolacji dachu wykonanej ze styropianu. Laminowanie zwiększa dodatkowo przyczepność folii.

Membrany na dach z materiałów kauczukowych mają najczęściej budowę homogeniczną. Dodatkowo mogą być powleczone włókniną. Elastomery są odporne na działanie ozonu, promieni ultrafioletowych oraz średnio agresywnych środowisk ciekłych i gazowych, czyli tych występujących na dachach w środowisku miejskim. Zachowują elastyczność w temperaturze od -50 do +150ºC, a ich wydłużenie względne osiąga wartość 400%. Najbardziej popularnym elastomerem jest EPDM (terpolimer etylenowo-propylenowy). Przy klejeniu wykładzin z kauczuku EPDM, ze względu na jego trudną przyczepność do innych materiałów, niezbędne jest stosowanie specjalnych klejów.

Montaż membrany i folii na dachu - jak przygotować dach?

Do układania membrany czy folii na dachu można przystąpić dopiero po zakończeniu wszystkich robót budowlanych i instalacyjnych na dachu. Powinny być już zamontowane wpusty dachowe, wywiewki kanalizacyjne oraz obróbki blacharskie. Te ostatnie zaleca się wykonywać z blachy pokrytej folią PVC lub elastomerem, w zależności od rodzaju pokrycia dachu.

Podłoże przed montażem membrany i folii należy oczyścić, osuszyć i dodatkowo zagruntować.

W przypadku renowacji dachu pokrytego papą trzeba poprzecinać ewentualne pęcherze i wyrównać powierzchnię. Gdy uszczelnienie dachu nie jest sklejane z podłożem, konieczna jest warstwa rozdzielająca np. włóknina lub mata z osnową z włókien szklanych. Przy dużym obciążeniu mechanicznym dachu np. pod nawierzchnią z płyt, ciężkimi warstwami użytkowymi, należy ponad uszczelnieniem przewidzieć warstwę ochronną, np. włókninę z tworzywa sztucznego.
Podobnie jak przy pokryciach papowych, przed przystąpieniem do montażu folii, dobrze jest rozwinąć wstęgi folii na dach i sezonować je przez około 30-60 minut.

Montaż membrany i folii na dachu - od czego zaczynamy mocowanie?

Folie można układać równolegle i prostopadle do spadku dachu.

W wypadku dachów płaskich o spadku około 5% należy przestrzegać kilku zaleceń. Folie na dachu mocuje się za pomocą taśm metalowych lub blach łączących. Do klejenia folii używa się stabilnych, nie cieknących mas lub odpowiednich klejów. Aby móc mocować folie gwoździami na podłożach nie nadających się do bezpośredniego wbijania gwoździ, trzeba wbudować dodatkowe listwy. Przy mocowaniu mechanicznym folii w płaszczyźnie izolacji dachu warto użyć np. kołków talerzowych.

Niedocenianym czynnikiem jest wiatr. W przypadku budynków wysokości powyżej 20 m istnieje konieczność dokładnych pomiarów dachu. W budynkach do 20 m wysokości powierzchnia dachu dzieli się na: obszar krawędziowy, narożny i wewnętrzny. W każdym z nich hydroizolację z folii montuje się w odmienny sposób. Największe siły wiatrowe występują w obszarach narożnych, najmniejsze zaś w wewnętrznych obszarach połaci dachu.

Montaż membrany i folii na dachu - kiedy łączenie mechaniczne?

Stosuje się dwie metody mechanicznego łączenia folii dachowej z podłożem. Metoda liniowa polega na zastosowaniu taśm lub profili mocujących przykręcanych do konstrukcji podkładu za pomocą śrub. Zamiast profili można użyć blach łączących i gwoździ z szerokimi łbami.

Metoda linearna polega na mocowaniu, punkt po punkcie, pokrycia dachowego do konstrukcji nośnej. Do mocowania mechanicznego używa się śrub samogwintujących, kotew mechanicznych z podkładką, kołków, listew montażowych (profili dociskowych) z blachy powlekanej PVC. Liczba punktów zamocowania powinna być zaprojektowana dla konkretnego podłoża i w zależności od miejsca zamocowania (środek połaci dachowej, krawędź dachu), wysokości budynku, strefy klimatycznej itp. Przy doborze elementów łączących należy uwzględnić: sposób mocowania, rodzaj podłoża (wpływa na odporność na samoczynne wykręcanie się śrub pod wpływem obciążeń dynamicznych), wytrzymałość użytkową łączników i ich odporność na korozję.

Montaż membrany i folii na dachu - klejenie

Klejenie można wykonywać wyłącznie na podłożach równych i czystych. W krawędziowej i narożnej strefie dachu hydroizolację z folii należy kleić całą powierzchnią, a na podłożach mało odpornych na zrywanie trzeba dodatkowo mocować mechanicznie. Jeśli podłożem są blachy trapezowe, zaleca się klejenie na zimno, choć w ograniczonym stopniu można również kleić na gorąco. Podczas klejenia folii dopuszcza się klejenie częściowe, polegające na zgrzewaniu punktowym lub przerywanym pasmowym - wykonuje się je w postaci trzech-czterech spoin na powierzchni metra kwadratowego (w wypadku klejenia punktowego) lub na metr szerokości wykładziny (klejenie powierzchniowe). Przy renowacji pokrycia papowego, jeśli dolna powierzchnia folii jest laminowana, można ją mocować, klejąc do podłoża na lepik.

Montaż membrany i folii na dachu - jakiej szerokości zakłady?

Dla jakości połączenia duże znaczenie ma prawidłowe wykonanie zakładów. W przypadku memebran z tworzyw sztucznych zakład musi mieć szerokość minimum 4 cm. Ponadto nie wolno dopuścić do powstania tzw. styków krzyżowych, czyli zbiegających się trzech pasów membrany.

Oprócz wymienionych metod mocowania membrany i folii na dachu, stosuje się dodatkowo kleje, taśmy uszczelniające i zakrywające oraz specjalne techniki spawania, stosowane praktycznie tylko w produkcji przemysłowej. Stosując różne techniki klejenia, należy ściśle przestrzegać zaleceń producentów klejów i membran. Stosowane obecnie metody łączenia polegające na rozpuszczaniu materiałów pokryciowych za pomocą klejów rozpuszczalnikowych, wymagają szerokości spawu minimum 3 cm. Dają one połączenie homogeniczne - jednorodne, o takiej samej strukturze jak łączone materiały. Podobnie jest w przypadku spawania gorącym gazem i przy wulkanizacji na gorąco. Tutaj zakłady powinny mieć szerokość minimum 2 cm.

Montaż membrany i folii na dachu - uwaga na dach płaski i zielony

Najłatwiejszym sposobem układania pokrycia na dachu płaskim jest metoda luźnego układania pod obciążeniem. Jako materiału dociążającego można użyć: płukanego kruszywa otoczakowego o granulacji 16-32 mm (minimum 5 cm warstwa), płyt betonowych układanych bezpośrednio na żwirze lub izolacji dachu zabezpieczonej warstwami ochronnymi, kamieni betonowych układanych podobnie jak płyty na warstwie ochronnej, zbrojonej płyty betonowej grubości około 10 cm oraz ziemi - wraz z kolejnymi warstwami układanych przy budowie dachów zielonych.

Łączenie pasm folii na dachu

Poszczególne wstęgi folii zgrzewa się gorącym powietrzem, łączy za pomocą środków spęczniających, rozpuszczalników (cykloheksanonu lub tetrahydrofuranu) lub specjalnych klejów. Gorącym powietrzem można spawać, stosując zgrzewarki ręczne lub automatyczne. Temperatura wypływającego powietrza powinna być stała. Szczelne połączenie zakładów uzyskuje się w temperaturze od 450 do 550°C. Łączenie przez pęcznienie polega na powierzchniowym rozprowadzeniu pędzlem środka pęczniejącego wzdłuż zakładów. Ważne jest, żeby powierzchnie zostały dokładnie nim zwilżone. Połączenie metodą samowulkanizacji następuje w wyniku reakcji chemicznej, zachodzącej między warstwami hydroizolacji podczas dociskania ich wałkiem. Powstaje wówczas homogeniczny, jednorodny spaw.

Montaż folii i membrany na dachu - najważniejsze detale

Najbardziej newralgicznymi punktami na dachu wymagającymi szczególnej uwagi przy montażu folii są:

• Połączenie pokrycia ze ścianą pionową wykończoną tynkiem - należy zadbać o właściwe uszczelnienie.
• Wykonanie pokrycia i warstwy w obrębie dylatacji.
• Wykonanie odpływu z dachu - konieczne jest wywinięcie folii dachowej na kołnierz wpustu i uszczelnienie wylotu rury spustowej ze ściany.