Inteligentna instalacja elektryczna
Wysokiej klasy budynki biurowe, a także coraz częściej domy prywatne wyposażane są w systemy pozwalające na sterowanie urządzeniami elektrycznymi i technicznymi oraz nadzór nad nimi. Umożliwia to dostosowanie warunków wewnątrz obiektu do potrzeb użytkowników, ekonomiczne wykorzystanie energii, zapewnienie bezpieczeństwa, a także zdalne otrzymywanie i przekazywanie danych.
Jedno ze stosowanych rozwiązań to EIB (European Installation Bus) - Europejska Magistrala Instalacyjna, stanowi zdecentralizowany system elektroinstalacyjny. Jednym z jej głównych elementów, przez który przesyłane są dane cyfrowe do członów wykonawczych - aktorów (na przykład łączących, ściemniających czy sterujących żaluzjami) jest dwuparowy nie ekranowany przewód - kabel magistralny. Nadajnikami rozkazów - sensorami mogą być czujniki (łączniki, przyciski, czujniki temperatury, ruchu, światła, zegary sterujące). System instalacji magistralnej zasilany jest przez zasilacze tworzące wydzieloną sieć SELV (Safety Extra Low Voltage) o napięciu nominalnym 24 V. Jest on odseparowany od napięcia fazowego (które zasila odbiorniki). Może być prowadzony podobnie jak typowa instalacja elektryczna liniowo, gwieździście lub w układzie o strukturze drzewiastej. W przypadku gdy do zasilania urządzenia (sterowanego przez system) wystarcza napięcie 24 V można wykorzystać przewód magistralny.
Elementy systemu to również tablice sygnalizacyjne i panele sterujące, pozwalają na kontrolowanie stanu instalacji technicznej w budynku. Są wyposażone w wyświetlacze (wskazujące na przykład temperaturę w pomieszczeniu), diody świecące (pokazują stan członów wykonawczych), przyciski (łączenia, ściemniania, sterowania żaluzjami). Oprogramowanie tablicy umożliwia przyporządkowanie poszczególnym przyciskom konkretnych procesów (na przykład opuszczanie żaluzji). Tablice synoptyczne pozwalają na wizualizację elementów typu rzuty kondygnacji. Umieszczone diody lub żarówki sygnalizują zdarzenia - palące się bądź zgaszone światło, zamknięte lub otwarte drzwi w konkretnym punkcie budynku. Za pomocą przycisków włączane są zaprogramowane funkcje, również złożone - na przykład do jednego przycisku przyporządkowujemy szereg czynności: opuszczenie żaluzji, wyłączenie światła i obniżenie temperatury (tryb nocny). Kolejną możliwość kontroli i sterowania procesów zachodzących w obiekcie z jednego punktu daje zastosowanie komputera. PC zintegrowany z systemem magistralnym, staje się jednym z jego elementów. Wykorzystanie programów graficznych pozwala na wizualizację żądanych obszarów budynków i stanów instalacji. Dodatkowo na ekranie monitora można śledzić na żywo obraz z kamer umieszczonych w różnych punktach obiektu. Telefony, zarówno stacjonarne jak i komórkowe, mogą być narzędziem umożliwiającym zdalne kontaktowanie się z instalacją magistralną (uruchamianie poleceń typu zmiana temperatury, włączanie i wyłączenia oświetlenia, sprawdzanie stanu instalacji - komunikaty o awarii).
Sterowanie oświetleniem. Stosowanie wielokrotnych czujników przyciskowych, w których poszczególnym klawiszom przyporządkowane są różne konfiguracje oświetlenia, pozwala na włączanie dostosowanego do potrzeb, zaprogramowanego układu oświetlenia - na przykład optymalnego w czasie czytania książki, oglądania telewizji. Można również włączać i regulować natężenie światła za pomocą pilota. Znajdujące się w pomieszczeniu czujniki natężenia światła mierzą ilość naturalnego światła i przekazują informacje o ewentualnym niedoborze do członów wykonawczych, pozwala to na korzystanie ze sztucznego oświetlenia wyłącznie w niezbędnym zakresie. Instalacja oświetleniowa może być nadzorowana i załączana z centralnego punktu (na przykład zapalenie światła w całym budynku w przypadku sygnalizacji o włamaniu). Zastosowanie czujników ruchu pozwala na automatyczne włączanie światła (korytarze i klatki schodowe w dużych obiektach) gdy pojawia się użytkownik.
Sterowanie ogrzewaniem, klimatyzacją i wentylacją. Istotne czynniki dotyczące powyższych elementów to zapewnienie komfortu użytkownikom oraz rozsądne wykorzystanie energii. Dzięki zastosowaniu czujników kontrolujących parametry typu temperatura, wilgotność powietrza można zapewnić optymalne warunki przebywającym w pomieszczeniu osobom. Programowanie pewnych procesów - na przykład automatyczne wyłączanie ogrzewania gdy otwierane jest okno, podnoszenie temperatury w przypadku kiedy czujniki ruchu przekazują do systemu informację o pojawieniu się użytkownika, ustawianie zmiennych poziomów temperatur w zależności od pory doby w różnych pomieszczeniach budynku (w zależności od potrzeb) pozwala na racjonalne czerpanie energii elektrycznej. Przykładem są hotele - w pokojach niezamieszkałych temperaturę można utrzymywać na poziomie niezbędnego minimum, sterowanie z centralnego punktu pozwoli na szybką zmianę parametrów w przypadku gdy pokój zostanie wynajęty. Sterowanie żaluzjami pozwala na ograniczenie zbytniego nasłonecznienia (czujniki światła) - zapobieganie przegrzewaniu pomieszczeń, programowanie ustawień żaluzji w zależności od pory doby (uniemożliwienie wglądu, na przykład w szpitalach). Stosowanie czujników wiatru pozwala na ochronę zewnętrznych żaluzji i markiz, gdy odczytywane parametry przekraczają bezpieczny poziom są one automatycznie chowane. Zapewnienie bezpieczeństwa. Możliwość obserwacji wszystkich elementów systemu i sterowanie nimi z jednego punktu w budynku jest elementem wpływającym na bezpieczeństwo. Informacje o awariach, wraz z ich lokalizacją pokazywane są na tablicy synoptycznej lub ekranie komputera. Komunikat - na przykład o otwarciu okna (zdarzenie takie może świadczyć o włamaniu) umożliwia działanie - zapalenie świateł z jednego punktu w całym budynku i - w przypadku zaprogramowania wcześniej takiego procesu - uruchomienie alarmu i automatyczne przesłanie sygnału o włamaniu. Informacje o awariach odbierane telefonicznie, umożliwiają kontrolę i szybkie działanie właścicielowi prywatnego domu, znajdującemu się poza nim lub osobie zajmującej się serwisem instalacji i urządzeń. Sterowanie energią. Wprowadzenie programów czasowych (oświetlenia, ogrzewania) pozwala na racjonalne wykorzystanie energii. Istnieje również możliwość zarządzania mocą przez system, który kontroluje poziom zużywanej energii i w sytuacji gdy pobór jest zbyt wysoki (przekracza moc szczytową) wyłącza część urządzeń. Jest to korzystne ze względu na stabilną pracę instalacji elektrycznej, niezbędną na przykład w przedsiębiorstwach wykorzystujących sieci komputerowe.
