Źródła hałasu i ich negatywny wpływ na zdrowie

Źródła hałasu mogą być sklasyfikowane w zależności od dokonywanej analizy cech bądź właściwości. Wyróżnia się źródła hałasu mechaniczne, aerodynamiczne i technologiczne.

Źródła hałasu środowiskowego

Różne źródła hałasu mogą stanowić dla człowieka różną uciążliwość przy tym samym poziomie ekspozycji. Źródła hałasu środowiskowego to środki komunikacji i transportu, tzw. hałas komunikacyjny, który rozprzestrzenia się na znacznych obszarach. Hałas o mniejszej skali obszarowej to tzw. hałas komunalny, który występuje głównie na terenie osiedli oraz hałas przemysłowy z pojedynczymi punktowymi źródłami wytwarzania hałasu, niekiedy bardzo szkodliwymi dla bliskiego otoczenia.

Hałas komunikacyjny (główne obciążenie fasad) to ten pochodzący od ruchu drogowego, lotniczego i kolejowego, a ten generowany przez samochody jest współcześnie postrzegany jako najsilniejszy. Jego poziom zależy głównie od stopnia zurbanizowania terenu, gęstości zaludnienia, przepustowości dróg. Stosunkowo nowym źródłem hałasu w środowisku jest natomiast hałas lotniczy. Powstawanie konkurencyjnej komunikacji lotniczej i tworzenie kolejnych połączeń lokalnych oraz międzynarodowych przyczynia się w wielu gminach do wzrostu powierzchni terenów budowlanych, obciążonych hałasem. Bardzo duży wpływ na jego poziom ma rozwój lotnictwa wojskowego w okolicach dużych ośrodków miejskich. Kolejnym silnym źródłem hałasu środowiskowego w obszarach intensywnie zurbanizowanych jest ruch kolejowy. Stanowi on bardzo długie źródło liniowe, obciążające szeroki obszar wzdłuż torów po obu jego stronach. Hałas kolejowy i miejskiej komunikacji szynowej jest uciążliwy zwłaszcza przy węzłach komunikacyjnych, gdzie powstaje konflikt torowiska z pasami ruchu dla samochodów.

Dla spełnienia minimalnych wymagań określonych przez prawo budowlane w zakresie ochrony przed hałasem środowiskowym konieczne jest zastosowanie stolarki o znanej wartości parametru izolacyjności akustycznej. Wiedząc, jaki jest poziom hałasu na terenie inwestycji, należy dobrać okno o odpowiednim wskaźniku R_A2.

Negatywne skutki hałasu

Negatywne skutki hałasu w postaci chorób wywołanych głośnymi dźwiękami niekiedy można wykryć dopiero po latach. Narząd słuchu nieustannie rejestruje źródła hałasu dochodzące z otoczenia. Hałas stanowią takie dźwięki, które są niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia. Potocznie określa się te, które nam po prostu przeszkadzają. Niestety często zapominamy, że takie źródła hałasu mogą być także groźne dla zdrowia (najbardziej narażony jest układ nerwowy), a rezultaty ich niszczycielskiego działania nie ujawniają się od razu.

Jednostką poziomu dźwięku jest decybel (dB). Przykładowo, dźwięk o natężeniu poniżej 35 dB(A) nie wpływa na zdrowie, ale może być denerwujący (jest to np. szum wody lub brzęk narzędzi). Hałas głośniejszy, o poziomie dźwięku 35–70 dB(A), wywiera już negatywny wpływ na układ nerwowy człowieka, jest męczący i powoduje dyskomfort; 70–85 dB(A) to hałas, który, stale towarzysząc człowiekowi, może spowodować trwałe uszkodzenie słuchu i bóle głowy. Głośniejsze dźwięki są już naprawdę groźne. Te na poziomie 85–130 dB(A) wywołują uszkodzenia słuchu, zaburzenia układu krążenia oraz nerwowego, równowagi i niemożności rozmowy nawet z odległości 0,5 m, natomiast przy 130–150 dB(A) doprowadzają do drgań wewnętrznych organów ludzkiego ciała, powodując ich trwałe schorzenia, a nawet całkowite zniszczenie. Osoby pracujące w takich warunkach mają poważnie osłabiony, a najczęściej uszkodzony słuch. Hałas o poziomie dźwięku ponad 150 dB już po krótkim czasie może spowodować paraliżowanie organizmu, w tym uniemożliwia wykonywanie skoordynowanych ruchów.

Oddalenie od źródeł hałasu sposobem na walkę z hałasem

Najskuteczniejszym jak dotąd sposobem walki z hałasem jest oddalenie się od źródeł hałasu (jego emisji). W przybliżeniu można przyjąć, że odgłos ruchu drogowego maleje o ok. 3 dB wraz z podwojeniem odległości w kierunku prostopadłym do drogi. Przykładowo, możemy założyć, że poziom hałasu wynoszący 70 dB w odległości 5 m od źródła hałasu np. drogi będzie się obniżał wraz z rosnącą odległością, co przedstawiono w tabeli poniżej.

Niestety niejednokrotnie nie ma możliwości zwiększenia odległości pomiędzy źródłem hałasu a narażonym na niego obiektem, w związku z czym zachodzi konieczność zastosowania innych rozwiązań przyczyniających się do poprawy komfortu akustycznego. Jednym z takich środków jest np. optymalny i właściwy dobór stolarki okiennej pod względem izolacyjności akustycznej.

Augustyn Zioło, doradca Związku Polskie Okna i Drzwi