Technika krycia dachu blachą cynkowo-tytanową

Blachy i taśmy cynkowo-tytanowe Silesia produkowane są według normy PN-EN 988, obowiązującej wszystkich europejskich producentów tego materiału, określającej precyzyjnie skład stopu, wymiary produktu wraz z tolerancją oraz parametry mechaniczne. Stop przeznaczony do produkcji bazuje na cynku o najwyższym stopniu czystości 99,995% (norma PN-EN 1179: 2004).

Jako dodatki stopowe zawiera nieznaczne ilości miedzi i tytanu, przyczyniające się w dużym stopniu do prawidłowego zachowania się blach podczas obróbki i wieloletniego użytkowania.
Duża plastyczność oraz możliwość miękkiego lutowania to cechy, które dają nieograniczone możliwości formowania kształtów dowolnie wybranych przez projektanta. Typowa dla cynku właściwość tworzenia warstwy ochronnej w warunkach atmosferycznych powoduje, że materiał ten charakteryzuje się nieprzeciętnie długim czasem użytkowania i nie wymaga praktycznie żadnej konserwacji. Na początkowo lśniącej, wywalcowanej powierzchni, w warunkach atmosferycznych tworzy się dobrze przylegająca warstwa ochronna z tlenku cynku i zasadowego węglanu cynku - patyna. Ta bardzo zwarta oraz nierozpuszczalna w wodzie, a w przypadku uszkodzenia "samozarastająca" warstwa stwarza ochronę przed dalszym utlenianiem oraz chroni przed nadmierną ścieralnością. Aby uniknąć etapu przejściowego, czyli samoczynnego tworzenia się patyny, który to proces nie musi zachodzić równomiernie, zaleca się w miejscach eksponowanych stosowanie blach lub taśm Silesia wstępnie postarzanych w procesie produkcji - pasywowanych, o jednolitym, ciemnoszarym odcieniu.

Odmiany blachy cynkowo-tytanowej SILESIA:

• naturalna (kolor srebrzystoszary),
• pasywowana - postarzana fabrycznie (kolor ciemnoszary).

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: ZM Silesia S.A.

Blacha cynkowo-tytanowa naturalna

Długowieczność blach potwierdzają badania i pomiary, które wykonywane w ciągu kilku lat wykazały, że ścieranie powierzchni stopu cynkowo-tytanowego niezależnie od miejsca, rodzaju użytkowania i atmosfery otoczenia różni się jedynie nieznacznie. W przypadku grubości początkowej 0,70 mm, zwykle stosowanej, czas użytkowania blachy do starcia połowy grubości początkowej wyniesie ponad 80 lat. Metody stosowania blach i taśm cynkowo-tytanowych Silesia bazują na wypracowanych przez lata doświadczeniach projektantów i dekarzy-blacharzy wykorzystujących ten materiał. Tradycyjne i sprawdzone sposoby łączenia, jak podwójny rąbek stojący, przeplatają się z nowościami, takimi jak np. wykorzystanie mocujących haftek przesuwnych. Efektem tego połączenia są realizacje charakteryzujące się wysoką jakością oraz walorami estetycznymi pozwalającymi podziwiać dzieło przez wiele lat. Estetyczny wygląd oraz mały ciężar pokryć z blach cynkowo-tytanowych sprawił, że materiał ten ma ugruntowaną pozycję w wielu europejskich krajach, w tym również w Polsce.

Blachy cynkowo-tytanowe SILESIA dostępne są w formie:

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: ZM Silesia S.A.

Arkusze

Grubości i masy arkuszy blach

Maksymalne długości elementów:

Opakowanie

Blachy w arkuszach są dostarczane w partiach po 1000 kg na paletach drewnianych. Taśmy dostarczane są na paletach, w zależności od wagi kręgów w pozycji stojącej lub leżącej. Waga kręgów - od 100 kg do 3500 kg.

Transport i przechowywanie

Blachy należy przewozić czystymi, suchymi środkami transportu. Nie wolno dopuścić do zamoknięcia transportowanych i składowanych blach. W pomieszczeniach, w których przechowuje się blachę temperatura nie może być niższa niż 0^oC. Składowaną blachę należy zabezpieczyć przed wilgocią i aktywnymi środkami chemicznymi.

Recycling

Każdy, nawet najbardziej długotrwały materiał kiedyś staje się bezużyteczny. Nie dotyczy to jednak blach i taśm cynkowo-tytanowych, gdyż elementy pokryć dachowych z blachy cynkowo-tytanowej zdjęte przy modernizacjach czy remontach budynków są przetwarzane w zakładach hutniczych bez szkody dla środowiska.

TECHNIKA KRYCIA DACHU

Obróbka blach cynkowo-tytanowych

Duża plastyczność blach cynkowo-tytanowych umożliwia dowolną ich obróbkę, z jednym zastrzeżeniem - temperatura nie powinna być niższa niż +10^oC. Przy niższej temperaturze obrabiane brzegi należy ogrzewać. Przy zaginaniu blachy należy zachować promień gięcia min. 1,75 mm.

Jednoczesne stosowanie różnych metali.

Elementy wykonane z różnych metali nie mogą stykać się ze sobą, jeśli mogłoby to prowadzić do korozji kontaktowej lub innych niekorzystnych oddziaływań. W obecności elektrolitu (woda deszczowa, wilgoć zawarta w materiałach budowlanych) powstaje niebezpieczeństwo korozji elektrochemicznej (tworzenie się ogniw galwanicznych). Dopuszczalne i niedopuszczalne połączenia metali:

Jony miedzi zawarte w spływającej wodzie mogą przyczyniać się do korozji powierzchniowej blachy cynkowo-tytanowej. Dlatego blacha ta względem przepływu wody nie powinna znajdować się poniżej stosowanych materiałów miedzianych.

Montaż blach

Najlepszym podłożem pod blachę cynkowo-tytanową są deski grubości 20-40 mm i szerokości 80-140 mm tworzące pełne deskowanie. Blach cynkowo-tytanowych nie wolno układać bezpośrednio na papie asfaltowej, sklejce lub deskach impregnowanych środkami do ochrony drewna zawierającymi w swoim składzie sól, gdyż materiały te pod wpływem wysokiej temperatury wydzielają kwaśne związki chemiczne działające niszcząco na blachę. Jako materiał tworzący przestrzeń przewietrzania pod blachą oraz chroniący przed wpływem wymienionych środków należy stosować specjalistyczne warstwy rozdzielające tzw. maty strukturalne.

Formowanie i techniki łączenia

Powszechną metodą łączenia blach cynkowo-tytanowych jest stosowanie pojedynczych lub podwójnych zakładek (tzw. rąbków) lub ich lutowanie.

Połączenia poprzeczne

Łączenie blach cynkowo-tytanowych (podobnie jak i innych blach płaskich) uważane jest za dużą umiejętność. Warto pamiętać o pozornym truizmie: do wykonania dachu z pokryciem cynkowo-tytanowym należy zatrudnić fachowców, najlepiej wykonawcę polecanego przez producenta czy dystrybutora - doświadczonych blacharzy-dekarzy, wyposażonych nie tylko w wiedzę ale też w odpowiednie narzędzia.
W zależności od pochylenia dachu połączenia poprzeczne wykonuje się na zakładkę pojedynczą lub podwójny rąbek.

Przeliczenie nachyleń ze stopni na procenty

Poniższy rysunek pokazuje konkretne rozwiązania

SYSTEMY POŁĄCZEŃ WZDŁUŻNYCH

Połączenia wzdłużne w systemach rąbkowych

System podwójnego rąbka oraz rąbka kątowego jest najczęściej stosowanym połączeniem przy wykonywaniu pokryć dachowych. Systemy te dają się bez problemu i wszechstronnie zastosować niezależnie od kształtu architektonicznego. Poprzez zastosowanie maszyn profilujących i zaginających wykonanie i zamknięcie pokrycia nie zajmuje wiele czasu i jest w pełni racjonalne. Poprzez takie profilowanie i zamykanie osiąga się równomierną technicznie i optycznie jakość wykonania połączeń wzdłużnych, niemożliwą wcześniej do osiągnięcia przy zastosowaniu metod ręcznych.

Kolejność procesu wykonywania rąbka z wstępnie profilowanych szarów z zastosowaniem haftki przesuwnej:

Aby osiągnąć wysoką jakość wykonania tego połączenia, stosuje się specjalne maszyny profilujące i zaginające (do kształtowania profili i zaginania rąbków). Poprzez takie profilowanie i zamykanie osiąga się równomierną technicznie i optycznie jakość wykonania połączeń wzdłużnych, niemożliwą wcześniej do osiągnięcia przy zastosowaniu metod ręcznych.

Połączenia wzdłużne w systemach listwowych

Systemy listwowe są w różnych odmianach wykonań stosowane do wykonywania dachów oraz częściowo fasad. Charakteryzują się one listwą drewnianą, do której są przyłączone odgięcia płatów.

System niemiecki

Minimalny przekrój listwy wynosi 40x40 mm. W systemie niemieckim uchwyt pasmowy o szerokości co najmniej 100 mm powinien być przymocowany za pomocą 4 gwoździ na górnej stronie listwy. Jednocześnie boczne odgięcia płatów powinny być wykonane pod kątem 90^o i wystawać poza listwę 1,5-2 cm.

System belgijski

W systemie tym uchwyty trzymane są za pomocą listwy drewnianej. Uchwyt pasmowy ma szerokość od 40 do 50 mm. Jeśli pochyłość dachu przekracza 80^o to nie należy stosować systemu belgijskiego ponieważ boczne odgięcia płatów nie posiadają dodatkowych zagięć, zachodzi niebezpieczeństwo, że woda może być wciskana przez wiatr pod pokrywę listwy.

Elementy mocujące

Systemy rąbkowe oraz systemy listwowe wymagają takiego zamocowania płatów aby mogły być przejęte zmiany długości przy kalenicy i okapie. Haftki stałe i przesuwne powinny być rozmieszczone z uwzględnieniem nachylenia dachu, położenia przeniknięć oraz długości płatów. W dachach z blachy cynkowo-tytanowej wymaga się stosowania haftek przesuwnych przy płatach o długości większej od 3 m.

Haftki przesuwne trzeba zastosować, jeśli płaty są dłuższe niż 3 m ze względu na rozszerzalność termiczną blachy. Dla blach cynkowo-tytanowych współczynnik rozszerzalności cieplnej wynosi 0,22 mm/mK. Oznacza to, że blacha będzie się rozszerzać lub kurczyć pod wpływem zmian temperatury. Haftki przesuwne mają za zadanie przejąć (skompensować) ruchy cieplne blachy.

Wentylacja dachu

Pełne funkcjonalne przewietrzanie wymaga określonych ilości i wielkości otworów do doprowadzania i odprowadzania powietrza. Różnica wysokości obu rodzajów otworów wpływa w tym przypadku na skuteczność przewietrzania. Dlatego rzeczą ważną jest, aby otwory do doprowadzania powietrza były usytuowane możliwie w najniższych miejscach np. poniżej okapu, zaś otwory do odprowadzania powietrza w najwyższych miejscach, a więc w okolicy kalenicy.

Należy uwzględnić następujące szczegóły:

• rodzaj budowli i sposób jej użytkowania,

• ilość i częstotliwość tworzenia się pary wodnej, dyfundującej przez dolną warstwę dachu,

• kształt dachu i jego nachylenie,

• długość odcinka, który musi być przewietrzany,

• wysokość przestrzeni powietrznej,

• położenie budowli w stosunku do najczęściej występującego kierunku wiatru.

Poniżej przedstawiono przykładowe realizacje dachów z pokryciami cynkowo-tytanowymi.