Papy SBS. Pokrycia z termozgrzewalnych pap modyfikowanych SBS
Papy termozgrzewalne mają lepsze parametry techniczne niż papy tradycyjne. Układa się je bez użycia gorącego lepiku. Służą do wykonania wodoszczelnych membran w budynkach, pokryć dachowych, hydroizolacji fundamentów i ścian. Stosuje się je również do wykonywania izolacji wodochronnych nawierzchni drogowych, mostów i tuneli, a także jako pokrycie dna sztucznych jezior oraz zbiorników przeciwpożarowych w biurowcach i centrach handlowych. Nic więc dziwnego, że papy SBS zyskują coraz większą popularność.
Właściwości pap SBS
O właściwościach użytkowych pap decyduje giętkość, odporność na działanie niskiej i wysokiej temperatury, przesiąkliwość, siła zrywająca przy rozciąganiu (wzdłuż i w poprzek pasma) oraz wydłużenie względne przy zerwaniu. Według danych Instytutu Techniki Budowlanej, minimalne wartości sił zrywających przy rozciąganiu dla papy termozgrzewalnej o osnowie z włókniny poliestrowej wynoszą: wzdłuż pasma - 800 N, w poprzek - 600 N, diagonalnie - 600 N; minimalne wydłużenie względne przy zerwaniu powinno wynosić powyżej 40%.
Polecany artykuł:
Papy termozgrzewalne są zbrojone osnowami z włókien szklanych lub włókniny poliestrowej. Włókna szklane mają 2% wydłużalność przy zerwaniu, dlatego tak zbrojonych pap nie można stosować do izolacji w miejscach, w których łączą się elementy poziome z pionowymi (istnieje tam ryzyko powstania pęknięć). Cechą, która wyróżnia osnowę z włókniny poliestrowej, jest jej wydłużalność przy zerwaniu wynosząca prawie 50%. Ma to szczególne znaczenie w przypadku wzajemnych przemieszczeń elementów konstrukcji. Papa zbrojona takim włóknem bardzo dobrze współpracuje z podłożem i dzięki dużej plastyczności dokładnie przylega do powierzchni o nieregularnych kształtach. Osnowy z włókien szklanych i włókniny poliestrowej są odporne na wilgoć i butwienie, są więc podłożem niesprzyjającym rozwojowi pleśni i grzybów.
Papy SBS - modyfikatory
Najważniejszym składnikiem pap jest masa bitumiczna, która musi być elastyczna i nieprzepuszczająca wody, odporna na wpływy chemiczne oraz starzenie. Masa asfaltowa pap termozgrzewalnych modyfikowana jest elastomerem termoplastycznym styren-butadien-styren (SBS) lub termoplastomerem APP (ataktyczny polipropylen).
- Czytaj też: Papy modyfikowane APP
SBS to skrót od użytych do masy izolacyjnej komponentów, stosowanych w różnych proporcjach, stanowiących tajemnicę producenta. Procentowa zawartość SBS w masie asfaltowej wynosi zazwyczaj od 7 do 15%, chociaż zdarzają się materiały, w których udział modyfikatora SBS oceniany jest na 3%. Jedynym badaniem, na podstawie którego można określić ilość modyfikatora, jest przeginanie papy na wałku w temperaturze -30ºC. Jeśli badana papa nie pęka, oznacza to, że zawiera wystarczającą ilość elastomeru SBS.
Zastosowanie asfaltów modyfikowanych i nowoczesnych wkładek nośnych do produkcji pap zwiększa odporność pokrycia na czynniki atmosferyczne oraz uszkodzenia mechaniczne. Uzyskano również większą ich wytrzymałość w wysokiej temperaturze, a także elastyczność (rozumianej jako całkowity powrót do pierwotnych wymiarów po rozciągnięciu) w niskiej. Cechy te umożliwiają prowadzenie prac dekarskich w temperaturze niższej niż w wypadku pap tradycyjnych (do 0ºC) oraz wyraźnie poprawiają odporność pokrycia zimą.
Do produkcji pap stosowane są także różnego rodzaju dodatki-wypełniacze. Należą do nich m.in.: pył wulkaniczny, szkło wodne, mączki kamienne. Dodatki powodują wzrost masy (przy niewielkim wzroście kosztów), a co za tym idzie podwyższają temperaturę mięknienia. Dodawane są również środki zwiększające adhezję.
Rozróżnia się papy podkładowe i papy wierzchniego krycia, do stosowania w układach jedno- lub dwuwarstwowych. W systemach jednowarstwowych szczególne znaczenie przypisuje się mocnej wkładce. Górna warstwa papy wierzchniego krycia jest dodatkowo pokryta posypką mineralną lub łupkiem bitumicznym. Poprawia to jej odporność na starzenie się, promieniowanie ultrafioletowe, a także zmniejsza podatność papy na działanie związków chemicznych, występujących na przykład w kwaśnych deszczach. Spodnią warstwę pap termozgrzewalnych stanowi cienka polietylenowa folia antyadhezyjna, która podgrzana płomieniem palnika łatwo ulega stopieniu, a podczas magazynowania zabezpiecza zwiniętą w rulon papę przed sklejeniem.
Pokrycia z pap termozgrzewalnych mogą być eksploatowane bez remontu przez 20 lat. Nie oznacza to jednak, że w tym czasie nie należy kontrolować pokrycia. Papy z SBS zachowują swoje właściwości w temperaturze od -35 do 110ºC. Dla porównania zakres temperatury pracy dla pap tradycyjnych wynosi od 0ºC do 70ºC. Grubość pap nie wpływa w sposób szczególny na ich podstawowe parametry techniczne, chociaż można stwierdzić, że im większa jest grubość papy, tym większa trwałość wykonanego z niej pokrycia.
Papy SBS - podłoża
Papy termozgrzewalne mogą być układane na różnych podłożach: betonowym, stalowym, drewnianym oraz na termoizolacji. Podłoże betonowe musi być zdylatowane, a jego wilgotność względna powinna być mniejsza niż 6%. Układanie pokrycia na wilgotnym podłożu powoduje powstawanie pęcherzy. Powierzchnia podłoża powinna być równa, bez jakichkolwiek wgłębień i zgrubień. Ma to istotny wpływ na przyczepność papy i estetykę pokrycia. Należy także podłoże zagruntować. W tym celu można zastosować roztwór asfaltowy o ciekłej konsystencji, który nakłada się za pomocą szczotki lub natrysku w ilości 0,1 do 0,2 l/m². Jego zadaniem jest wypełnienie porów osiadającymi cząsteczkami asfaltu.
Podłoże z płyt z wełny mineralnej powinno mieć taką wytrzymałość i sztywność, aby pod wpływem nacisków zewnętrznych nie nastąpiło uszkodzenie pokrycia papowego. Wełna mineralna jest materiałem niepalnym, nie wchodzi w żadną reakcję chemiczną z bitumami, dlatego może być stosowana jako podłoże pod papy termozgrzewalne. Wiele rodzajów płyt z wełny mineralnej ma specjalnie utwardzaną wierzchnią warstwę. Wybór rodzaju wełny najlepiej konsultować z producentami termoizolacji. Pierwszą, podkładową warstwę papy mocuje się mechanicznie lub przykleja.
Gdy podłożem jest styropian, warto stosować płyty laminowane papą. Układanie płyt laminowanych skraca czas montażu pokrycia papowego. Można zrezygnować z warstwy pośredniej mocowanej mechanicznie, która jest niezbędna do zgrzewania kolejnych warstw papy.
Podłoże drewniane powinno być pokryte - jako warstwą dodatkową - papą podkładową mocowaną mechanicznie.
Papy SBS - wentylacja dachu
W przypadku układania pap bitumicznych na podłożu narażonym na działanie wilgoci należy zastosować system wentylacji, służący do odprowadzenia na zewnątrz pary wodnej. Jedną z możliwości jest ułożenie perforowanej papy wentylacyjnej (nie modyfikowanej SBS) jako pierwszej warstwy. Papa ta nie jest modyfikowana, ponieważ pełni funkcję dodatkową. Jeden kominek powinien przypadać na 40–60 m² powierzchni dachu. Do papy wentylacyjnej zgrzewa się papę polimerowo-asfaltową. Drugim sposobem wykonywania wentylacji jest zastosowanie na papy pokrytej od spodniej strony pasmami bitumu o niskiej temperaturze mięknienia i drobnoziarnistą posypką z pasmowo naniesioną masą powłokową, dodatkowo zabezpieczona cienką folią z tworzywa. Po podgrzaniu papa termozgrzewalna złączy się z podłożem pasmowo, w miejscach gdzie jest naniesiona masa powłokowa o niższej temperaturze mięknienia. Pomiędzy pasmami bitumu powstają przestrzenie umożliwiające wentylowanie warstw dachowych. Szerokość zakładu kolejnych pasm papy w takim układzie powinna wynosić około 120 mm.
Papy SBS w drogownictwie
Minimalna grubość pap, które można stosować w obiektach drogowych, powinna wynosić 4 mm, a przyczepność do podłoża 0,4 MPa. Warstwa izolacyjna pod osnową powinna mieć grubość około 2 mm. Dzięki temu możliwe jest przyczepienie jej do podłoża. W odróżnieniu od pap dachowych, papę drogową przykleja się całą powierzchnią. Największym obciążeniem dla papy drogowej jest układanie gorącego asfaltu.
Dwudziestotonowy walec jeżdżący po lanym asfalcie wywołuje olbrzymie siły poziome. Pod wpływem hamowania walca papa może ulec zerwaniu. Dlatego jej wytrzymałość na zerwanie powinna być nie mniejsza niż 400–500 N/5 cm. Papy drogowe powinny także wytrzymać przeginanie na wałku średnicy 3 cm w temperaturze -5ºC i mieć wysoką temperaturę mięknienia. Modyfikacja termozgrzewalnych pap elastomerem SBS powoduje, że zachowują one dużą elastyczność, co chroni je przed ścięciem z podłoża na skutek występujących tam naprężeń.
