Technologia LTE 800. Czy realny jest problem z odbiorem telewizji naziemnej?
Na podstawie zarządzeń Nr 29 i Nr 30 Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 18 grudnia 2013 w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresu 470-790 MHz oraz 790-862 MHz ruszyło LTE 800. Istnieje jednak ryzyko, że niektóre instalacje RTV w budynkach jedno- i wielorodzinnych mogą przestać działać. W jaki sposób zatem zabezpieczyć odbiór DVB-T?
W pierwszym kwartale 2015 roku uruchomiona została pierwsza część stacji bazowych LTE 800. Co prawda, dużo wcześniej reklamowano usługę LTE, działającą w paśmie 1800, jednak dopiero teraz realnie zdecydowana część Polaków może cieszyć się z dostępu do szybkiego i mobilnego Internetu. LTE 1800, z uwagi na stosunkowo wysoki zakres częstotliwości, był w głównej mierze przeznaczony na obszary miejskie, które dysponowały już dobrze działającą infrastrukturą kablową gwarantującą duże przepływności. Zatem LTE 1800 nie wniósł przełomu. Zupełnie inna sytuacja występuje w przypadku LTE 800. Znacznie większy zasięg sprawia, że usługa stanie się niebawem masowo wykorzystywana. Dzięki niej słabo okablowane obszary wiejskie zyskają nowy, nieznany dotąd szybki Internet.
Problemy z odbiorem telewizji naziemnej?
LTE 800 powstało na podstawie tzw. pierwszej dywidendy cyfrowej. W 2013 roku UKE zdecydowała o podziale pasma UHF (470-862 MHz) na dwie części: 470-790 MHz i 791-862 MHz. Pierwsza dolna część jest w dalszym ciągu przeznaczona dla DVB-T, natomiast górna część jest dedykowana dla omawianego LTE. Bardzo mały odstęp pomiędzy obydwoma pasmami może prowadzić do powstania w niektórych miejscach problemów z odbiorem telewizji naziemnej. Mogą one wystąpić zarówno w budownictwie wielorodzinnym, jak i jednorodzinnym. Taka sytuacja może mieć miejsce szczególnie wtedy, gdy duże odległości od nadajników DVB-T (które nadają ze stosunkowo dużą mocą) zestawimy z gęsto usianymi stacjami bazowymi LTE (nadającymi z mocą do 10 kW). Może się zatem zdarzyć, że instalacja zbiorowa lub indywidualna będzie się znajdować w dużej odległości od nadajnika DVB-T i bardzo małej od stacji LTE. Tego typu sytuacja ma miejsce w miastach powiatowych. Duże moce nadajników LTE będą zatem miały istotny wpływ na instalacje antenowe DVB-T, ponieważ zwykłe anteny UHF odbierają zarówno DVB-T, jak i LTE. Co gorsza, poziomy sygnałów LTE będą w tym przypadku dużo wyższe niż DVB-T. Jeżeli poziomy sygnałów LTE będą wyższe niż maksymalne poziomy wejściowe wzmacniaczy lub maksymalne poziomy DVB-T określone w normie PN-EN-60728-1_2008E (74 dBuV), może nastąpić przesterowanie układów transmitujących sygnały DVB-T. Przesterowanie oznacza nieodwracalne, nienaprawialne zdegradowanie sygnału, co będzie skutkować brakiem możliwości odbioru telewizji.
Problem oczywiście nie wystąpi wszędzie. Na obszarach wiejskich, w dużej odległości od stacji bazowej, szansa na przesterowanie będzie znacznie mniejsza, ponieważ sygnały ze stacji bazowej będą dużo mniejsze (z uwagi na tłumienie wolnej przestrzeni). Ze względu na możliwe bliskie sąsiedztwo lokalnych modemów LTE, nadających z dużą mocą (zwłaszcza przy dużej odległości od stacji bazowej) istnieje pewne ryzyko przesterowania z uwagi na bliską odległość modemu od anteny DVB-T. Jednak ryzyko jest mniejsze, ponieważ transmisja „w górę” (do stacji bazowej) odbywa się w górnej części pasma 800MHz, zatem w stosunkowo dużej odległości od pasma DVB-T.
Jak zapobiec wpływowi LTE 800 na odbiór DVB-T?
Odpowiedź zależy od miejsca, gdzie zorganizowany jest odbiór DVB-T. Jeżeli odległość od stacji bazowej jest bardzo mała i dodatkowo nadajnik DVB-T znajduje się na tym samym kierunku co stacja bazowa (z punktu widzenia miejsca odbioru), to zredukowanie wpływu LTE może okazać się bardzo trudne. Nawet zastosowanie odpowiednich filtrów może nie przynieść spodziewanych efektów.
W przypadku średnich odległości od stacji bazowej (zwykle w samym mieście powiatowym), problem rozwiąże antena wyposażona w filtr LTE 800 w oparciu o technologię SAW. Filtry SAW charakteryzują się bardzo stromym zboczem i bardzo dużym tłumieniem. SAW wytłumi sygnały LTE, pozostawiając DVB-T nawet w przypadku, gdy nadajnik DVB-T pracuje na granicznych kanałach 59, 60 (w niektórych wypadkach). Ważne jest jednak, aby SAW był zamontowany przed ewentualnym przedwzmacniaczem. Tego typu konstrukcja jest wdrożona w antenach TELKOM-TELMOR: ASR LTE protected, ASR classic LTE protected, ASR IQ LTE protected, DIGIT active LTE protected, DIGIT LTE protected, DSP LTE protected. Oczywiście technologia SAW jest droższa od rozwiązań stosowanych w dotychczasowych produktach, jednak należy pamiętać, że w niektórych opisanych powyżej sytuacjach nie ma od niej odwrotu. Kupujący powinien bezwzględnie zwrócić uwagę jaka technologia jest zastosowana w antenie, którą właśnie nabywa. Zastosowany marketingowy napis „LTE” w różnych odsłonach może nie wystarczyć. Konieczne jest głębokie, rzędu 20-25 dB, wycięcie pasma LTE.
