W jakich przypadkach konieczne jest kołkowanie styropianu? A kiedy wystarczy klej.

Kołkowanie styropianu to termin używany potocznie, oznaczający mocowanie mechaniczne płyt styropianowych do elewacji budynku. Na temat kołkowania styropianiu przy ocieplaniu domu pojawiają się sprzeczne informacje. Dowiadujemy się np. o konieczności stosowania kołków, ale dopiero od drugiej kondygnacji budynku lub też o możliwości pominięcia tego etapu prac. Jak jest naprawdę?

• kiedy należy kołkować styropian,
• jak dobierać łączniki montażowe,
• na co zwracać uwagę przy mocowaniu mechanicznym styropianu,

Kołkowanie styropianu - czy to obowiązek?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należałoby zacząć od sprawdzenia aprobaty technicznej systemu ocieplenia domu, który wybraliśmy, ponieważ jest on jedynym dokumentem odniesienia na jakim możemy bazować, dobierając poszczególne elementy systemu. Najważniejszy produkt systemu ocieplenia to materiał izolacyjny: wełna mineralna, styropian biały lub styropian grafitowy. W przypadku wyboru systemu opartego na wełnie kołkowanie jest obowiązkowe. Porównując sposoby kołkowania wełny mineralnej i styropianu, zauważymy, że w instrukcji wykonania systemu ETICS ilość kołków przypadających na wełnę jest znacznie większa niż w przypadku ocieplania domu płytami styropianowymi. Wełna mineralna jest cięższa i dlatego wymaga dodatkowego łącznika mechanicznego bez względu na wysokość budynku.

Kołki do styropianu w aprobacie technicznej

Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku kołkowania styropianu. Jeżeli częścią składową systemu są łączniki mechaniczne wymienione w aprobacie technicznej, mamy obowiązek ich zastosowania, w przeciwnym razie dostawca systemu ocieplenia może nie uznać ewentualnej reklamacji, nawet gdy będzie ona dotyczyła pomylonego koloru elewacji. W świetle obowiązujących przepisów ma do tego pełne podstawy, gdyż system ocieplenia (jako finalny produkt składający się z pojedynczych elementów) nie został wykonany zgodnie z jego zaleceniami.
Łączniki izolacji występują w dokumentacji technicznej każdego systemu ocieplenia, dostępnego na polskim rynku. Producenci dysponujący aprobatą techniczną zobowiązani są do dostarczenia instrukcji prawidłowego wykonania systemu ocieplenia, w której możemy znaleźć informacje, kiedy i jak należy je stosować.

Kiedy klej, kiedy kołki

W przypadku budynków jednokondygnacyjnych nie trzeba kołkować styropianu - nie tylko zaoszczędza to czas, ale również zapobiega powstawaniu punktowych mostków termicznych, które mogą tworzyć plastikowe łączniki montażowe. Warunkiem takiego rozwiązania jest zastosowanie kleju do styropianu o podwyższonej przyczepności. Klejem, kóry poleca się do styropianu grafitowego jest Termolep-S Premium, z przyczepnością dwukrotnie przekraczającą obowiązujące normy.
Jeżeli jednak inwestor zdecyduje się na dodatkowe obciążenie elewacji, np. płytkami ceramicznymi, kamieniem, kołkowanie styropianu, nawet na niskiej kondygnacji budynku jest konieczne.

Jaki łącznik do jakiego materiału

Podczas montażu łączników należy zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów, które nierzadko są pomijane lub wykonywane niechlujnie. Wiercony otwór w ścianie powinien mieć głębokość ok. 4 cm w materiałach stałych i ok. 6 cm w materiałach z pustkami powietrza, tak aby strefa rozporowa kołka mocno zakotwiczyła się w murze. Kołki do styropianu oraz sposób ich montażu wybiera się w zależności od materiału z jakiego wybudowano dom. W pełnych materiałach budowlanych, takich jak np. beton, gazobeton, silikat do wiercenia możemy stosować wiertarki udarowe, a kołki nie muszą mieć powiększonej strefy rozporowej. W pustakach lub cegle ceramicznej z pustkami powietrza użycie wiertarki udarowej jest niedopuszczalne, ponieważ wiertło porozbija kruchy materiał, a zastosowanie kołków z większą strefą rozporową nie przyniesie właściwego efektu - ich gniazdo będzie zbyt luźne. Jedyną słuszną metodą wiercenia otworów w ceramice jest wiercenie bez użycia udaru.
Aby uniknąć mostków termicznych tworzonych przez kołki montażowe, warto zastosować zaślepki styropianowe. To rozwiązanie jest stosowane od niedawna, a niesie za sobą wiele korzyści. Nie tylko dodatkowo izoluje ścianę w newralgicznych miejscach, ale również zapobiega konsekwencjom związanym z nieprawidłowym montażem łączników w warstwie izolacji:

• gdy talerzyk od kołka zostanie zamontowany zbyt płytko i nie zlicuje się z materiałem izolacyjnym, spowoduje to wybrzuszenie, które trzeba będzie wyrównać większą ilością kleju naniesionego w warstwie zbrojącej,
• źle obrobiony kołek montażowy przyczyni się do nieprawidłowego naniesienia tynku cienkowarstwowego, który w miejscu wystającego kołka będzie za bardzo roztarty,
• kołek wbity za głęboko spowoduje zagłębienie, które najczęściej jest niewłaściwie uzupełniane klejem do zatapiania siatki. Grubsza warstwa kleju będzie gromadzić w sobie wodę powodującą zazwyczaj odbarwienia warstwy zewnętrznej. Taki "efekt biedronki" da się często zauważyć na niektórych elewacjach podczas ulewnego deszczu - wgłębienia wypełnione klejem gromadzą więcej wody, odznaczając się ciemniejszym kolorem.

Zastosowanie zaślepek styropianowych całkowicie chroni naszą elewację przed popełnieniem takich błędów.

Decyzja o zastosowaniu dodatkowego mocowania będzie w ostateczności zależała od inwestora. Przed podjęciem decyzji pamiętajmy, że obowiązkowo stosujemy kołki przy ocieplaniu budynku wełną mineralną. Przy użyciu styropianu możemy ich nie stosować do drugiej kondygnacji, przyklejając styropian klejem o podwyższonej przyczepności, takim jak Termolepem-S Premium. Stosując łączniki mechaniczne, zawsze zaślepiajmy je krążkami styropianowymi, które poprawiają izolację oraz wygląd elewacji.