Pożar od fotowoltaiki - jak duże jest ryzyko? Jak go uniknąć? Najczęstsze przyczyny pożarów od fotowoltaiki

Pożary od fotowoltaiki zdarzają się coraz częściej. Media donosiły o takich przypadkach m.in. w Wadowicach, Jaszczurowej, Raciborzu, pod Żyrardowem. Jak duże jest prawdopodobieństwo wystąpienia pożaru od fotowoltaiki? Jakie są najczęstsze przyczyny takich pożarów? Warto to wiedzieć, gdyż paneli fotowoltaicznych na dachach naszych domów szybko przybywa. Jak zabezpieczyć fotowoltaikę przed pożarem?

Spis treści

1. Fotowoltaika coraz bardziej popularna - rośnie też zagrożenie pożarowe
2. Czy panele na dachu domu zwiększają ryzyko pożaru?
3. Najczęstsze przyczyny pożarów od fotowoltaiki
4. Pożar od fotowoltaiki - jak przebiega akcja gaśnicza domu z fotowoltaiką na dachu?
5. Jak zabezpieczyć instalację fotowoltaiczną i zmniejszyć zagrożenie związane z pożarem fotowoltaiki?

Fotowoltaika coraz bardziej popularna - rośnie też zagrożenie pożarowe

Z roku na rok coraz więcej paneli fotowoltaicznych pojawia się na dachach m.in. domów jednorodzinnych. To za sprawą rozwoju technologicznego oraz możliwości uzyskania dopłat lub atrakcyjnych kredytów. Systemy fotowoltaiczne wciąż nie zastępują konwencjonalnych źródeł energii, ale jednak znacząco je uzupełniają, zmniejszając miesięczne rachunki za prąd. To opłacalna inwestycja, szczególnie teraz, kiedy mamy światowy kryzys energetyczny, a ceny prądu szaleją.

• Zamrożenie cen prądu 2023 - złóż wniosek!

Coraz częściej pojawiają się pytania o zagrożenia pożarowe związane ze stosowaniem fotowoltaiki. Na większość z nich odpowiemy w naszym artykule m.in.:

• Czy fakt posiadania ogniw fotowoltaicznych zwiększa ryzyko wystąpienia pożaru w domu?
• Jak instalacja fotowoltaiczna na dachu wpływa na organizację akcji gaśniczej w przypadku pożaru?
• Jak zmniejszyć zagrożenie związane z pożarem fotowoltaiki?

Faktem jest, że instalacje fotowoltaiczne mogą się zapalić, a im jest ich więcej na dachach naszych domów, tym większe ryzyko pożaru od fotowoltaiki.

Czy panele na dachu domu zwiększają ryzyko pożaru?

Na początek statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej z 2022 roku.

W 2022 roku strażacy odnotowali ponad 608 tysięcy interwencji, co jest największą liczbą zdarzeń notowaną w 30-letniej historii Państwowej Straży Pożarnej. Jest to o 29 102 interwencji więcej niż w 2021 roku. Ponadto, strażacy interweniowali o 21% częściej niż pięć lat temu kiedy odnotowano 502 055 zdarzeń oraz o 36% więcej razy niż w 2016 roku kiedy miały miejsce 447 003 zdarzenia.

2022 rok to 135 968 pożarów, 424 956 miejscowe zagrożenia oraz 47 895 fałszywych alarmów. Przez cały 2022 rok powstało 32 320 pożarów w obiektach mieszkalnych, niestety 387 osób straciło życie a 2338 odniosło obrażenia. Ponadto, w związku z emisją tlenku węgla, strażacy odnotowali 4686 interwencji, w których 68 osób uległo śmiertelnemu zatruciu czadem, a 1224 uległy podtruciu.

Od rozpoczęcia sezonu grzewczego w październiku 2022 roku strażacy interweniowali 1298 razy w związku z emisją czadu. W wyniku zatrucia tlenkiem węgla 34 osoby straciły życie, a 429 odniosło obrażenia. 

W Polsce nie prowadzono dotychczas badań w kwestii ryzyka pożaru instalacji fotowoltaicznej. Nie ma statystyk, które mówiłyby o tym, ile pożarów w Polsce wybucha z powodu fotowoltaiki. Punktem odniesienia mogą być badania prowadzone przez niezależne instytuty badawcze np. niemieckiego TÜV Rheinland oraz brytyjskiego BRE National Solar Centre. Według nich ilość pożarów wywołanych przez instalacje fotowoltaiczne w stosunku do wszystkich pożarów można mierzyć w promilach.

Na podstawie tych danych można dojść do wniosku, że przy właściwie wykonanym projekcie oraz prawidłowej instalacji, panele fotowoltaiczne są bardzo bezpieczne jeżeli chodzi o zagrożenie pożarowe. Jednak trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że instalacje fotowoltaiczne mogą się zapalić.

Najczęstsze przyczyny pożarów od fotowoltaiki

Do najczęstszych przyczyn zapalenia paneli fotowoltaicznych należą:

• zwarcie w instalacji lub w panelach fotowoltaicznych, jeśli są słabej jakości lub gdy niewłaściwie dobrano zabezpieczenia elektryczne całego systemu,
• błędy związane z niewłaściwym zabezpieczeniem instalacji prądu stałego, np. źle dobranymi przewodami, wtyczkami złej jakości lub brakiem jakichkolwiek zabezpieczeń, typu bezpieczniki czy wyłączniki.
• uderzenie pioruna,
• nieumiejętne rozłączanie instalacji fotowoltaicznej.

Pożar od fotowoltaiki - jak przebiega akcja gaśnicza domu z fotowoltaiką na dachu?

W internecie można znaleźć opinie, że gdy strażacy przyjeżdżają do pożaru domu z instalacją fotowoltaiczną, nie gaszą pożaru tylko czekają, aż budynek się spali. Tak nie jest, ale faktycznie akcja gaśnicza jest częściowo ograniczona.

Jak wiadomo, panele fotowoltaiczne zmieniają energię promieniowania słonecznego na energię elektryczną, czyli generują napięcie. Pojedynczy panel wytwarza około 30-45V napięcia stałego. Prąd z paneli płynie przewodami do falownika (inwertera), który zamienia napięcie stałe na napięcie zmienne, wykorzystywane w domach, o napięciu 230-240V oraz częstotliwość 50Hz.

Podczas pożaru jedną z podstawowych czynności strażaków jest odłączenie dopływu prądu do instalacji elektrycznej. Ogranicza to ryzyko porażenia prądem, gdyż najczęściej używanym środkiem gaśniczym jest woda, która go przewodzi. Niestety, w przypadku kiedy fotowoltaika jest na dachu, pomimo odłączenia falownika od sieci elektroenergetycznej, panele nadal generują napięcie. Uszkodzenie kabli na skutek pożaru może powodować tworzenie nowych i niespodziewanych dróg obwodu elektrycznego i stanowi zagrożenie dla ewakuujących się ludzi oraz strażaków. Same moduły nie przyczyniają się do rozprzestrzeniania ognia, dlatego środki gaśnicze podaje się bezpośrednio na nie.

Jak zabezpieczyć instalację fotowoltaiczną i zmniejszyć zagrożenie związane z pożarem fotowoltaiki?

Przede wszystkim trzeba wystrzegać się przygotowana instalacji „w bardzo atrakcyjnej cenie” lub „po kosztach”. Nawet zastosowanie nieodpowiednich szybkozłączek lub niepoprawne poprowadzenie przewodów, stosowanie niskiej jakości materiałów. Należy omijać szerokim łukiem firmy bez doświadczenia.

Instalacja fotowoltaiczna powinna mieć odpowiednio dobrane zabezpieczenia po stronie prądu zmiennego oraz w części, gdzie płynie prąd stały (od paneli do falownika). To tam jest najwyższe napięcie i ryzyko porażenia prądem. Zabezpieczenia nadprądowe (wyłączniki, bezpieczniki), rozłączniki oraz ograniczniki przepięć powinny być odpowiedniej jakości, gdyż to one zabezpieczają instalację w przypadku jej uszkodzenia, a podczas akcji gaśniczej ograniczają ryzyko porażenia prądem strażaków.

Posiadacze instalacji fotowoltaicznej powinni zaopatrzyć się w gaśnicę proszkową (min. 4kg proszku gaśniczego), gdyż tylko nią można bezpieczne gasić instalację elektryczną z odległości co najmniej 1m. Gaśnica powinna być zainstalowana obok falownika i urządzenia zabezpieczającego instalację. W kryzysowej sytuacji można nią zdusić ogień na początku rozwoju pożaru. Dotyczy to nie tylko domów z instalacjami fotowoltaicznymi. Pamiętajmy, że od chwili zgłoszenia pożaru, do czasu przyjazdu strażaków upływa kilka lub kilkanaście minut.

Wykonawca instalacji fotowoltaicznej powinien na naszą prośbę przygotować dokumentację zawierającą podstawowe informacje na temat systemu fotowoltaicznego (schemat połączeń, rozmieszczenie poszczególnych elementów i kabli). Będzie ona cenną wskazówką dla strażaków w trakcie pożaru.

I ostatnia, dość oczywista porada. W przypadku domu jednorodzinnego należy rozważyć zakup ubezpieczenia obejmującego m. in. ryzyko wystąpienia pożaru.

Źródło: gov.pl

Marzena Sarniewicz