Izolacja: strop a podłoga

Współczesne budynki mieszkalne wykonywane są w różnych technologiach. Stropy w nich mogą być wykonane z drewna, betonu i żelbetonu a ich konstrukcja musi być spójna z konstrukcją całej bryły budowli. Ogólne wymagania odnośnie izolacyjności cieplnej, ogniowej i akustycznej zależą w dużej mierze od wymagań stawianych przez funkcje poszczególnych pomieszczeń rozdzielanych stropami.

Wszystkie te zagadnienia ujęte są w formie obowiązujących przepisów w Prawie budowlanym, zgodnie z którym stropy, w odróżnieniu od ścian, powinny (zgodnie z normą PN-B-02151-3:1999) charakteryzować się izolacyjnością nie tylko od dźwięków powietrznych, ale mieć również odpowiednią odporność na przenikanie dźwięków uderzeniowych. Na własności akustyczne stropu wpływają:
- konstrukcja części nośnej stropu i jej masa,
- układ dodatkowych warstw izolacyjnych na stropie lub pod nim.

Większość stropów stosowanych w budownictwie nie tłumi w wystarczającym stopniu dźwięków uderzeniowych i dlatego stosuje się na nich dodatkowe warstwy izolacyjne z wełny mineralnej. W klasycznym budynku mieszkalnym można przedstawić kilka charakterystycznych sytuacji, gdzie wymagana jest różnorodna izolacja stropów.
I tak: 

Strop pomiędzy dwiema kondygnacjami mieszkalnymi

W tym wypadku duże znaczenie mają wymogi akustyczności pomieszczeń, przenoszenia drgań i ogniochronności. Wykorzystanie wełny mineralnej ogranicza przenikalność dźwięków i je tłumi. Kroki na górze nie muszą być słyszalne w mieszkaniu piętro niżej. Izolację tę można uzyskać wykorzystując wełnę w postaci płyt ułożonych na podłodze zaś z drugiej strony w konstrukcji sufitu podwieszonego, z wykorzystaniem wełny mineralnej.

Strop pomiędzy kondygnacją mieszkalną a piwnicą

Szczególnego znaczenia nabiera w tym momencie izolacja cieplna. W pomieszczeniach występuje różnica temperatur: piwnica nie jest tak ogrzewana jak pomieszczenia mieszkalne. Wykorzystanie wełny mineralnej pozwala na zmniejszenie utraty ciepła i oszczędności dla użytkownika.

Strop pomiędzy kondygnacją mieszkalną a pomieszczeniem garażowym

Podobnie jak w pomieszczeniach piwnicznych różnica temperatur może niekorzystnie wpływać na temperaturę pomieszczeń stale ogrzanych. Utraty ciepła mogą być tym większe, iż otwieranie drzwi garażowych powoduje znaczne nagłe spadki temperatury. 

Strop pomiędzy pomieszczeniem mieszkalnym a strychem

Z reguły konstrukcje więźby dachowej wykonywane są z drewna. Szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie bezpieczeństwa pożarowego i izolacyjności ogniowej. Właściwe zastosowanie wełny mineralnej zabezpiecza przed szybkim rozprzestrzenianiem się ogania w wypadku pożaru, ochronę konstrukcji więźby dachowej, jak też, o ile strych nie jest ogrzewany, zmniejszy utratę ciepła przez strop z kondygnacji mieszkalnej.

Przed nadmiarem drgań chronią nas przegrody budowlane, które izolują od nich, a czasem nawet je pochłaniają. Wymagają izolacji przed przenikaniem zarówno dźwięków powietrznych, jak i uderzeniowych.

Właściwą ochronę przed hałasem uzyskamy stosując:

• podłogi pływające; zastosowanie ciężkiej warstwy dociskowej - wylewki betonowej grubości 4-5 cm na warstwie dźwiękochłonnej w postaci wełny mineralnej ma dwie zalety. Jedną jest wbudowanie warstwy z wełny mineralnej w strop, a drugą zwiększenie jego masy. Taki strop tłumi i dźwięki powietrzne, i uderzeniowe;
• lekkie konstrukcje podłogowe, których zasadniczym elementem jest warstwa tłumiąca dźwięki; strop taki izoluje głównie od dźwięków uderzeniowych;
• sufity podwieszane i to zarówno te wykonane z płyt gipsowo-kartonowych, jak i kasetonowe po wypełnieniu wełną mineralną bardzo dobrze tłumią dźwięki powietrzne, w mniejszym zaś stopniu uderzeniowe.

Izolacja akustyczna kontra hałas

Problem wygłuszania (zwłaszcza hałasów powstających na wyższych kondygnacjach) dotyczy głównie budynków wielorodzinnych, choć i w jednorodzinnych, szczególnie o lekkiej konstrukcji szkieletowej, może się pojawić. Dźwięki materiałowe wytłumiamy, izolując je w miejscu powstawania. Dzięki temu nie mogą one przenosić się dalej i wywoływać hałasów w innych częściach domu. Wiele zależy od masy stropu - za takie, które dostatecznie pochłaniają odgłosy kroków, uznaje się stropy o masie jednostkowej powyżej 350 kg/m² powierzchni. Warunek ten spełniają stropy żelbetowe monolityczne lub gęstożebrowe z wypełnieniem ciężkimi pustakami. Natomiast stropy drewniane są bardzo akustyczne, bo są lekkie, a co gorsza, nawet przy nieznacznym obciążeniu uginają się i charakterystycznie skrzypią.

Hałasy dobiegające z dołu można wyciszyć, układając na stropie warstwę izolacyjną (która pochłonie dźwięki) i zwiększając masę stropu. Kłopot w tym, że te prace należy wykonać na podłodze wyższej kondygnacji, jeśli więc mieszkamy w budynku wielorodzinnym, musimy przekonać do takiej inwestycji mieszkającego nad nami sąsiada. We własnym mieszkaniu możemy jedynie zamontować sufit podwieszany (wypełniony materiałem izolacyjnym), co jednak ograniczy głównie odgłosy rozmów i muzyki, natomiast drgania materiałowe nadal rozchodzić się będą w ścianach i innych elementach konstrukcyjnych.

Wyciszanie

Sposobem na ograniczenie rozprzestrzeniania się dźwięków materiałowych jest ułożenie tzw. pływającej podłogi i pokrycie jej panelami podłogowymi, nie zamocowanymi trwale do podłoża. Pływającą podłogę układa się na sztywnych stropach o wytrzymałości pozwalającej na przeniesienie dość dużych obciążeń. Izolację z wełny mineralnej układa się bezpośrednio na podłożu lub na paroizolacji. Do układania na stropach produkowana są specjalne płyty z wełny mineralnej, które pod obciążeniem warstwą dociskową z betonu odkształca się i lepiej tłumi dźwięki. Wełna mineralna powinna mieć gęstość powyżej 120 kg/m³ i wymaga dociśnięcia do podłoża warstwą wylewki betonowej o grubości 4-5 cm.

Im grubsza będzie ta warstwa, tym lepsze wytłumienie, ale trzeba pamiętać o dopuszczalnym obciążeniu stropu. Ważne jest też zapewnienie tzw. izolacji brzegowej, która oddziela warstwę izolacyjną od ścian i innych elementów budynku. Są to paski wełny ułożone wzdłuż ściany o grubości 2-3 cm. Na takiej podłodze, pilnując zachowania odstępu od ścian układamy wykładzinę, parkiet, płytki ceramiczne albo panele. Ułożenie na pływającej podłodze wykładziny dywanowej da nam dodatkowe wyciszenie, bo wykładzina ograniczy rozchodzenie się drgań w samej warstwie pokrycia.

Jeśli ze względu na małą nośność stropu wykonanie ciężkiej podłogi pływającej nie jest możliwe, dostateczną izolację akustyczną uzyskamy, kładąc podłogę na legarach. Legary - belki drewniane o przekroju 7/7 cm - 10/10 cm - układa się w poprzek belek stropowych w rozstawie zależnym od przyszłego materiału pokryciowego (najczęściej co ok. 1 m). Pod legarami trzeba ułożyć paski z materiału elastycznego (wojłoku, gumy), zapobiegającego przenoszeniu drgań na strop. Przestrzeń między legarami wypełnia się wełną mineralną, zostawiając ok. 2-cm pustkę powietrzną.

UWAGA! Nie można stosować płyt styropianowych, bo nie wytłumią one dźwięków powietrznych - np. głośnej muzyki. Podkładem pod ostateczne pokrycie mogą być deski mocowane do legarów, płyty wiórowe lub gipsowo-kartonowe. Ponieważ drewno zamknięte pod pokryciem podłogi może być narażone na gnicie, trzeba zaimpregnować je preparatami grzybobójczymi. Warto również zapewnić wentylację przestrzeni pod podłogą, zakładając kratki wentylacyjne umożliwiające cyrkulację powietrza.