Jakie instalacje z rur polietylenowych? Grzewcze, wodociągowe najkorzystniejsze
Rury polietylenowe wykorzystywane są powszechnie niemal we wszystkich typach instalacji i przyłączy domowych. Za wyborem rur polietylenowych przemawia łatwość montażu, duża elastyczność, odporność na korozję, niski ciężar. Rury polietylenowe są niedrogie w porównaniu z rurami z innych materiałów. Do jakich instalacji i jak można wykorzystać rury polietylenowe?
W instalacjach używa się wielu systemów rur z polietylenu, najczęściej tzw. sieciowanego (PE-Xa, PE-Xb lub PE-Xc), rzadziej z polietylenu zwykłej jakości i wysokiej gęstości (PE-HD) oraz liniowego o średniej gęstości (PE-RT).
Zalety rur z polietylenu
Wykorzystywane są powszechnie niemal we wszystkich typach instalacji i przyłączy domowych. Rury z PE-X można formować w zwoje o długości od kilkudziesięciu do kilkuset metrów, a podczas układania instalacji wyginać – ręcznie albo za pomocą specjalnych sprężyn i giętarek.
Te o większej średnicy trzeba podgrzać podczas formowania, a po uzyskaniu wymaganego kształtu ochłodzić, aby zagięcie się utrwaliło. To pozwala uzyskać potrzebny przebieg instalacji bez użycia kształtek i w ten sposób istotnie ograniczyć liczbę połączeń niepożądanych zwłaszcza przy układaniu w wylewce.
Polietylen sieciowany ma pamięć termiczną, dzięki której wygiętej rurze można w razie potrzeby przywrócić poprzedni kształt, podgrzewając ją strumieniem gorącego powietrza i prostując.
Jakie instalacje z rur polietylenowych?
Rury z polietylenu sieciowanego mogą być stosowane do transportowania wody we wszystkich typach instalacji grzewczych i wodociągowych oraz roztworu glikolu w instalacjach do kolektorów i pomp ciepła (należy je odpowiednio dopasować do instalacji).
Do wodociągowych można używać rur z jednorodnego materiału (PE-Xa, PE-Xb lub PE-Xc), ale do centralnego ogrzewania – ze względu na przepuszczalność tlenu – tylko takich z barierą antydyfuzyjną z żywicy EVOH bądź PVOH (mają charakterystyczny połysk), dzięki której wnikanie tlenu do wnętrza instalacji jest średnio 150 razy mniejsze.
Na ogrzewanie podłogowe lepsze są rury z dodatkową warstwą polietylenu, zabezpieczającą barierę antydyfuzyjną przed uszkodzeniem mechanicznym. Rury ogrzewania podłogowego są na to narażone bardziej niż inne instalacje, ponieważ układa się je bezpośrednio w wylewkach zawierających plastyfikatory, które w wyniku reakcji chemicznej mogą niszczyć barierę antydyfuzyjną.
W przypadku rur elastycznych liczbę połączeń można ograniczyć, lecz nie da się ich całkowicie wyeliminować. Te, które są konieczne, robi się za pomocą łączników mechanicznych (gwintowanych, zaciskowych i samozaciskowych miedzianych, mosiądzu lub z tworzywa sztucznego), przy użyciu prostych narzędzi ręcznych albo elektrycznych, np. ekspanderów do rozszerzania końcówek rur, przyrządu ułatwiającego nasunięcie pierścienia na złączkę z rurą czy zgrzewarek. Bardzo wygodne są tzw. połączenia Quick & Easy, wykorzystujące wysoką elastyczność rur PE-Xa i ich termiczną pamięć kształtu. Kształtkę wciska się wraz z pierścieniem w końcówkę rury rozszerzoną za pomocą systemowego ekspandera, a rura samoczynnie zaciska się na niej, tworząc szczelne i wytrzymałe połączenie. Można w ten sposób łączyć rury o średnicy od 16 do 63 mm. Do połączeń skręcanych z armaturą używa się natomiast złączek z tzw. przeciętym pierścieniem typu ¾" eurokonus.
Rury PE_HD, PE-Xa, PE-Xb czy PE-Xc?
PE-HD to tzw. polietylen o dużej gęstości. Jest twardszy od zwykłego, ma większą wytrzymałość mechaniczną i stanowi lepszą barierę dla gazów. Sieciowanie zmienia strukturę wewnętrzną polietylenu PE-HD w taki sposób, że staje się on trwalszy w podwyższonej temperaturze i ciśnieniu oraz bardziej odporny na pękanie (zwykły polietylen wraz ze wzrostem temperatury mięknie i robi się niestabilny).
W zależności od sposobu i stopnia sieciowania uzyskuje się tworzywo o nieco innych właściwościach oznaczone symbolami PE-Xa, PE-Xb oraz PE-Xc. Najniższy stopień sieciowania, zapewniający mniej więcej 60-procentową odporność na wysoką temperaturę i ciśnienie, ma polietylen PE-Xc.
Ze względów technologicznych wytworzone z niego rury mają jednak średnicę maksymalnie 63 mm i stosunkowo grube ścianki. Rury z PE-Xb (o średnim stopniu sieciowania – ok. 65%) są mniej wytrzymałe i elastyczne od poprzednich.
Zdecydowanie najlepsze właściwości, umożliwiające np. naprawienie załamanej rury przez podgrzanie jej powietrzem o temperaturze ok. 130°C, mają rury z polietylenu PE-Xa o najwyższym stopniu sieciowania (do 85%). PE-RT – to odmiana polietylenu o unikalnej strukturze molekularnej. Materiał wytrzymuje wyższą temperaturę i ciśnienie niż PE-X i jest od niego bardziej elastyczny.
