Ochrona ppoż. instalacji elektrycznych. Przeciwpożarowe detektory iskrzenia
Ochrona ppoż. to ważne zagadnienie z obszaru projektowania budynków, ale także specyfikacji i montażu instalacji elektrycznych. Szacuje się, że usterki w instalacjach elektrycznych, m.in. wyładowania elektryczne, są przyczyną około 25% pożarów w budynkach w skali roku.
Ochrona ppoż. instalacji elektrycznych
Aby zwiększyć ochronę ppoż. w budynkach, ważne jest odpowiednie zabezpieczenie instalacji elektrycznych, m.in. przed wyładowaniami elektrycznymi.
| Usterki w instalacjach elektrycznych są przyczyną średnio 25% pożarów w skali roku. Mimo rosnącego postępu w zakresie ochrony przeciwpożarowej budynków, pożary wciąż prowadzą co roku do 4 tysięcy wypadków śmiertelnych w Europie, 70 tysięcy przypadków hospitalizacji oraz uszkodzeń mienia, szacowanych na kwotę nawet 126 miliardów euro. |
Dwa stopnie ochrony ppoż.
W celu zmniejszenia ryzyka pożaru spowodowanego wyładowaniami elektrycznymi, jak również obrażeń bezpośrednio spowodowanym porażeniem elektrycznym powszechnie stosuje się wyłączniki nadprądowe (miniature circuit breaker, MCB) i wyłączniki różnicowoprądowe (residual current device, RCD).
1. Wyłącznik nadprądowy rozpoznaje awarie, gdy przekroczony zostanie krytyczny poziom natężenia, zapobiegając tym samym uszkodzeniu termicznemu elementów wywołanemu przez krótkie zwarcia elektryczne lub przetężenia.
2. Wyłącznik różnicowoprądowy z kolei rozpoznaje prądy różnicowe, które nie są zawracane do punktu zasilania, tylko płyną w przeciwnym kierunku, co jest nazywane również zwarciem doziemnym.
Iskrzenie instalacji elektrycznej
Wyłączniki nadprądowe i różnicowoprądowe nie wykrywają jednak tzw. zwarć łukowych, czyli iskrzenia instalacji elektrycznej - między dwoma częściami przewodu elektrycznego lub między dwoma różnymi przewodami. Powstały w ich wyniku prąd ma często taką samą (lub nieco niższą) wartość natężenia jak prąd znamionowy, w takim przypadku zatem wyłącznik nadprądowy nie zadziała. A kiedy iskrzenie następuje między przewodami L i N, nie zadziała również wyłącznik różnicowoprądowy. Podstawowym rozróżnieniem takich prądów są wyższe częstotliwości, które nakładają się na prąd znamionowy w ramach zwarć szeregowych lub równoległych.
Jak powstaje wyładowanie elektryczne w instalacji?
Zwarcie łukowe, które przypomina mikrobłyskawicę, to wyładowanie elektryczne o wysokiej mocy, występujące pomiędzy dwoma przewodnikami i powodujące akumulację energii cieplnej, która może uszkodzić izolację i wywołać pożar. Przyczyn ich powstawania jest wiele. Najczęstsze to:
- uszkodzenia instalacji elektrycznej (np. przewiercenie w trakcie prac remontowych, uszkodzenie przez gryzonie),
- zgniecenie przewodów, np. przez meble,
- tzw. luźne gniazda lub przyłącza (niedokręcone styki w gniazdach),
- zużycie instalacji elektrycznej lub jej obciążenie.
Pełna ochrona ppoż. instalacji elektrycznej
Całkiem niedawno pojawiły się na rynku urządzenia wykrywające zwarcia łukowe (detektory iskrzenia), które jako jedyne potrafią zidentyfikować podwyższone częstotliwości i błyskawicznie na nie zareagować, odłączając dopływ prądu. Wrażliwość tych urządzeń na zwarcia łukowe, oparta na technologii cyfrowej, ma kluczowe znaczenie. Detektory iskrzenia zapewniają kompleksową ochronę instalacji ektrycznych. Oprócz wykrywania zwarć łukowych realizują też funkcje dwóch innych zabezpieczeń, jak wyłączniki różnicowoprądowe z wbudowanym zabezpieczeniem nadprądowym (residual current circuit breaker with overcurrent protection, RCBO). Wystarczy zatem jedno urządzenie, aby zabezpieczyć budynek przed pożarem wywołanym awarią instalacji elektrycznej.
