Klasyfikacja ogniowa. Reakcja materiałów budowlanych na ogień
Euroklasa wyrobu, czyli klasyfikacja reakcji na ogień określa czy i jak szybko pali się materiał budowlany lub element konstrukcji budowlanej i ile energii przy tym wytwarza. Badania reakcji na ogień przeprowadzane są na podstawie normy PN-EN 13501-1:2019-02.
Norma PN-EN 13501-1 jest polską wersją normy europejskiej o tym samym numerze i została przygotowana na potrzeby dyrektywy 93/68/EWG dotyczącej wyrobów budowlanych wraz z rozporządzeniami nr: 1882/2003, 305/2011, 568/2014, 574/2014. Norma podaje zasady klasyfikacji wspólne dla krajów Unii Europejskiej w zakresie reakcji na ogień dla wszystkich wyrobów budowlanych, łącznie z wyrobami wbudowanymi w elementy i konstrukcje budowlane.
Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych
Klasy ogniowe wyrobów budowlanych określane są na podstawie badań i oceny wyników wg norm wspólnych dla wszystkich krajów unijnych. Klasyfikacja ogniowa materiału powinna być odpowiednio oznaczona na etykiecie.
Zgodnie z normą dla wyrobów budowlanych przewidziano 7 podstawowych klas : A1, A2, B, C, D, E, F z tym, że dla posadzek klasy oznaczane są jako: A1fl, A2fl, Bfl, Cfl, Dfl, Efl, Ffl. Euroklasa jest kombinacją 3 oznaczeń: klasy podstawowej i dwóch uzupełniających. Najważniejsza jest podstawowa Euroklasa wyrobu, która wskazuje, jak wyrób przyczynia się do rozwoju ognia, tzn. jak dużo energii materiał dodaje do ognia.
Najbardziej bezpieczne są materiały budowlane oznaczone klasą A1, kolejne to klasy A2 i B. Wyroby znajdujące się w klasach C, D, E i F mogą doprowadzać do rozgorzenia, czyli gwałtownego wybuchowego rozprzestrzeniania się ognia, za którym idzie skokowy wzrost temperatury. Dlatego zastosowanie wyrobów klasy C, D, E czy F powinno być ograniczone.
Jeśli chodzi o klasy uzupełniające oznaczane one są literami: s i d. Symbol s charakteryzuje jak dużo dymu wytwarza materiał budowlany. Najbardziej niebezpieczne są wyroby oznaczone jako s2 lub s3, ponieważ wytwarzają intensywny dym. Oznaczenie D mówi o powstawaniu płonących kropli lub odpadów podczas palenia się wyrobu. Powstawanie płonących kropli czy też odpadów może prowadzić do przenoszenia pożaru w miejsca odległe od jego źródła.
| Euroklasa | Właściwości | Rozgorzenie podczas badania w teście referencyjnym RCT | Przykładowe wyroby |
| A1 | niepalne | brak rozgorzenia, min. wartość ciepła spalania | beton, stal, wełna skalna, wełna szklana |
| A2 | niepalne | brak rozgorzenia, niska wartość ciepła spalania | płyta g-k, wełna mineralna o dużej gęstości, dużej zawartości lepiszcza |
| B | zapalność małym płomieniem przez 60s Fs < 150 mm, ograniczony udział w pożarze | brak rozgorzenia | PVC twarde |
| C | zapalność małym płomieniem przez 60s Fs < 150 mm, ograniczony, lecz zauważalny udział w pożarze | rozgorzenie nie wcześniej niż po 10 min przy strumieniu cieplnym 300 kW | niektóre pianki PU (PIR), płyta g-k z tapetą papierową/td> |
| D | zapalność małym płomieniem przez 60s Fs < 150 mm, istotny udział w pożarze | rozgorzenie nie wcześniej niż po 2 min przy strumieniu cieplnym 100 kW | większość pianek PU (PIR), drewno bez zabezpieczeń |
| E | zapalność małym płomieniem przez 20 s Fs <150 mm, bardzo duży udział w pożarze | rozgorzenie przed upływem 2 min przy strumieniu cieplnym 100 kW | spienione tworzywa sztuczne o zmniejszonej palności, styropian, PU (PIR) z dodatkiem retardantów |
| F | bardzo duży udział w pożarze lub brak wymagań | nie badany lub nie spełnia żadnych kryteriów | spienione tworzywa sztuczne |
Klasy emisji dymu - reakcja na ogień materiałów budowlanych
Dwie trzecie śmiertelnych ofiar pożarów spowodowane są nie ogniem, tylko dymem. Dym przeszkadza również w prowadzeniu akcji ratunkowych.
Euroklasa określa ilość i szybkość wytwarzania dymu w warunkach pożaru.
| Euroklasa | Właściwości | Przykładowe wyroby |
| s1 | prawie bez dymu | płyty g-k |
| s2 | średnia emisja dymu | drewno ze środkami ognioochronnymi |
| s3 | intensywna emisja dymu | guma, spienione tworzywa poliuretanowe |
Poprzez oznaczenie intensywności emisji dymu na etykiecie wyrobu, zarówno projektant jak i użytkownik ma możliwość unikania wyrobów z klasy s2 i s3 stwarzających zagrożenie.
Norma PN-EN 13501-1 podaje także drugi rodzaj podklasy, który charakteryzuje możliwość wytwarzania płonących kropli i/lub odpadów przez palący się wyrób.
| Euroklasa | Właściwości | Przykłady wyrobów |
| d0 | brak płonących kropel | wełna mineralna, stal, beton |
| d1 | niewiele płonących kropli/cząsteczek (podobne do iskier z płonącego drewna) | sklejki |
| d2 | wiele płonących kropel/cząsteczek, które mogą powodować poparzenia skóry lub rozprzestrzenianie się pożaru | polistyren spieniony |
Wszystkie możliwe oznaczenia klasy ogniowej wyrobów budowlanych z wyjątkiem wyrobów posadzkowych
A1 A2-s1, d0 A2-s1, d1 A2-s1, d2 A2-s2, d0 A2-s2, d1 A2-s2, d2 A2-s3, d0 A2-s3, d1 A2-s3, d2 B-s1, d0 B-s1, d1 B-s1, d2 B-s2, d0 B-s2, d1 B-s2, d2 B-s3, d0 B-s3, d1 B-s3, d2 C-s1, d0 C-s1, d1 C-s1, d2 C-s2, d0 C-s2, d1 C-s2, d2C-s3, d0 C-s3, d1 C-s3, d2 D-s1, d0 D-s1, d1 D-s1, d2 D-s2, d0 D-s2, d1 D-s2, d2 D-s3, d0 D-s3, d1 D-s3, d2 E E-d2 F
Zestawienie wszystkich klas dla wyrobów budowlanych posadzkowych wg PN-EN 13501-1
A1fl A2fl - s1 A2fl – s2 Bfl - s1 Bfl - s2 Cfl - s1 Cfl - s2 Dfl - s1 Dfl - s2EflFfl
