Papy dachowe. Rodzaje pap dachowych. Jak wybrać właściwą papę na dach?

Papy to popularny materiał do izolacji dachów. Przed podjęciem decyzji o kupnie papy dachowej należy zastanowić się, jakie zadania ma pełnić, przeanalizować parametry techniczne i dopiero wtedy dobrać odpowiedni produkt. Warto przy tym zapoznać się z rodzajami i właściwościami technicznymi pap dachowych.

Rodzaje pap dachowych

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów pap dachowych. Klasyfikacja odbywa się na podstawie modyfikacji bitumu, typu osnowy i zastosowania. W pierwszej kategorii można wyróżnić papy na dachy powstałe na bazie bitumu:

• oksydowanego – charakteryzują się niewielkim wydłużeniem przy zerwaniu, wynoszącym ok. 4%, i zakresem odporności na temperatury w przedziale od 0 do 85°C,
• modyfikowanego ataktycznym polipropylenem APP – zapewnia odporność na wysoką temperaturę (do 130°C) i średnie wydłużenie przy zerwaniu (ok. 130%),
• modyfikowanego elastomerem SBS (styren-butadien-styren) – jest najczęściej stosowanym rodzajem modyfikacji masy bitumicznej, charakteryzującym się bardzo dużym wydłużeniem – do 2000 %, i odpowiednim dla naszego klimatu zakresem temperatur – od –25 do 100°C.

W grupie pap dachowych rozróżnianych ze względu na rodzaj osnowy znajdują się produkty zawierające:

• welon szklany, który pozwala uzyskać wydłużenie ok. 2% i wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż/w poprzek rzędu 400/300 N,
• tkaninę szklaną o wydłużeniu 8% i wytrzymałości na rozciąganie wzdłuż/w poprzek 1000/1200 N,
• włókninę poliestrową, zapewniającą wydłużenie ok. 50% i wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż/w poprzek na poziomie 900/800 N.

Łatwo je pod tym względem rozróżnić, gdyż zazwyczaj rodzaj osnowy użytej w papie dachowej zgrzewalnej jest zakodowany w jej nazwie, np. PV oznacza włókninę poliestrowa, G – tkaninę szklaną, V lub GV – welon szklany. Inną metodę klasyfikacji stanowi zastosowanie produktu. Pod tym względem można wyróżnić:

• papy podkładowe – pokryte z wierzchniej strony posypką piaskową lub folią termotopliwą; ze względu na brak posypki gruboziarnistej (łupek) są nieodporne na promieniowanie UV i nie mogą pełnić roli pokrycia finalnego;
• papy wierzchniego krycia – zazwyczaj grubsze niż papy podkładowe, ich średnia grubość mieści się w zakresie 4,2–5,2 mm; zabezpieczone posypką z łupka mineralnego;
• papy specjalne jednowarstwowe – o odpowiednio mocnej osnowie z włókniny poliestrowej lub kompozytu poliestrowo-szklanego, zazwyczaj ich grubość wynosi 5 mm; muszą mieć zapis o możliwości mocowania mechanicznego;
• papy specjalne samoprzylepne – podkładowe i wierzchniego krycia, łatwe w montażu i niewymagające mocowania mechanicznego ani przy użyciu palnika; polecane do konstrukcji wykluczających stosowanie tradycyjnych metod przytwierdzania (np. baseny);
• papy specjalne przeciwkorzenne – materiał hydroizolacyjny stosowany w systemach zielonego dachu, dachach balastowych i odwróconych; ma w swoim składzie chemicznym czynnik uniemożliwiający korzeniom roślin przebicie izolacji dachu;
• specjalne remontowe (samowentylujące) – wykorzystywane w remontach bitumicznych pokryć dachowych, przeznaczone do montażu na starych, zawilgoconych pokryciach asfaltowych;
• papy specjalne do izolacji przeciwwodnej fundamentów, płyt fundamentowych i innych konstrukcji podziemnych – jednym z ich najważniejszych parametrów jest odporność na ciśnienie słupa wody, która w przypadku niektórych produktów sięga 300 kPa.

Papy dachowe - podstawowe parametry techniczne

Warto wyróżnić podstawowe parametry techniczne pap termozgrzewalnych, które mają ogromne znaczenie w praktycznym użyciu tych materiałów. Są to:

• rodzaj osnowy – determinuje zastosowanie papy termozgrzewalnej na różnego rodzaju podłożach,
• wytrzymałość na rozciąganie w poprzek i wzdłuż – ma duże znaczenie w przypadku niestabilnych konstrukcji dachowych i podłoży, np. dachów pracujących pod wpływem czynników atmosferycznych lub rodzaju konstrukcji,
• giętkość w niskich temperaturach – parametr istotny podczas prac budowlanych prowadzonych w sezonie jesienno-zimowym, a także mający wpływ na czas eksploatacji dachu,
• trwałość, odporność na spływanie w podwyższonej temperaturze – odpowiednio dobrany pozwala uniknąć efektu „spływania” papy w okresie letnim,
• rodzaj modyfikacji – parametr bardzo ważny przy doborze do rodzaju podłoża i temperatur otoczenia. W naszym klimacie optymalnym wyborem są papy modyfikowane SBS.

Jak wybierać papę dachową?

Opierając się na wieloletnich doświadczeniach producentów pap termozgrzewalnych, należy stwierdzić, że 90% problemów i reklamacji pokryć dachowych wykonanych z materiałów bitumicznych wynika z nieodpowiedniego doboru papy termozgrzewalnej do rodzaju konstrukcji i podłoża. Różnorodność dostępnych na rynku wyrobów pozwala na ich prawidłowe dopasowanie.

Na powierzchniach betonowych bez termoizolacji, zabezpieczonych gruntem bitumicznym można zastosować zarówno papy dachowe oksydowane na osnowie z welonu szklanego, jak i modyfikowane elastomerami. Rodzaj osnowy w tym przypadku nie odgrywa większej roli. Ograniczenie stanowi jedynie zasobność portfela inwestora.
Przy powierzchniach drewnianych bez warstwy ocieplenia należy użyć podkładowej papy SBS na osnowie z włókniny poliestrowej, montowanej mechanicznie do podłoża, i papy wierzchniego krycia modyfikowaną SBS na osnowie z włókniny poliestrowej. Na tego rodzaju podłożu nie kładzie się pap oksydowanych i na osnowie z welonu szklanego.

• Czytaj też: Zasady układania pap zgrzewalnych

Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy w grę wchodzi warstwa termoizolacji wykonana z wełny mineralnej lub styropianu. W takim układzie na podłożach betonowych, drewnianych lub z blachy trapezowej trzeba zastosować wielowarstwowe pokrycie z pap bitumicznych. Jako podkład zaleca się użycie materiału modyfikowanego na osnowie z włókniny poliestrowej lub tkaniny szklanej, mocowanego mechanicznie do elementu nośnego dachu. W przypadku ocieplania styropianem EPS lub XPS można wykorzystać samoprzylepną papę podkładową, a następnie wierzchniego krycia, modyfikowaną SBS na osnowie z włókniny poliestrowej, montowaną metodą zgrzewania.

Coraz popularniejszym rozwiązaniem są dachy zielone, balastowe, podczas realizacji których trzeba pamiętać, aby jedna z warstw hydroizolacji była wykonana z papy przeciwkorzennej z
odpowiednim zapisem w deklaracji właściwości użytkowych.

Na stare pokrycia z pap asfaltowych najlepiej układać specjalne papy remontowe (samowentylujące) przeznaczone do tego typu napraw i remontu dachu. Tego typu papy dachowe mają na spodniej stronie specjalne kanały wentylujące i umożliwiają odprowadzanie wilgoci ze starego pokrycia poprzez zamontowane w tym celu specjalne kominki wentylacyjne.

Źle dobrana papa dachowa - konsekwencje

Skutkiem nieprawidłowego doboru papy asfaltowej do rodzaju konstrukcji i podłoża jest wysokie prawdopodobieństwo utraty głównej cechy pokrycia dachowego, czyli szczelności dachu. Większość błędów wynika ze źle pojmowanej oszczędności, czyli zakupu najtańszego produktu. Przykładowo na dach narażony na odkształcenia (tzw. dach pracujący) nie wolno stosować materiałów o niskim poziomie wydłużenia (elastyczności). Dotyczy to pap oksydowanych i na osnowie z welonu szklanego. Są one nieznacznie tańsze, ale ich użycie prowadzi do pękania pokrycia, a w konsekwencji powstawania przecieków i konieczności ponownego, kosztownego ułożenia warstwy hydroizolacyjnej.

• Czytaj też: Lepik na zimno. Gdzie można wykorzystać lepik na zimno, jakie ma właściwości?

Ogromną rolę w edukowaniu inwestorów i wykonawców w kwestii doboru papy do rodzaju podłoża odgrywają producenci izolacji bitumicznych. Firmy te za pośrednictwem wykwalifikowanych doradców technicznych służą poradą techniczną wszystkim, którym wiedza ta jest potrzebna w trakcie prac z papami zgrzewalnymi.