Miedź w instalacjach wody pitnej. Jak instalacja z miedzi wpływa na jakość wody?
Trzeba wiedzieć, że materiał, z którego wykonana jest instalacja wodociągowa ma wpływ na jakość wody pitnej. Jaki wpływ na jakość wody mają instalacje wykonane z miedzi? Jakie właściwości ma miedź?
Miedź w instalacjach wodociągowych
Do wykonywania instalacji wody pitnej powszechnie stosuje się miedź. Miedź jest bakteriostatyczna, zapobiega rozwojowi bakterii oraz nie zmienia smaku i zapachu wody. Istotną zaletą instalacji wodociągowej z miedzi jest możliwość przeprowadzenia dezynfekcji termicznej w temperaturach większych od 70°C w czasie kilkunastu minut, w celu zwalczenia bakterii, bez żadnych negatywnych skutków dla trwałości instalacji.
|
Od tego, z jakiego materiału wykonane są instalacje, zależy rodzaj i intensywność zmian jakości wody, a także to, jakie metody przeciwdziałania wtórnemu jej zanieczyszczeniu powinny lub mogą być podejmowane. Przy doborze materiału należy zwrócić uwagę na jego odporność na korozję i proces starzenia wraz z wiekiem instalacji. Ważne, by stosowany materiał nie zmieniał smaku i zapachu wody. Instalacje wodociągowe powinny też zabezpieczać wodę pitną przed skażeniami mikrobiologicznymi, gdyż powierzchnie wewnętrzne instalacji mogą być miejscem namnażania się bakterii chorobotwórczych i pasożytów. W ostatnich latach poświęca się szczególną uwagę zagrożeniom związanym z rozwojem bakterii z rodzaju Legionella, które są przyczyną groźnej choroby zwanej legionelozą, objawiającej się zapaleniem płuc lub chorobami grypopochodnymi. Jest ona szczególnie niebezpieczna dla osób w podeszłym wieku i zmniejszonej odporności na choroby. |
Jakość wody
Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi istnieją trzy kryteria, które powinna spełniać woda płynąca przez instalacje z rur miedzianych:
1. odczyn pH > 7,
2. zawartość jonów azotanowych mniejsza od 30mg/l,
3. stosunek zasadowości ogólnej do jonów siarczanowych większy od 2.
Wszystkie te kryteria spełnia większość zakładów wodociągowych. Jedynie w niektórych rejonach podgórskich woda o zbyt wysokiej zawartości siarczanów nie spełnia trzeciego kryterium.
Instalacje wodne z miedzi - wymagania
Do wykonywania instalacji wodnych używa się rur miedzianych instalacyjnych wyprodukowanych zgodnie z normą PN-EN 1057. Określa ona wymagania, jakie musi spełniać rura, m.in.: skład chemiczny, własności mechaniczne, wymiary i tolerancje, jakość i czystość powierzchni. Od rur, łączników i lutów wymagany jest Atest Higieniczny wydany przez Państwowy Zakład Higieny. Stosowanie rur miedzianych w instalacjach wody pitnej łączy się jednak ze spełnieniem dodatkowych warunków:
- Minimalna grubość ścianki rury miedzianej nie może być mniejsza niż 1 mm.
- Nie można stosować kolanek, tylko łuki. Łączy się to z prędkościami przepływu. Drobinki zawarte w wodzie zarysowują kolanka, zdzierając ochronną warstwę tlenkową. Warstwa odbudowuje się, pobierając tlen z wody i miedź z przewodu. Kolejne zarysowania prowadzą do perforacji. Prędkości przepływu ograniczone są do 1 m/s w poziomach i 2 m/s w podłączeniach punktów czerpalnych. Większe prędkości powodują w miedzi korozję erozyjną.
- W celu ochrony instalacji przed zdzieraniem tlenkowej warstwy ochronnej przez zanieczyszczenia (piasek i inne cząsteczki stałe) obowiązkowo należy instalować filtr mechaniczny o zdolności zatrzymywania cząstek większych niż 80 μm. Filtr wymaga obsługi i płukania, gdy wzrastają opory.
- Poszczególne odcinki instalacji łączy się za pomocą lutowania miękkiego, gdy średnica rury jest mniejsza niż 28 mm. Dla średnic większych stosuje się lutowanie twarde. Alternatywną metodą łączenia jest zaprasowywanie.
Woda pitna z instalacji miedzianych
Zawartość jonów miedzi w wodzie pitnej w granicach od setnych części mg/l do kilku mg/l Cu 2+ ma wpływ na właściwości zdrowotne. W Polsce rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa, że woda do picia z instalacji miedzianych nie powinna zawierać więcej niż 2 mg Cu 2+/l. Miedź jest niezbędnym do życia pierwiastkiem śladowym, składnikiem wielu ważnych enzymów. Jej niedobór w diecie może być przyczyną wielu chorób. Jony miedzi zawarte w wodzie pitnej płynącej w instalacji z miedzi mogą być dodatkowym źródłem zaopatrzenia w ten pierwiastek. Ponadto jony miedzi zabezpieczają instalacje przed rozwojem bakterii z rodzaju Legionalla i innych pasożytów.
Instalacje z miedzi charakteryzują się długim czasem eksploatacji, który sięga nawet około 100 lat. Warunkiem jest jednak właściwe zaprojektowanie i eksploatacja instalacji, które zapewnią trwałość i niezniszczalność warstwy tlenków zabezpieczających przed dalszym utlenianiem się miedzi.
