Pierwsza w Polsce hala sportowa w energooszczędnym standardzie budynku pasywnego

W miejscowości Słomniki pod Krakowem oddano do użytku nowoczesną halę sportową w energooszczędnym standardzie budynku pasywnego. Zużywająca na cele grzewcze tylko 15 kWh/m2 w ciągu roku hala to ekologiczna wizytówka miasta i regionu oraz ogólnopolskiej kampanii społecznej "Innowacyjna Polska 2010-2020, Wysokoenergooszczędne budynki pasywne w polskich gminach i miastach".

Oddana do użytku hala sportowa to tylko jeden z przykładów budynków użyteczności publicznej, których projekty są dostępne w programie „Innowacyjna Polska 2010-2020” Kampanię honorowym patronatem objęło Ministerstwo Gospodarki oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Energooszczędna architektura w każdej gminie

Kampania ma na celu popularyzacę energooszczędnych rozwiązań architektonicznych w budynkach użyteczności publicznej oraz zachęcenie decydentów do ich realizacji. Akcja obejmuje wszystkie 379 powiatów i 2749 gmin w Polsce. Inicjatorzy akcji przedstawiają innowacyjne projekty energooszczędnych hal sportowych oraz przedszkoli, które mogą uzupełnić infrastrukturę edukacyjno-sportowo-rekreacyjną w gminach i powiatach. Kampania „Innowacyjna Polska 2010-2020” skierowana jest do władz samorządowych oraz liderów regionalnych i lokalnych struktur partyjnych na terenie całego kraju. Organizatorami kampanii jest Polski Instytut Budownictwa Pasywnego, Narodowa Agencja Poszanowania Energii, Architektura Pasywna oraz Termo Organika - największy polski producent izolacji styropianowych dla budownictwa.

– Świętujemy dziś otwarcie pierwszego obiektu w standardzie budynku pasywnego zrealizowanego przez władze samorządowe. Bardzo się cieszę, że mogę Państwu przekazać certyfikat wydany przez Instytut Budownictwa Pasywnego, potwierdzający wysoką energooszczędność budynku oraz spełnienie przez niego kryteriów zrównoważonego rozwoju – powiedział podczas otwarcia obiektu dr Wolfgang Feist, założyciel Passivhaus Institut oraz twórca standardu budownictwa pasywnego – Budownictwo pasywne jest wyjątkowo interesującą ideą opierającą się na zrównoważonym rozwoju i zapewniającą bardzo niskie zużycie energii. Dotyczy to zarówno nowopowstających budynków jak i modernizacji istniejących już obiektów. Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące budownictwa zobowiązują wszystkie kraje członkowskie do budowy domów od 2020 r. wyłącznie w standardzie zero energetycznym.

Budownictwo pasywne jest jedną z dróg do realizacji budynku zero energetycznego bez ponoszenia nadmiernych kosztów. Słomnicka hala, podobnie jak inne projekty kampanii „Innowacja Polska 2010-2020”, powstały w krakowskim biurze projektowo-wdrożeniowym Tomasza Pyszczka i Marcina Stelmacha. Cechują je wysokie standardy ekonomiczne i estetyczne. Projektowane obiekty graniczają koszty zużywanej energii nawet do 90%, zmniejszając emisję CO₂ do środowiska. Według aktualnych cen gazu ziemnego pozwoli to rocznie zaoszczędzić na kosztach ogrzewania tej hali sportowej 35 000 do 40 000 zł. Koszt budowy w porównaniu do tradycyjnego obiektu (bez dodatkowych elementów typowych dla budynku pasywnego) wynosi tylko 12% więcej .

– Termomodernizacja starych budynków oraz budowa nowych, energooszczędnych może zredukować straty energii w budownictwie aż o połowę. Ponad 80 proc. budynków w Polsce wybudowano w sposób nie pozwalający na racjonalne zarządzanie energią –  mówi Krzysztof Krzemień z Termo Organiki – Zużywamy ponad dwa razy więcej energii na jednostkę powierzchni mieszkaniowej niż kraje Europy Zachodniej o podobnym klimacie. Powoduje to, że wielokrotnie przepłacamy za ogrzewanie budynku oraz niszczymy środowisko w jakim żyjemy.
W starym budownictwie do ogrzania 1 m² powierzchni zużywa się w skali roku 35 metrów sześciennych gazu. W budynku, gdzie zastosowano nowoczesne energooszczędne technologie wystarcza 1,5 m³ na rok. Przy stumetrowym mieszkaniu daje to w skali roku oszczędność 3350 m³ gazu. Proporcje przy użyciu oleju opałowego są podobne. Przy dużej powierzchni obiektu sportowego, np. hali o pow. 1740 m² – są to oszczędności sięgające tysięcy złotych w skali roku.

Wizytówka programu

Hala sportowa jest w logiczny sposób funkcjonalno-przestrzennie połączona z budynkiem Zespołu Szkół Ogólnokształcących. Jej wnętrze umożliwia organizowanie, poza imprezami sportowymi,  także innych wydarzeń lub imprez publicznych, potrzebnych lokalnej społeczności, np. spotkań, prelekcji, prezentacji. Arena sportowa to boisko o wymiarach 22 x 44 m z z trybunami dla około 240 widzów. Zaplecze szatniowo-sanitarne z pomieszczeniami towarzyszącymi takimi, jak hol główny, pokój trenera, siłownia, pokój masażu, pomieszczenia techniczne i magazynowe znajdują się wydzielonej, niższej części budynku.  Z poziomu trybun dostępne są natomiast toalety dla publiczności. 

Energooszczędność obiektowi gwarantują:

• otwarcie budynku na południe, tak aby zapewnić maksymalne doświetlenie pomieszczeń światłem słonecznym,
• system wentylacji z odzyskiem ciepła, m.in. rekuperatorem o sprawności ponad 85%, 
• ogrzewanie podłogowe, 
• energooszczędne okna (U = 0,8 W/m²K) z systemem rolet zewnętrznych i wewnętrznych, 
• ocieplenie ścian grubą (30 cm) warstwą styropianu (Termo Organika Platinum Plus),
• ocieplenie dachu oraz podłogi - warstwą styropianu grubości 25 cm.

Na celowniku akcji „Innowacyjna Polska 2010-2020”

Polska jest krajem niedoinwestowanym zwłaszcza jeśli chodzi o obiekty sportowe, szkoły i przedszkola. Wciąż brakuje obiektów, które umożliwiłyby uprawianie sportu przez cały rok. W naszym klimacie hale sportowe są niezbędne. Istnieje też problem niewystarczającej ilości przedszkoli, co jest przyczyną wielu społecznych problemów. Wybudowanie tych obiektów w technologii wysoko energooszczędnej gwarantuje znaczne oszczędności w ich późniejszej eksploatacji. Dlatego informacje nt. możliwości wybudowania obiektów energooszczędnych np. hal sportowych, przedszkoli z możliwym dofinansowaniem z środków UE sięgającym nawet 50% inwestycji otrzymali lokalni decydenci i liderzy partyjni.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: brak danych

Pokaz w dniu otwarcia hali

Akcja „Innowacyjna Polska 2010-2020” poza promocją energooszczędnych rozwiązań w budownictwie ma za zadanie przekonać władze do podjęcia konkretnych działań na rzecz budowy obiektów energooszczędnych.
– Mamy nadzieję, że w innych miejscach kraju, tak samo jak w Słomnikach, spotkamy otwarte umysły troszczące się o lokalną społeczność i środowisko – mówi Tomasz Pyszczek, partner i twórca projektów Architektury Pasywnej – Dziś Słomniki są ekologicznym punktem na mapie Polski, ale jestem przekonany, że i inne polskie gminy stać na tego typu potrzebne, rentowane i przyjazne środowisku inwestycje.

Nowo powstające przedszkola, hale sportowe czy baseny budowane są najczęściej  w tradycyjnej technologii, gdyż decydującym kryterium wyboru projektu są koszty inwestycyjne. Organizatorzy przetargów - na ogół władze gminne oraz inne instytucje publiczne, dość ogólnikowo traktują kwestię przyszłych kosztów eksploatacyjnych. A tu tkwią przecierz ogromne możliwości oszczędzania dla gminnych budżetów.

– Komfort, trwałość, dostępność, niskie koszty utrzymania dzięki energooszczędnym technologiom oraz wysokie walory estetyczne są elementami możliwymi do uzyskania przy nieznacznych dodatkowych nakładach finansowych – mówi Aleksander Panek prezes Narodowej Agencji Poszanowania Energii – Nasza akcja ma na celu w praktyczny sposób zwiększać wśród decydentów świadomość efektywnego i racjonalnego użytkowania energii w sektorze budownictwa publicznego.

Hale sportowe, sale gimnastyczne i przedszkola

Sztandarowym projektem kampanii jest hala widowiskowo sportowa oddana o użytku 2 lutego 2010 r. w Słomnikach. Obiekt cechuje bardzo niskie zużycie energii na cele grzewcze – na  poziomie ok.15kWh/m² w ciągu roku.

Kolejnym projektem jest hala sportowa z areną o wymiarach 18 x 31,5 m i trybunami dla ok. 80 widzów. Wymiary areny umożliwiają rozgrywanie spotkań na poziomie ligowym w piłce siatkowej i koszykówce. Budynek może również służyć okazjonalnie lokalnej społeczności.
Alternatywą dla hali jest mniejsza, wielofunkcyjna sala gimnastyczna idealna do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, w tym meczów koszykówki i siatkówki na poziomie amatorskim. Obiekt o wymiarach boiska 12,75 x 24 m spełnia najwyższe standardy energooszczędności, jest znakomitym uzupełnieniem gminnych centrów społecznych w tym szkół.

Przygotowano również projekt przedszkola z możliwością modułowej rozbudowy. Umożliwia on dostosowanie wielkości obiektu do lokalnych potrzeb. Optymalnie dobrano program funkcjonalny budynku z atrakcyjną strefą części wspólnej, w skład której wchodzi salka gimnastyczna z możliwością zaaranżowania sceny teatralnej. Obok znajdują się sale dla dzieci, które można łączyć z holem poprzez system ścian przesuwnych oraz antresola z wyjściem na zielony taras przewidziana jako pracownia zajęć dodatkowych. Uczęszczające do przedszkola dzieci  będą przebywać w komfortowych warunkach także dzięki bardzo dobrym parametrom powietrza wewnętrznego ( system wentylacji mechanicznej) oraz dobremu nasłonecznieniu stref zbaw dla dzieci. Tak jak w pozostałych projektach, prosta konstrukcyjnie bryła budynku zapewni niskie koszty inwestycyjne obiektu. 

Wszystkie przedstawione projekty gwarantują redukcję zapotrzebowania energetycznego (aż do 90%), możliwość znacznego wyeliminowania emisji CO₂ (w zależności od przyjętych  rozwiązań) oraz spełniają standardy niemieckiego Passivhaus Institut.

– Jesteśmy pierwszym pokoleniem, które ma wiedzę i posiada ogólnodostępne, sprawdzone rozwiązania techniczne umożliwiające osiągnięcie niezależności energetycznej oraz kompleksową ochronę naturalnego środowiska – mówi Günter Schlagowski prezes PIBP– Budynek pasywny jest ekonomicznie dostępnym standardem budowlanym dającym możliwość pełnego oparcia systemów grzewczych na odnawialnych źródłach energii oraz wysoki komfort wewnątrz pomieszczeń, a także większą trwałość konstrukcji budynków. Budownictwo pasywne jest rzeczywistym narzędziem dzięki któremu możemy realnie w znaczący sposób kształtować naszą przyszłość.

Przedstawione projekty  w Programie projekty  mogą być  realizowane z pomocą  dofinansowania z programów UE. Na przykład oddana do użytku w Słomnikach hala sportowo widowiskowa została dofinansowana w 50% z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 r.