Wpusty dachowe

Zgodnie z przepisami dachy w budynkach średniowysokich i wyższych (tzn. wysokości powyżej 12 m) powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wody do wewnętrznych rur spustowych.

Informacje ogólne 
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określone w rozporządzeniu Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa (Dz. U. z 1995 nr 10, poz. 46) podają, że dachy w budynkach średniowysokich i wyższych (tzn. wysokości powyżej 12 m) powinny mieć spadki umożliwiające odpływ wody do wewnętrznych rur spustowych. Konstrukcja wpustu powinna gwarantować trwałe i hermetyczne połączenie z warstwą wodoszczelną, zabezpieczać wpust i rurę spustową przed zanieczyszczeniem, umożliwiać okresową ich konserwację oraz zapewniać możliwość pionowych ruchów rur spustowych. Odpowiednie zaizolowanie wpustu zabezpiecza przed powstawaniem mostka termicznego konstrukcji dachu. Stosuje się wpusty izolowane termicznie (wykonane z materiału termoizolacyjnego np. pianki PUR lub dwuścienne z pustką powietrzną między ściankami) lub wykorzystuje dodatkowe kształtki wykonane z materiałów termoizolacyjnych np. styropianu. Dodatkowo wpust może być ogrzewany spiralą grzejną sterowaną termostatem. Konstrukcja wpustu i zastosowane uszczelnienia (uszczelki) powinny zabezpieczyć również warstwy termoizolacyjne dachu przed zawilgoceniem w przypadku wystąpienia tzw. cofki (wypełnienia się rur spustowych wodą w wyniku ich niedrożności). Przed zanieczyszczeniami chronią specjalne kratki ochronne nazywane osadnikami żwiru lub łapaczami liści.

Rodzaje wpustów 
- pojedyncze, nazywane również jednokołnierzowymi lub jednoczęściowymi,
- podwójne, nazywane dwukołnierzowymi lub dwuczęściowymi.
W zależności od położenia rur spustowych występują dwie wersje wpustów (zarówno jedno-, jak i dwuczęściowych),
- z odejściem bocznym, nazywane poziomymi lub kątowymi,
- z odejściem pionowym, nazywane prostymi.

Wpusty pojedyncze stosowane są do odwadnienia dachu płaskiego nieocieplonego oraz stropodachu wentylowanegoo (dachu dwudzielnego). Przykładem dwudzielnych dachów są dachy drewniane. Najlepsze są tu wpusty poziome o małej wysokości. Wpusty poziome, w których spadek rur spustowych wynosi 3%, można wkomponować w konstrukcję dachu. Wpusty podwójne stosowane są do odwadniania dachów ocieplonych - występuje w nich więc specjalny element wydłużający, zwany nasadką dla dachu ocieplonego. Przechodzi on przez izolację termiczną i zostaje wstawiony do podstawy (korpusu) wpustu. Specjalny pierścień uszczelniający gwarantuje elastyczne połączenie i eliminuje niebezpieczeństwo cofki. Jest to ważne, gdyż np. przy silnych opadach deszczu, spiętrzona woda nie dostaje się pod ciśnieniem do konstrukcji dachu. Pojedynczy element uzupełniający można stosować przy termoizolacji określonej grubości. W przypadku grubszej warstwy niektórzy producenci zalecają stosować kilka elementów, wkładanych jeden w drugi. Taki system pozwala dostosować wpust do termoizolacji dowolnej grubości. Należy pamiętać, aby kołnierza elementu uzupełniającego nie układać na izolacji termicznej bez jej uprzedniego przygotowania - izolację w obrębie kołnierza trzeba lekko sfazować. Wpust wpuszczony płasko w powierzchnię dachu gwarantuje, że wlot będzie leżał w najniższym punkcie odwadnianej powierzchni. W ten sposób uniknie się ciągłego tworzenia kałuży i zalegania wysuszonych warstw kurzu, brudu i glonów.

Łączenie z hydroizolacją 
Element wydłużający łączy się z wierzchnimi warstwami pokrycia. Aby zapobiec przedostawaniu się pary wodnej do izolacji cieplnej, podstawę wpustu (element pionowy lub poziomy) należy połączyć z warstwą paroizolacji. Wpust należy trwale i szczelnie połączyć z warstwami hydroizolacyjnymi. Można to wykonać za pomocą następujących elementów:
- kołnierza przyłączeniowego, który może być trwale połączony z wpustem lub dostarczany jako element oddzielny i mocowany do wpustu na budowie,
- pierścieni dociskowych,
- pierścieni zaciskowych.
Kołnierz przyłączeniowy (tworzywo łączące) fabrycznie zespolony z wpustem gwarantuje całkowitą szczelność połączenia. Niedogodnością jest jednak ograniczona liczba typów wpustów z przymocowanymi fabrycznie kołnierzami, pasującymi więc tylko do najczęściej stosowanych rodzajów pokryć. Na specjalne zamówienie producent może zespolić wpust z kołnierzem łączącym z dowolnego materiału izolacyjnego.
Innym rozwiązaniem są oddzielne kołnierze przyłączeniowe wykonane z różnych materiałów, które można łączyć z materiałami pokryciowymi. Pozwala to łatwo i pewnie połączyć wpust z określonym rodzajem pokrycia występującym na dachu.
Pokrycie dachowe można homogenicznie zespawać z wybranym, odpowiednim tworzywem łączącym, np. przy jednowarstwowej membranie dachowej z PVC. Kołnierz można też wkleić pomiędzy pasma pokrycia dachowego, np. w przypadku dwuwarstwowej powłoki z papy bitumicznej. Występujące osobno kołnierze mocuje się do wpustu za pomocą stalowego pierścienia dociskowego mocowanego za pomocą śrub. Wadą stosowania oddzielnych kołnierzy jest konieczność wykonania na budowie dodatkowego połączenia. Za pomocą pierścieni dociskowych pokrycia dachowe z folii można również bezpośrednio łączyć z wpustami. Elastyczne i niezbyt grube (1-3 mm) folie dachowe można połączyć z wpustem za pomocą stalowych pierścieni zaciskowych. Rozwiązanie to jest szczególnie polecane do mocowania izolacji dachowych z polimerów ciężkich, które nie powinny być bezpośrednio sklejone lub spojone ze spustem.

Renowacja pokryć dachowych 
Remontując dach, powinno się dążyć do tego, aby stary wpust i przyłącza rurowe pozostawić na miejscu. Najprostszym sposobem modernizacji jest zastosowanie typowego elementu przedłużającego stosowanego we wpustach dwuczęściowych (ewentualnie specjalnego elementu przedłużającego) oraz specjalnych uszczelek charakteryzujących się dużą ściśliwością i jednocześnie dużą elastycznością. Rozwiązanie to można stosować dla określonych typów i średnic starych wpustów - pasujących do wymiarów elementów przedłużających. W innych wypadkach należy zastosować renowacyjny pierścień łączący. Kładzie się go na stary wpust i mocuje bezpośrednio śrubami, nitami i kołkami lub za pomocą pierścienia dociskowego. Przy tym sposobie również specjalna uszczelka zapewnia hermetyczne uszczelnienie i zabezpiecza przed cofką. W tak przygotowany stary wpust wkłada się typowy element przedłużający i łączy się z nowymi warstwami hydroizolacyjnymi pokrycia.

Prezentacje  

Essergully Eternit
Budowa: wpust ze spienionego poliuretanu, jednościenny, izolujący ciepło. Może być ogrzewany elementem grzewczym wbudowanym w ściankę wpustu (napięcie 24 V, moc 10 W lub 15 W), podłączonym do transformatora, sterowanym za pomocą termostatu. Termostat regulujący pracę elementu grzewczego włącza urządzenie, gdy temperatura powietrza zewnętrznego spada poniżej +1^oC i wyłącza go przy temperaturze powyżej +3^oC. Chroni to wpusty przed oblodzeniem.
Główne elementy:
- element wpustowy pionowy DN: 70, 100, 125, 150 mm,
- element wpustowy poziomy DN: 50, 70, 100, 125 mm (kąt nachylenia rury spustowej 2,5^o) ,
- nasadka dla dachu ocieplonego - pojedynczy element uzupełniający. Można go stosować przy grubości izolacji 60-160 mm (w przypadku grubszej warstwy stosuje się kilka elementów, które wkłada się jeden w drugi),
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi:
- kołnierze przyłączeniowe (tworzywa łączące) spojone z wpustem - wykonane z PIB, PVC, ECB (do łączenia z odpowiednimi typami folii) oraz wykonane z papy elastomerowo-bitumicznej do łączenia z pokryciami bitumicznymi,
- pierścienie zaciskowe do łączenia wpustu z pokryciami dachowymi z polimerów o dużej masie cząsteczkowej (np. foliami grubości 1-2 mm),
- elementy renowacyjne - elementy te układa się na stary wpust i dociska pierścieniem zaciskowym (mocowanym na śruby, nity lub kołki), uszczelka gumowa elementu łączącego zapewnia szczelność przy montażu do istniejących wpustów o średnicy 125-250 mm. Uzupełnieniem oferty jest zestaw do odwadniania balkonów i tarasów. W tym przypadku zamiast osadnika żwiru stosuje się kratkę tarasową. Jeśli wykonamy perforację elementu uzupełniającego, system ten może być również stosowany na dachach odwróconych. Wpust Essergully 2000 poziomy o DN 70 mm, mający bardzo małą wysokość (115 mm), stosowany jest w przypadku stropów nośnych o małej grubości. Dystrybutorem systemu jest POLSERVICE, Warszawa.

Essmann
Budowa: wpust z polipropylenu, jedno- lub dwuścienny (izolujący ciepło), może być ogrzewany spiralą grzejną (napięcie 220 V, moc 20 W) nakładaną na korpus wpustu, nie wymagającą transformatora, sterowaną za pomocą termostatu.
Główne elementy:
- element wpustowy pionowy DN: 70, 100, 125, 150 mm,
- element wpustowy poziomy DN: 50, 70, 100, 125 mm (kąt nachylenia rury spustowej 2,5^o),
- nasadka dla dachu ocieplonego - element wydłużający do dachów ocieplonych izolacją termiczną gr. 40-220 mm,
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi:
- kołnierze przyłączeniowe: z PVC, VAE, PEC, ECB - do łączenia z odpowiednimi typami folii, mocowanie izolacji dachowych metodą spajania gazem o niskiej temperaturze spalania; elastomerowo-bitumiczny - do pap modyfikowanych elastomerem SBS lub plastomerowo-bitumiczny - do pap modyfikowanych plastomerem APP, mocowanie metodą klejenia; na zamówienie możliwe jest wykonanie kołnierza łączącego z dowolnego materiału izolacyjnego,
- pierścień zaciskowy wciskany (ze stali nierdzewnej) do mocowania izolacji dachowych, gr. 1-3 mm z polimerów ciężkich, które nie powinny być bezpośrednio sklejane lub spajane ze spustem,
- pierścień dociskowy wykonany ze stali nierdzewnej, mocowany do wpustu za pomocą śrub, służący do łączenia ze spustem dowolnych pokryć dachowych.
- elementy renowacyjne:
- nasadka DN 70, 100, 125, 157 mm z uszczelką umożliwiającą połączenie ze starymi wpustami o średnicach od 70 do 197 mm,
- kołnierz z twardego PVC stosowany gdy kształt wpustu uniemożliwia zastosowanie podstawowej nakładki renowacyjnej, mocowany do starego spustu przez klejenie oraz połączenie śrubowe.
Uzupełnieniem oferty jest zestaw montażowy do spustów tarasowych, studzienki do odwadniania dachów zielonych oraz elementy umożliwiające wykorzystanie elementów spustowych do przeprowadzenia odpowietrzników, a także specjalny wpust średnicy DN 50 mm, odprowadzający wodę całym przekrojem. Dystrybutor - ESSMANN POLSKA, Stara Iwiczna k. Warszawy.

Sita Bauelemente
Budowa: wpust ze spienionego poliuretanu, jednościenny, może być ogrzewany elementem grzewczym wbudowanym w ściankę wpustu, samoregulującym (napięcie 230 V, moc 10 W), nie wymagającym transformatora.
Główne elementy:
- element wpustowy pionowy DN: 70, 100, 125, 150 mm,
- element wpustowy poziomy (kątowy) DN: 50, 70, 100, 125 mm (kąt nachylenia rury spustowej 3^o),
- nasadka dla dachu ocieplonego - element wydłużający do dachów ocieplonych izolacją termiczną gr. 50-220 mm (w typie wpustu SITA TRENDY i SITA FLANSCH),
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi:
- kołnierze przyłączeniowe fabrycznie spojone ze spustem (w typie wpustu SITA TRENDY) wykonany z: PVC, ECB, EPDM/APTK, IPW oraz wyrobów typu HYPALON, ALCORFLEX - do łączenia z odpowiednimi typami folii; papy elastomerowo-bitumicznej - do łączenia z pokryciami bitumicznymi; na zamówienie możliwe jest wykonanie kołnierza łączącego z dowolnego materiału izolacyjnego dostępnego na rynku,
- pierścień dociskowy wykonany ze stali nierdzewnej (w typie wpustu SITA FLANSCH), mocowany do wpustu za pomocą śrub, służący do łączenia ze spustem dowolnych folii dachowych, n elementy renowacyjne:
- nasadka SITA SANI - DN 95 i 165 mm z uszczelką umożliwiającą połączenie ze starymi wpustami o średnicach od 100 do 140 mm (SITA SANI 95) i od 165 do 210 mm (SITA SANI 165),
- osadnik żwiru (łapacz liści).
Uzupełnieniem oferty jest zestaw montażowy do spustów tarasowych, studzienki do odwadniania balkonów i tarasów oraz wywietrzniki do dachów wentylowanych i do wentylacji pomieszczeń. Dystrybutor - IVT POLSKA, Poznań.

Braas Variogully
Budowa: wpust z PVC, dwuścienny. Może być ogrzewany spiralą grzejną (napięcie 24 V, moc 10 W) nakładaną na korpus wpustu, podłączoną do transformatora, sterowaną za pomocą termostatu.
Główne elementy:
- element wpustowy pionowy DN: 70, 100, 125 mm (do przyłączenia pionowego - również kształtki redukcyjne, koncentryczne i mimośrodowe),
- element wpustowy poziomy DN: 70, 100, 125 mm (kąt nachylenia rur spustowych - 2,5^o),
- nasadka dla dachu ocieplonego izolacją termiczną gr. 35-240 mm,
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi:
- kołnierz przyłączeniowy wykonany z Rhenofolu C (PVC), Rhepanolu (PIB) lub z papy elestomerowo-bitumicznej do połączenia z odpowiednimi rodzajami pokryć, mocuje się go stosując pierścień dociskowy ze stali nierdzewnej, przykręcany do wpustu za pomocą śrub,
- przy dachach ocieplonych paroizolacja jest montowana przez naklejanie izolacji PE na kołnierz korpusu wpustu lub stosuje się pierścień samouszczelniający, jeśli zastosowano paroizolację bitumiczną.
- elementy renowacyjne:
przy remontach, gdzie nie można zabudować kompletnego systemu odwadniającego, stosuje się wpust VARIO DO REMONTÓW. W istniejących rurach spustowych o średnicy większej niż 166 mm, korpus takiego wpustu jest przykręcony do pierścienia uszczelniającego z wbudowaną uszczelką zabezpieczającą przed cofką.
Uzupełnieniem oferty jest: wpust dla tarasów (żwirowych lub z wykładziną z płyt) i dachów zielonych, wpust bardzo płaski - do stropów nośnych o małej grubości, rura wywiewna do kanalizacji i wywietrznik stropodachu wentylowanego. Dystrybutor - Braas Systemy Dachów Płaskich, Gliwice.

Koneckie Zakłady Odlewnicze
Budowa: wpust z żeliwa, jednościenny. Producent nie ma w swojej ofercie elementów podgrzewających wpust, można zastosować dostępne na rynku spirale grzejne.
Główne elementy:
- wpust jednokołnierzowy z pionowym odpływem DN: 100, 150 mm,
- wpust jednokołnierzowy z bocznym odpływem DN: 100, 150 mm (kąt nachylenia rury spustowej - 3^o),
- wpust dwukołnierzowy z pionowym odpływem DN: 100, 150 mm, wpust dwukołnierzowy z bocznym odpływem DN: 100, 150 mm - do dachów ocieplonych z dwiema warstwami uszczelniającymi (paroizolacją i hydroizolacją) - izolacją termiczną gr. 50-100 mm,
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi - warstwy hydroizolacyjne wyprowadza się na kołnierz wpustu i dociska za pomocą pierścienia dociskowego mocowanego do korpusu wpustu na śruby,
- ruszty płaskie i wypukłe.
Uzupełnieniem oferty są kratki stropowe i wpusty - wzór francuski (stosowane na tarasach) oraz wpusty mostowe, uliczne, podwórzowe, piwniczne. Sieć dystrybucyjna producenta.

Geberit Pluvia
W wypadku tradycyjnego sposobu odwadniania dachu wody opadowe odprowadzane są częściowo wypełnionymi przewodami. Zgodnie z normą, stopień wypełnienia nie powinien być większy niż 0,7 (h/d=0,7). W przypadku systemu Pluvia dąży się do tego, aby przewody były całkowicie wypełnione wodą (h/d=1). Takie wypełnienie uzyskuje się dzięki specjalnemu wpustowi dachowemu i wyrównaniu hydraulicznemu instalacji (przez odpowiednie zwymiarowanie rur). Dzięki całkowitemu wypełnieniu przewodów w pionie wytwarza się podciśnienie, które powoduje zasysanie wody wpływającej do instalacji. Energia potrzebna do wytworzenia podciśnienia uzyskiwana jest w wyniku różnicy wysokości wpustu i odprowadzenia do kanału ściekowego o swobodnym zwierciadle wody. System Pluvia pozwala na zastosowanie przewodów o średnicach mniejszych o około 1/2 DN, podłączyć większą liczbę wpustów do jednego pionu. Dla systemu nie są wymagane spadki, co stwarza większe możliwości prowadzenia przewodów. System zapewnia również samooczyszczenie przewodów ze względu na dużą prędkość przepływu wody.
Budowa: wpust z HDPE, jednościenny. Może być ogrzewany spiralą grzejną (napięcie 24 V, moc 8 W) nakładaną na korpus wpustu, podłączoną do transformatora, sterowaną za pomocą termostatu.
Główne elementy:
- wpustowy dachowy z odejściem pionowym DN 50 mm,
- wpust dachowy z odejściem poziomym DN 50 mm (znajduje zastosowanie również przy renowacji dachu),
- wpust podwójny dla dachów ocieplonych z paroizolacją - izolacja termiczna gr. 40-180 mm,
- elementy łączące wpust z warstwami hydroizolacyjnymi:
- kołnierz przyłączeniowy uniwersalny ze stali nierdzewnej,
- kołnierz przyłączeniowy (mocowany za pomocą pierścienia dociskowego) z zatopioną folią dachową z następujących materiałów: PVC, PVC-P, EPDM, ECB, PIB, PE-C, EP, FPO-A, HYPALON, EVALON do łączenia z odpowiednimi typami folii oraz bitumiczny - do łączenia z pokryciami bitumicznymi; dla pokryć bitumicznych również wpust z fabrycznie zintegrowanym kołnierzem przyłączeniowym, a w wersji wzbogaconej również ze zintegrowanym dodatkowym kołnierzem z folii EPDM,
- kołnierz przyłączeniowy ze stali nierdzewnej, miedzi lub aluminium zintegrowany z wpustem - w przypadku wpustu do odwadniania dachów szedowych lub dachów odwadnianych za pomocą rynien zbiorczych,
- kołnierz przyłączeniowy z folii EPDM do połączenia z paroizolacją występującą w dachach ocieplonych.
- ognioodporny element ochronny nakładany na wpust w trakcie montażu,
- kształtka izolująca termicznie nakładana na wpust w trakcie montażu lub fabrycznie zintegrowana z wpustem,
- uzupełnieniem oferty jest wpust tarasowy do odwadniania dachów tarasowych ogólnodostępnych (maks. nacisk 1500 kg), dachów zielonych (dla tradycyjnego układu warstw izolacyjnych i dla dachu w systemie odwróconym), Dystrybutor - Geberit, Warszawa.