Beton. Konsystencja mieszanki betonowej i jej urabialność a trwałość betonu

Konsystencja mieszanki betonowej, a jej urabialność to dwa często mylone ze sobą terminy. Oba dotyczą świeżego betonu. Czym jest konsystencja, a co wpływa na urabialność? Mówi specjalista z Centrum Badania Betonów Lafarge.

Co to jest konsystencja mieszanki betonowej i czym różni się od urabialności? Terminy te wyjaśnia Paweł Madej z Centrum Badania Betonów Lafarge.

Przeczytaj także: Wytrzymałość betonu a pucolany

Konsystencja

Konsystencja jest powszechnie stosowanym terminem używanym do opisania stanu świeżej mieszanki betonowej. Wyraża ona zdolność mieszanki do płynięcia. Konsystencja mieszanki powinna być odpowiednio dobrana w zależności od czynników takich jak: sposób transportu, kształt betonowanego elementu, rozmieszczenie zbrojenia czy sposób zagęszczania mieszanki. Konsystencja często jest rozumiana jako ocena zawartości wody w betonie, należy jednak pamiętać, że niedopuszczalne jest regulowanie ciekłości mieszanki betonowej poprzez dodawanie wody podczas betonowania. Ilość poszczególnych składników na 1 m³ betonu, w tym również wody, jest tak dobierana, aby beton posiadał zadane parametry. Wzrost ilości wody w stosunku do tej założonej w recepcie powodowałby zwiększenie stosunku wodno-cementowego (W/C), przyczyniając się tym samym do pogorszenia szeregu właściwości stwardniałego betonu. Może to w efekcie skutkować obniżeniem wytrzymałości oraz trwałości betonu.
W praktyce jedynym sposobem zwiększającym ciekłość mieszanki już na budowie, bez jednoczesnego pogarszania pozostałych jej właściwości, jest wprowadzenie domieszki uplastyczniającej i/lub upłynniającej, i to w takiej ilości, aby jej całkowita zawartość w betonie nie przekroczyła wartości zalecanych przez producenta.

Urabialność betonu

Pojęcie urabialności związane jest z ilością pracy koniecznej do uzyskania pełnego zagęszczenia betonu. Jest to właściwość, która określa łatwość z jaką mieszanka betonowa może być zmieszana, ułożona, zagęszczona i wykończona przy jednoczesnym zachowaniu jednorodności. Na urabialność wpływają:

• objętość zaprawy wprowadzonej do mieszanki betonowej. Zależy ona od kształtu i wymiarów elementu oraz intensywności zbrojenia, a także od sposobu efektywnego zagęszczania: im bardziej masywny, prosty w kształcie element i skuteczne zagęszczanie, tym mniej zaprawy należy wprowadzić do mieszanki;
• zawartość drobnych frakcji (< 0,125 mm), do której zalicza się również cement. Wpływają one m.in. na spoistość mieszanki, wygląd betonu po rozformowaniu oraz utrzymanie wody przez mieszankę;
• zawartość domieszek chemicznych, takich jak plastyfikatory i superplastyfikatory, które ograniczają znacznie ilość wody wprowadzanej do betonu.

Pożądana urabialność mieszanki betonowej jest bezpośrednio związana ze sposobem jej zagęszczania, dlatego też mieszanka, która cechuje się odpowiednią urabialnością w przypadku dużych mas betonu, niekoniecznie musi mieć wystarczającą urabialność dla cienkich, trudno dostępnych lub silnie zbrojonych przekrojów żelbetowych. Generalnie można powiedzieć, że betony o większej ciekłości cechują się wyższą urabialnością, niż betony suche. Jednak betony o tej samej konsystencji mogą różnić się między sobą urabialnością. Parametry świeżej mieszanki powinny być tak dobrane, aby umożliwiły łatwą pracę w całym okresie robót z betonem - od momentu wytworzenia mieszanki w betoniarni, aż do jej wbudowania.