Budowa domu z silikatów. Jak prawidłowo murować ściany z bloczków wapienno-piaskowych?
Silikaty - bloczki wapienno-piaskowe - to materiał, dający możliwość budowy trwałego, zdrowego domu. Warunkiem jest odpowiedni dobór bloczków silikatowych w zależności od wymagań konstrukcyjnych oraz fachowo przeprowadzone prace budowlane - murowanie ścian oraz właściwa ich izolacja na poszczególnych etapach. Jak uniknąć błędów przy murowaniu ścian z bloczków silikatowych: ścian fundamentowych i piwnic, ścian nośnych i działowych.
1. Murowanie ścian fundamentowych i ścian piwnic
Do murowania ścian fundamentowych oraz piwnic z bloczków silikatowych należy stosować pełne elementy (niekiedy bloczek może zawierać jedno lub dwa niewielkie drążenia) o dużej wytrzymałości na ściskanie - klasa wytrzymałości 20-25 MPa. Ten parametr ma szczególne znaczenie w przypadku ścian piwnic, które podlegają siłom działającym w dwóch kierunkach - naporowi ciężaru budynku od góry oraz ziemi przy ścianie piwnicy z boku. Ściany te są wzmacnianie zgodnie z założeniami projektu, zazwyczaj za pomocą wieńca lub słupów.
Na tym etapie prac budowlanych wykonawcy powinni szczególnie starannie i zgodnie z projektem wykonać izolację przeciwwilgociową poziomą i pionową fundamentów domu, aby zapobiec przenikaniu wody z gruntu. Nie należy stosować środków, które nie mogą mieć stałego kontaktu z wodą. Ważne jest, aby do tych prac budowlanych stosować specjalistyczne i sprawdzone produkty, ponieważ późniejsza naprawa fundamentów może okazać się dużym wyzwaniem. Ścianę fundamentową z silikatów można murować na zaprawę tradycyjną, jak i na zaprawę cienkowarstwową. Wypełnienie spoin pionowych wymagane jest w dużej mierze z uwagi na obciążenie tej ściany naporem gruntu. Brak wypełnienia mógłby doprowadzić do jej zarysowania i uszkodzenia.
Za wyznacznik prawidłowego wykonania ścian piwnicy uznaje się ich właściwe zaizolowanie termiczne. Ekipa budowlana musi zastosować materiały izolacyjne o zerowej chłonności na wodę, np. takie jak ekstrudowana pianka polistyrenowa, XPS. Zastosowanie materiału, który całkowicie zabezpiecza przed długotrwałym kontaktem z wodą z gruntu pozwala uniknąć zawilgocenia izolacji, a następnie ściany. Dzięki temu chroni ściany w trakcie użytkowania budynku przed wykwitami grzybów i pleśni.
Właściwie wykonana izolacja ścian piwnic i fundamentów pozwala uniknąć wilgoci w piwnicy i przedostawania się jej do fundamentów. W niektórych przypadkach, szczególnie jeśli poziom wód gruntowych na działce jest wysoki, zaleca się dodatkowo wykonanie systemu drenarskiego w piwnicy, który będzie odprowadzał wodę, np. do specjalnych studzienek lub rowów.
2. Pierwsza warstwa muru
Dokładne wykonanie pierwszej warstwy muru z bloczków silikatowych ma znaczący wpływ na jakość i szybkość wymurowania całej ściany. Warto poświęcić temu etapowi prac trochę więcej czasu, ale wykonać go prawidłowo. Solidność wykonawcy zostanie wynagrodzona w kolejnych etapach - prace przebiegną sprawniej.
Prace rozpoczynamy od wykonania poziomej izolacji przeciwwilgociowej, szczególnie jeśli mur jest wznoszony na ścianie/ławie fundamentowej lub stanowi ścianę parteru w budynku niepodpiwniczonym. Do izolacji poziomej należy zastosować dedykowane do tego produkty, np. specjalną folię lub papę do izolacji poziomej, żeby zabezpieczyć ścianę przed nabieraniem wilgoci oraz pojawieniem się wykwitów po wewnętrznej stronie muru.
Prace murarskie rozpoczyna się od wytyczenia osi ścian i wykonania niwelacji poziomej. Następnie należy ustalić najwyższy i najniższy punkt podłoża (ława fundamentowa, płyta stropowa). Jeśli różnica ich wysokości przekracza 30 mm, podłoże należy wyrównać poprzez wykonanie nadlewki betonowej. Najpierw układa się narożniki, korzystając z poziomicy lub niwelatora, nastepnie wykonawca przenosi poziomicą poziom z bloczka narożnego na poszczególne bloczki. Ekipa budowlana musi zadbać o to, aby układać bloki idealnie poziomo. Z reguły pierwszą warstwę z bloczków silikatowych wykonuje się na zaprawie tradycyjnej (stosunek cementu do piasku 1 : 3). Ułatwia to wyrównanie poziomu. Należy tak dobrać konsystencję zaprawy, aby bloczki nie osiadały pod własnym ciężarem.
3. Ściany zewnętrzne konstrukcyjne
Kolejne warstwy muru z bloków wapienno-piaskowych najłatwiej wykonuje się w takim systemie pracy, w którym jedna osoba nakłada zaprawę klejową, a druga układa bloczki. Prowadzenie tych prac przez zespół murarski sprawi, że klej będzie miał odpowiednią konsystencję do przyklejania bloczków i warstwa zostanie równo ułożona. Wynika to z tego, że pracując w kilka osób łatwiej jest kontrolować nakładane ilości zaprawy i przygotować odpowiednią ilość bloczków do ułożenie.
Układanie następnych warstw należy rozpocząć od narożników. Bloczki powinny do siebie ściśle przylegać, aby nie powstały szczeliny. Co ważne, każdy kolejny bloczek dopasowujemy do tego, który jest już wymurowany (dopasowujemy pióro-wpust) i dopiero wtedy dociskamy go w warstwie zaprawy.
Przy ocieplaniu muru z silikatów należy w taki sposób dobrać rodzaj i grubość warstwy izolacji, aby współczynnik przenikania ciepła U, jednego ze wskaźników energooszczędności ściany, uzyskał wymaganą przez normę wartość U = 0,25 W/mK lub lepszą.
Bardziej wymagające jest wykonanie ściany szczelinowej (trójwarstwowej), która składa się z warstwy nośnej (bloczki silikatowe), izolacji termicznej i warstwy osłonowej (cegła silikatowa lub klinkierowa). Należy pamiętać o pozostawieniu przestrzeni powietrznej między warstwą izolacyjną a osłonową, która będzie służyła do prawidłowej wentylacji przegrody. W warstwie osłonowej wilgoć zostanie odprowadzana za pomocą specjalnych kratek wentylacyjnych. Ekipa wykonawcza musi zastosować to rozwiązanie, aby zapobiec gromadzeniu się wilgoci w ścianie i umożliwić jej łatwiejsze wysychanie.
Autor: Xella Polska
W trakcie murowania każdy kolejny bloczek idealnie dopasowujemy do już wymurowanego, a następnie mocno dociskamy
4. Nadproża
Nadproża to element konstrukcyjny i w trakcie ich montażu należy ściśle przestrzegać zaleceń projektanta. Warto stosować systemowe nadproża, uwzględniając ich nośność – usprawni to i przyspieszy prace budowlane. Niestosowanie się do wytycznych projektowych może skutkować nieprawidłowym przenoszeniem obciążeń, a nawet uszkodzeniem konstrukcji muru. Ścianę z bloczków silikatowych wyróżnia dobra wytrzymałość, nie ma więc konieczności tworzenia podbudowy pod nadproża, stosowania belek, np. tzw. rolek z cegieł. Takie rozwiązanie nie służy wytrzymałości ściany.
5. Dylatacje i zbrojenia
Miejsca wykonania szczelin dylatacyjnych (dylatacje pionowe i poziome) określa projektant. Przy murowaniu ścian z bloków wapienno-piaskowych należy ściśle stosować się do wytycznych projektu. Dylatacje stosuje się zazwyczaj w przypadku „długich” budynków, których ściana ma kilkadziesiąt metrów lub wybudowanych na niestabilnym podłożu. Przy takich obiektach fundamenty i mur stawiają zazwyczaj dwie różne ekipy – gdy ta pierwsza wykona dylatacje zgodnie z projektem, a druga (murarze) nie, to w miejscach dylatacji pojawią się pęknięcia.
Dylatacje są także niezbędne przy rozładowywaniu napięć, spowodowanych właściwościami materiału (związane z naturalną reakcją fizyczną materiałów: kurczeniem się w niskich temperaturach i rozszerzaniem w wysokich). Im dłuższa ściana budynku, tym większa podatność materiału na pracę.
Jako dodatkowe zabezpieczenie muru przed pęknięciami warto wykonać zbrojenie spoin poziomych (wspornych) w miejscach szczególnie narażonych na działanie sił rozciągających - poziomych obciążeń. W przypadku każdego rodzaju ściany zaleca się dozbrojenie przestrzeni podokiennych - profesjonalna ekipa powinna je wykonać, aby zapobiec pojawianiu się pęknięć w ścianie.
7. Ściany działowe
Ściany wypełniające należy dopasować do ściany bocznej (lub słupów) za pomocą odpowiednich łączników. W przypadku murów z bloków wapienno-piaskowych łączniki powinny zostać wykonane np. z ocynkowanej stali lub blachy kwasoodpornej, aby osłonić je przed korozją. Ta druga opcja jest wskazana ze względu na bliskość materiałów wapienno-piaskowych oraz zaprawy klejowej, a więc środowiska o odczynie zasadowym, ponieważ wtedy ocynkowanie łączników może nie być dla nich wystarczającą ochroną. Niezabezpieczona blacha jest podatna na korozję i działanie wilgoci. Pod pierwszą warstwą powinna zostać wykonana izolacja pozioma. Większość ścian wypełniających jest dylatowana od góry (szczelina szerokości 1,5-2 cm), aby nie przenosiła ugięcia na dolne stropy.
Przy wykonywaniu ścian wypełniających i działowych warto pamiętać, że bloczki silikatowe są materiałem bardzo wytrzymałym i dobrze izolującym akustycznie, a ta właściwość wiąże się z dużą masą - metr kwadratowy ściany z bloków grubości 24 cm może ważyć od 300 do 500 kg. Taką ścianę należy wznieść w miejscach uwzględnionych w projekcie, w których przewidziano specjalne belki lub podciągi. Zdarza się, że wykonawcy spełniają prośby inwestorów, którzy chcą przesunąć ścianę wewnętrzną z silikatów np. o grubości 12 cm „tylko o 20 cm”, na przykład, żeby powiększyć garderobę kosztem gabinetu. Ze względu na masę takiej ściany, ekipa budowlana powinna zwrócić uwagę na zachowanie wymagań konstrukcyjnych.
Ściana działowa z silikatów powinna być oddylatowana na 2 cm od strony stropu, aby oddziaływał nie na ścianę, ale na szczelinę dylatacyjną. Dozbrojenie spoiny wsporne nad nadprożami zapobiegnie pęknięciom i wzmocni konstrukcję ścian wypełniających.
8. Drążenie instalacji i tynkowanie
Ściana z silikatów jest solidna, więc do wykonywania drążeń instalacji wykorzystuje się elektronarzędzie, jak np. bruzdownica z diamentowymi tarczami, która pozwala na głębokie drążenie w ścianie. Prace te wykonuje elektryk. Ścianę z silikatów można tynkować dowolnie, nie ma określonych wskazówek ani wytycznych w tym zakresie.
Warto pamiętać o tym, że w kwestii wyboru materiału można korzystać z instrukcji producenta oraz konsultować się z ekspertami czy doradcami technicznymi. Uzyskana w ten sposób wiedza pozwoli uniknąć niespodzianek na budowie, a także ułatwi dialog między inwestorem a ekipą wykonawczą.
O budowaniu z silikatów można przeczytać także na: www.bialemurowanie.pl
