Zasady rozmieszczania wypustów oświetleniowych i gniazd wtyczkowych w budynkach mieszkalnych
Budynki mieszkalne można podzielić na jedno- i wielorodzinne. W tych drugich odrębnego podejścia wymagają instalacje elektryczne w lokalach mieszkalnych (opcjonalnie w niemieszkalnych, jednak ten aspekt wykracza poza ramy niniejszego artykułu) oraz pomieszczeniach użytkowanych wspólnie. Jeżeli chodzi o zasady rozmieszczenia wypustów oświetleniowych i gniazd wtyczkowych w obiektach jedno- i wielorodzinnych, to są one takie same.
Spis treści
- Zasady rozmieszczania wypustów oświetleniowych
- Zasady rozmieszczania gniazd wtyczkowych oraz wypustów dla większych odbiorników
Zasady rozmieszczania wypustów oświetleniowych
Rozmieszczenie wypustów oświetleniowych w dużym stopniu zależy od upodobań mieszkańców oraz projektu wyposażenia wnętrz. Przede wszystkim lokalizuje się je w zależności od przeznaczenia i wielkości danego pomieszczenia oraz standardu wyposażenia mieszkania. Norma SEP N SEP-E-002. „Wytyczne i komentarz. Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne w obiektach mieszkalnych. Podstawy planowania” podaje minimalne liczby wypustów (tab. 1).
Przykładowo zaleca umieszczenie po jednym wypuście w pokojach o powierzchni do 20 m2 oraz po 2 – w większych. W praktyce w pokojach ogólnego przeznaczenia o powierzchni 20 m2 i większych w wielu przypadkach oprócz tradycyjnie umieszczanego centralnego wypustu sufitowego wskazane jest zastosowanie jednego lub większej liczby wypustów naściennych, do których mogą być przyłączone kinkiety oświetlające dany obszar.
W sypialniach oprócz centralnego oświetlenia na suficie można dodatkowo umieścić jeden lub dwa wypusty nad łóżkiem służące do podłączenia kinkietów dających punktowe oświetlenie. Może to stanowić uzupełnienie lamp stojących na stolikach nocnych. W tradycyjnej kuchni poza wypustem sufitowym dla oświetlenia ogólnego (lub w dłuższym pomieszczeniu nawet dwóch) niezbędne jest umieszczenie nad ladą jednego lub kilku wypustów do instalacji opraw oświetlenia miejscowego zamocowanych do spodu szafek. Jeżeli w kuchni występuje lada wyspowa także nad nią, na suficie, należy umieścić dodatkowe oświetlenie.
W modnych ostatnio kuchnio-salonach wymagania stawiane oświetleniu dla poszczególnych części nie odbiega od zasad dotyczących pokoju dziennego czy opisanej wyżej kuchni. W łazience, oprócz centralnego wypustu sufitowego dla oprawy oświetleniowej zapewniającej oświetlenie ogólne, niezbędne jest zaprojektowanie dodatkowego – umieszczonego przy lustrze. Do jego podłączenia potrzebne są dwa naścienne wypusty, zlokalizowane po obu stronach lustra.
Przy doborze opraw i źródeł światła należy przestrzegać następujących zasad:
- twarz osoby stojącej przed lustrem powinna być równomiernie oświetlona,
- źródła światła muszą być osłonięte, aby nie powodowały olśnienia,
- w żadnym przypadku nie należy oświetlać samego lustra, a światło nie może odbijać się od jego powierzchni.
Ostatnio modne jest umieszczanie światła nad wanną lub kabiną natryskową – takie oświetlenie wymaga wypustów zasilanych obniżonym bezpiecznym napięciem 25 V prądu przemiennego
W obecnie wykonywanych lub modernizowanych instalacjach obwody jednofazowe należy wykonywać jako trzyżyłowe. Przy czym niezbędne jest stosowanie przewodów w odpowiednich kolorach izolacji:
- przewód fazowy, zwany także liniowym, oznaczany literą L w kolorze brązowym, czarnym lub szarym,
- przewód neutralny N powinien być niebieski,
- przewód ochronny PE – żółto-zielony.
Taka instalacja wymaga, aby wszystkie gniazda wtyczkowe miały styk ochronny, do którego przyłącza się przewód ochronny.
Przeczytaj również:
- Osprzęt elektryczny w pokojach hotelowych. Jak na te potrzeby odpowiadają architekci wnętrz?
- Oświetlenie części wspólnych. Jakie oprawy na klatkę schodową wybrać?
Zasady rozmieszczania gniazd wtyczkowych oraz wypustów dla większych odbiorników
Podobnie jak w przypadku wypustów oświetleniowych praktyczne wskazówki dotyczące zasad rozmieszczania gniazd wtyczkowych i wypustów przeznaczonych do zasilania odbiorników wymagających indywidualnego zasilania można znaleźć we wspomnianym wcześniej opracowaniu SEP. Liczba gniazd w poszczególnych pomieszczeniach zależy od upodobań i potrzeb mieszkańców oraz wielkości wnętrz i standardu ich wyposażenia (tab. 2).
W obwodach ogólnego przeznaczenia wszystkie gniazda wtyczkowe powinny być jednofazowe. Wskazane jest takie ich rozmieszczenie, aby nie było potrzeby korzystania z przedłużaczy. Ponadto zaleca się stosowanie gniazd podwójnych zamiast pojedynczych, a w wybranych miejscach nawet potrójnych.
