Hałas w rurach od wody – jak powstaje i jak go ograniczyć zgodnie z normami akustycznymi?
Nadmierny hałas w rurach od wody to zjawisko, z którym borykają się zarówno projektanci i wykonawcy instalacji w budynkach mieszkalnych, biurowych czy użyteczności publicznej oraz ich użytkownicy. Uciążliwe dźwięki oraz szumy z instalacji wodociągowych wpływają na komfort akustyczny i mogą powodować problemy techniczne w budynkach.
Spis treści
- Hałas w rurach od wody – najczęstsze przyczyny
- Jakie materiały i technologie zmniejszają hałas w rurach od wody?
- Izolacja akustyczna rur – kiedy i jak ją stosować?
- Hałas w rurach od wody a normy akustyczne
- Hałas w rurach od wody – jak uniknąć błędów?
Hałas w rurach od wody – najczęstsze przyczyny
Przystępując do omówienia problematyki hałasu w rurach od wody, należy w pierwszej kolejności wyjaśnić, czym właściwie jest hałas. Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją – hałas to niepożądana emisja dźwięku, charakteryzująca się zmienną częstotliwością i natężeniem, mogąca powodować dyskomfort oraz negatywnie wpływać na użytkowników budynku.
Hałas w rurach od wody może wynikać z kilku kluczowych czynników związanych m.in. z hydrauliką instalacji czy jakością jej montażu. Jednym z głównych źródeł hałasu w rurach jest zbyt wysokie ciśnienie wody – jeśli przekracza zalecane wartości, powoduje m.in. uderzenia hydrauliczne przy nagłym zamknięciu zaworów. Innym częstym problemem są wibracje przenoszone w wyniku źle zamocowanych rur – np. brak odpowiednich elastycznych obejm prowadzi do rezonansu, który potęguje dźwięki. Nie bez znaczenia jest też jakość armatury – zawory i reduktory ciśnienia niskiej klasy mogą pracować głośniej, emitując szum i świst. Hałas w rurach od wody powstaje także na skutek:
- zjawiska kawitacji w przewodach i armaturze;
- nieprawidłowo poprowadzonych rur;
- nieodpowiednio dobranych materiałów rur;
- nadmiaru powietrza w instalacji;
- zużycia elementów (zawory, złączki, uszczelki);
- braku kompensacji wydłużeń cieplnych.
Na różnego rodzaju drgania wytwarzane w instalacjach wodnych i kanalizacyjnych mają wpływ również takie czynniki, jak:
- układ pomieszczeń w budynku;
- konstrukcja budynku;
- sposób korzystania z instalacji przez użytkowników;
- warunki eksploatacji.
Aby ograniczyć hałas w rurach od wody i zapewnić użytkownikom komfort akustyczny, konieczne jest uwzględnienie wszystkich wyżej wymienionych aspektów już na etapie projektowania.
Polecany artykuł:
Jakie materiały i technologie zmniejszają hałas w rurach od wody?
W celu ograniczenia hałasu w rurach od wody stosuje się różnorodne materiały i technologie. Przede wszystkim, jedną z podstawowych kwestii na etapie projektowania jest zapewnienie możliwie niskiego ciśnienia statycznego. To istotne, ponieważ ciśnienie wypływu z armatury ma duży wpływ na powstawanie hałasów w przewodach. Wysokie ciśnienie można zmniejszyć poprzez zastosowanie reduktorów ciśnienia. Sposobem na ograniczenie uderzeń hydraulicznych jest stosowanie amortyzatorów hydraulicznych, które absorbują i rozpraszają energię fali ciśnienia. Na zminimalizowanie hałasu emitowanego przez rury wpływa także konstrukcja ścian. Najlepiej, aby miała ona właściwości absorbujące dźwięki. Dźwiękochłonność ścian zależy m.in. od struktury materiału, warstwowego układu ściany czy grubości przegrody.
Instalacje wykonane z tworzywa sztucznego, dzięki swojej elastyczności i sprężystości, zmniejszają wibracje i hałas generowany przez przepływ wody. Charakteryzują się lepszymi właściwościami akustycznymi niż rury stalowe, które są podatne na przenoszenie drgań czy szumy. Tworzywa sztuczne charakteryzują się również gładką powierzchnią wewnętrzną, co redukuje opory przepływu i zmniejsza turbulencje. Szczególnie polecane są rury wielowarstwowe (np. z warstwą aluminiową) – cechują się słabym przenoszeniem fal dźwiękowych, nawet przy dużych prędkościach przepływu.
W przypadku rur kanalizacyjnych z powodzeniem stosuje się systemy kanalizacji niskoszumowej, które minimalizują hałas wytwarzany przez przepływające ścieki. Kluczowe znaczenie mają rury z materiałów o wysokiej izolacyjności akustycznej – np. z PVC, PP, czy PEHD o specjalnej strukturze wewnętrznej oraz zwiększonej masie, co skutecznie redukuje hałas. Podobnie jak w przypadku instalacji wodnych, istotne jest m.in. odpowiednie rozmieszczenie rur, unikanie ostrych zakrętów oraz stosowanie obejm z wkładkami tłumiącymi. Sposobem na skuteczne wyciszenie instalacji jest też stosowanie odpowiednich izolacji akustycznych.
Izolacja akustyczna rur – kiedy i jak ją stosować?
Hałas w rurach od wody jest szczególnie uciążliwy w obiektach, gdzie komfort akustyczny ma kluczowe znaczenie, są to np. budynki mieszkalne, hotele czy biurowce.
Aby skutecznie redukować wibracje i przenoszenie dźwięków na konstrukcję budynku, stosuje się izolację akustyczną. Jest ona zalecana w miejscach, w których rury przebiegają przez ściany działowe, stropy lub szyby instalacyjne, a także tam, gdzie ciśnienie wody jest wysokie i może powodować nadmierne drgania rur. Wyciszanie rur wodociągowych zaleca się też w przestrzeniach blisko sypialni i pokoi dziennych. Do skutecznych metod tłumienia hałasu w rurach od wody należy stosowanie izolacji akustycznych z następujących materiałów:
- Pianka poliuretanowa – elastyczna, dobrze tłumi drgania i hałas strukturalny, jest stosowana głównie w formie otulin na rury pionowe i poziome.
- Pianka polietylenowa, PE – lekka, odporna na wilgoć i czynniki chemiczne, skuteczna w redukcji hałasu.
- Syntetyczna pianka kauczukowa (EPDM) – materiał elastyczny, odporny na wysokie temperatury i dobrze pochłaniający dźwięki o niskiej częstotliwości. Dobrze sprawdza się do izolacji rur ciepłej wody użytkowej.
- Maty dźwiękochłonne (butylowe, bitumiczne, z wełny mineralnej) – stosowane jako warstwa izolacyjna wokół rur, zwłaszcza w miejscach o podwyższonych wymaganiach akustycznych.
Podczas montażu izolacji akustycznej trzeba zadbać o ścisłe przyleganie izolacji do rur, bez przerw i nieszczelności. Należy przy tym unikać sztywnego mocowania – zaleca się stosowanie elastycznych obejm gumowych oraz wkładek tłumiących, które redukują drgania i zapobiegają przenoszeniu hałasu na konstrukcję budynku. Dodatkowo, przestrzeń wokół rury w przepustach ściennych i stropowych zaleca się wypełnić materiałem dźwiękochłonnym, np. wełną mineralną; dopuszcza się także stosowanie taśmy akustycznej. W miejscach szczególnie narażonych na hałas można zastosować dodatkową warstwę izolacji akustycznej.
Hałas w rurach od wody a normy akustyczne
Aby ograniczyć hałas w rurach wodnych, instalacje powinny być projektowane zgodnie z obowiązującą normą akustyczną PN-B-02151-2:2018-01 – „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach”. Norma określa m.in. dopuszczalne poziomy hałasu od instalacji technicznych w budynkach mieszkalnych, biurowych i użyteczności publicznej. Wskazuje też wymagania dotyczące projektowania instalacji wodnych w sposób minimalizujący hałas. Drugim ważnym przepisem jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późn. zm.). Wskazano w nim konieczność projektowania instalacji w sposób zapewniający ochronę przed hałasem oraz określono wymagania dotyczące maksymalnych poziomów hałasu w pomieszczeniach mieszkalnych i użytkowych. Projektowanie instalacji zgodnie z normami akustycznymi minimalizuje ryzyko generowania uciążliwego hałasu i drgań w instalacjach.
Hałas w rurach od wody – jak uniknąć błędów?
Hałas w rurach od wody to problem, którego można uniknąć poprzez odpowiednie projektowanie i wykonawstwo. W szczególności należy zwracać uwagę na poniższe czynniki:
- dobór odpowiednich materiałów – najlepsze właściwości akustyczne mają rury z tworzyw sztucznych i wielowarstwowe;
- właściwe prowadzenie instalacji – np. ograniczanie gwałtownych zmian kierunku;
- prawidłowy montaż rur – stosowanie odpowiednich obejm i kompensacji wydłużeń termicznych;
- stosowanie izolacji akustycznej rur;
- regulacja ciśnienia w instalacji – w tym np. montaż reduktorów ciśnienia, szczególnie w budynkach wielorodzinnych;
- stosowanie odpowiednio dopasowanych zaworów.
Dbałość o wyżej wymienione aspekty na etapie projektu i wykonania instalacji pozwala uniknąć późniejszych problemów z hałasem w rurach od wody, co przekłada się na komfort akustyczny użytkowników budynku oraz ograniczenie usterek technicznych.
Autor: Archicom
Olimpia Port, inwestycja firmy Archicom. Zakończenie przedsięwzięcia nad Odrą
