Pokrycie dachowe odporne na wiatr – zalecenia dla dekarzy

Tylko w czasie kilku sierpniowych dni w 2017 r. wiatr zerwał lub uszkodził ponad 4,7 tys. dachów na budynkach mieszkalnych i gospodarczych - podała Państwowa Straż Pożarna. Najprawdopodobniej takich przypadków byłoby o wiele mniej, gdyby dachy były właściwie wykonane. Najwyższy czas, aby na wzór Niemiec, także w naszym kraju powstały wymagane prawem wytyczne montażowe.

Przy huraganowym wietrze - gdy jego porywy przekraczają 120 km/h - każde pokrycie dachowe może ulec zniszczeniu. Natomiast każdy profesjonalnie zaprojektowany i wykonany dach powinien przetrwać wichurę, czyli wiatr, który w porywach przekracza prędkość 70 km/h. Oczywiście tego typu zagrożenie nie jest takie samo na całym obszarze naszego kraju. Meteorologiczne obserwacje doprowadziły do wyodrębnienia trzech stref. Najbardziej narażone na działanie wiatru są południowe części województwa podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego i dolnośląskiego (strefa III), a także pasmo Łysogór w województwie świętokrzyskim oraz północne części pomorskiego i zachodniopomorskiego (strefa II). Może się jednak zdarzyć, że wichury pojawią się nawet w strefie I, czyli np. na Mazowszu czy w Wielkopolsce. Przy projektowaniu konstrukcji dachu i sposobu układania pokrycia ten aspekt powinien więc być wzięty pod uwagę. Do takiego wniosku już kilka lat temu dawno doszli Niemcy, gdy dostrzegli, że wskutek globalnego ocieplenia klimatu nasilają się ekstremalne zjawiska pogodowe.

Krycie dachów - zalecenia dla niemieckich dekarzy

Z inicjatywy Centralnego Związku Niemieckiego Rzemiosła Dekarskiego w marcu 2011 roku weszła w życie norma „Obciążenie wiatrem na dachach pokrytych dachówkami ceramicznymi i betonowymi”. Norma ta nakłada na wykonawców podwyższone wymogi odnośnie zabezpieczenia przed burzami i wiatrem dachów skośnych.

Strefy obciążenia wiatrem

Przygotowując ten dokument, zwrócono przede wszystkim uwagę na fakt, że zagrożenie silnym wiatrem czy trąbami powietrznymi nie jest jednolite na całym obszarze kraju. Istnieją strefy dużo bardziej narażone na gwałtowne wichury niż inne. Określono to na podstawie tzw. wiatru 50-lecia, czyli wartości siły wiatru mierzonej przez 50 lat w ponad 250 stacjach pomiarowych. Okazuje się że, wartość ta stale rośnie. Meteorologiczne obserwacje doprowadziły do wyodrębnienia na obszarze Niemiec czterech stref wiatru. Zalecenia dla dekarzy w każdej strefie są inne – tam, gdzie średnia siła wiatru jest stosunkowo niska, nie są one tak surowe, jak na obszarach o wysokiej średniej sile wiatru, zlokalizowanych przede wszystkim na północy Niemiec. Dla określenia strefy wiatru w danym miejscu wykonawcy mają do dyspozycji specjalne tabele.

Patrze też:

Fachowo wykonane pokrycie dachowe z dachówki ceramicznej - newralgiczne miejsca na dachu >>

Nadzór budowlany obiecuje szybką ocenę uszkodzonych obiektów >>

Układanie dachówek – właściwe klamrowanie

Dlaczego strefy wiatru są tak istotne? Ich kluczową zaletą jest pomoc w zdefiniowaniu liczby, rodzaju i umiejscowienia klamer, za pomocą których przypina się dachówki do więźby, zapewniając tym samym lepsze mocowanie. Przy obliczeniach należy oczywiście uwzględnić też inne parametry, w tym: geometrię i wymiary budynku (wysokość, szerokość, długość), kształt oraz kąt nachylenia dachu, materiał pokryciowy z przynależnymi klamrami, jak również konstrukcję dachu pod pokryciem. We wspomnianej informacji dla dekarzy zawarto nowy podział dachu na cztery obszary: okap, dachówki skrajne, gąsior i połać. Dla każdej z tych stref można wyliczyć potrzebną liczbę oraz rodzaj klamer (w Niemczech stosowane są trzy odrębne grupy), posługując się wzorem lub specjalnie opracowanymi tabelami. Istnieją jednak lokalizacje oraz typy budynków, które wymagają zupełnie odrębnych obliczeń – należą do nich m.in. obiekty wysokie (powyżej 25 m) czy położone w miejscach szczególnie zagrożonych, takich jak wyspy Morza Północnego.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Röben

Klamry do mocowania poszczególnych dachówek

Uniwersalne zasady krycia dachów

Zasady uwzględnione w omawianym dokumencie odnoszą się wprawdzie do terenu Niemiec, ale są to wytyczne uniwersalne, które warto uwzględnić także w Polsce. Wyznaczenie stref wiatru w innych krajach Europy Środkowej pozwoliłoby na wprowadzenie spójnych zaleceń dla dekarzy na poszczególnych obszarach. Ze względu na brak takich uregulowań dziś sytuacja nie wygląda dobrze. Nie wszyscy dekarze układają dachówki tak, aby były one zabezpieczone przed podmuchami wiatru – dachówki nie zawsze są klamrowane lub klamrowane niewłaściwie. Z pomocą przychodzą tu wprawdzie producenci dachówek – przykładowo, firma Röben zaleca na połaci klamrowanie co trzeciej dachówki po skosie – ale nie wszyscy wykonawcy się do tego stosują. Co więcej, należałoby zróżnicować te wartości. Tak jak to jest w Niemczech, w niektórych regionach (tych o większym zagrożeniu silnymi wiatrami) wymaga się klamrowania większej liczby dachówek. W takich miejscach warto też rozważyć stosowanie na pokrycie dachu mniejszych dachówek, które w badaniach wykazują lepszą odporność na działanie sił wiatru niż pokrycia o dużych formatach, ponieważ mniej narażone są na poderwanie przez wiatr. Przez uchodzące przy tym powietrze redukowane jest znacznie ssanie wiatru (tzw. wyrównanie ciśnienia), a to właśnie siła ssania wiatru jest odpowiedzialna za zrywanie dachówek. Aby zabezpieczyć się przed szkodami budowlanym powodowanymi przez ekstremalne zjawiska pogodowe, musimy dobrze przyjrzeć się temu zjawisku i określić, na wzór Niemiec, nasze własne zasady związane z bezpieczniejszym układaniem dachówek.

Patrze też: Jak ustrzec się błędów przy układaniu pokrycia dachowego? >>