Winnica Bodegas Protos

W ostatnich latach prywatne winnice zmieniają się w wielkie atrakcje turystyczne. Obok starych obiektów powstają nowe – o nowoczesnej architekturze, z zastosowaniem bardzo interesujących rozwiązań technicznych.

To, co na co dzień znajduje się pod ziemią, czyli produkcja wina, przyciąga bowiem rzesze zwiedzających. Chcą oni z bliska przyjrzeć się temu procesowi.

Takiej modernizacji uległa także Winnica Bodegas Protos w Peñafiel – miasteczku położonym niedaleko Valladolid w Kastylii. Do obiektu składającego się pierwotnie jedynie z części podziemnej dodano jednokondygnacyjny budynek oraz znajdującą się pod nim dodatkową powierzchnię piwnic. O ile w tej ostatniej umieszczono urządzenia do produkcji wina, to nowy budynek został przeznaczony głównie dla gości odwiedzających winnicę. Znajdują się w nim, m.in.: niewielkie audytorium do prezentacji wina, sala konferencyjna, sala do degustacji i restauracja, a także pomieszczenia administracyjne. Z obszernego holu wejściowego, dostępnego zarówno dla pracowników, jak i turystów, rozciąga się widok na położoną na niższej kondygnacji część produkcyjną winnicy.

W części nadziemnej znajduje się także niewielki ogród, z którego poprzez wielkie przeszklenia elewacji można podziwiać górujący nad okolicą średniowieczny zamek. Ciekawostką jest, że nowy budynek połączono z zabytkową częścią piwnic specjalnym podziemnym tunelem. 
Autorem modernizacji winnicy został zespół angielskich architektów Richarda Rogera (Roger Stirk Harbour & Partners) we współpracy z pracownią architektoniczną Alonso Balaguer y Arquitectos Asociados z Barcelony.

Wyróżniającym się elementem nowoczesnej konstrukcji budynku jest ogromna przeszklona fasada, do stworzenia której użyto systemu Reynaers CW 50.

Pod ziemią

Winnica Bodegas Protos, tzw. bodega usytuowana jest u podnóża wysokiej skały, na szczycie której wznosi się zamek, w którym znajduje się Muzeum Winiarstwa. Bodegas Protos to obecnie około 20 000 m² powierzchni użytkowej, której większa część położona jest pod ziemią. Produkcja wina wymaga temperatury od 14 do 16°C. Takie warunki termiczne osiągano dawniej bez stosowania jakiegokolwiek chłodzenia, instalacje do produkcji wina umieszczano bowiem tradycyjnie pod ziemią, na głębokości od 2 do nawet 30 metrów. Choć przy dzisiejszych środkach technicznych chłodzenie i zapewnienienie odpowiednich warunków nie stanowi problemu, w Bodegas Protos pomieszczenia do produkcji wina umieszczono tradycyjnie po ziemią wykorzystując stałą temperaturę gruntu. Budowa takiej instalacji wiąże się ze znacznymi kosztami. Należy wykonać m.in. wykop o wielkiej powierzchni, jednak oszczędności osiągane podczas eksploatacji winnicy, a także minimalny wpływ jej produkcji na otaczające środowisko, z nawiązką kompensują koszty inwestycji. Dlatego na życzenie inwestora ten sposób zastosowano i tutaj.

Na powierzchni

Nadziemna część bodegi otrzymała niestandardowy wygląd. Budynek ma charakterystyczną konstrukcję dachu, złożoną z pięciu połączonych ze sobą łukowych stropodachów, przy czym każdy kolejny jest lekko cofnięty w stosunku do poprzedniego. Podzielenie dachu na pięć części konstrukcyjnych sprawia, że obiekt wydaje się mniejszy niż jest w istocie. Dobrze też wpasowuje się w tradycyjny krajobraz, będący mozaiką pól i winnic z widocznymi gdzieniegdzie dachami gospodarstw.

Życzeniem właściciela było, aby nadziemnej części bodegi nie nadawać przemysłowego wyglądu, dlatego też do wykończenia obiektu wykorzystano tradycyjne materiały budowlane, tj. ceramikę, kamień, szkło i drewno.

Przestrzeń od dachu do największej, podziemnej części nowego budynku, w której ma miejsce produkcja wina, wypełnia przeszklona fasada, atrakcyjna dla zwiedzających z uwagi na wielkie walory otaczającego budynek krajobrazu. Transparentne elewacje oraz przeszklone ściany wewnętrzne, wykonano z zastosowaniem systemu CW 50 Reynaers. Dzięki smukłym profilom nośnym (50 mm) wpuszczają one do budynku maksymalną ilość światła.

Aby utrzymać temperaturę wewnątrz obiektu na stałym poziomie, wentylowany dach ma pokrycie ceramiczne (z płytek przypominających dachówki). Gwarantuje on stałe odprowadzanie na zewnątrz powstającego w budynku ciepła. Dach tworzy ponadto spory nawis zachodzący na przeszklone elewacje, dodatkowo chroniąc je przed działanianiem promieni słonecznych. Elewacja południowa jest osłaniana w dzień przez okap dachu wysunięty poza lico budynku aż o 9 m. Zachodnią elewację przed nadmiernym nasłonecznieniem chroni dodatkowo system żaluzji (brise soleils).

Projektując system wentylacji uwzględniono specyfikę lokalnego klimatu, w którym przy wysokich temperaturach dziennych noce są chłodne. Wykorzystując to naturalne zjawisko znacznie zaoszczędzono na sztucznym chłodzeniu obiektu.

Więcej informacji: http://www.dezeen.com/2008/08/29/bodegas-protos-winery-by-rogers-stirk-harbour-partners/