Domy drewniane. Jak zbudować energooszczędny i ekologiczny dom drewniany?
Domy drewniane w technologii energooszczędnej zużywają mniej energii nawet o 25–50% w porównaniu z budynkiem spełniającym aktualne normy. Jak buduje się takie energooszczędne domy drewniane?
Energooszczędne domy drewniane
Jaki dom drewniany można określić mianem energooszczędnego? W Polsce jest to taki budynek, w którym wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło wynosi 30–70 kWh/m² na rok, podczas gdy obowiązujące przepisy dla budynku mieszkalnego mówią o wartości wskaźnika na poziomie do 95 kWh/m² na rok. Ideałem jest natomiast tzw. dom autonomiczny (zeroenergetyczny) lub dom pasywny, w którym roczne zużycie energii nie przekracza 15 kWh/m².
Osiągnięcie niskiego współczynnika zapotrzebowania na ciepło wiąże się z uwzględnieniem w projekcie domu z drewna wielu elementów i zaawansowanych rozwiązań technologicznych, wpływających na efektywność całej inwestycji.
Domy drewniane - położenie i projekt domu
Już na etapie wyboru działki i usytuowania budynku względem stron świata inwestor może mieć wpływ na przyszłe koszty eksploatacji. Doskonałym rozwiązaniem jest np. płaska działka pozbawiona drzew od strony południowej, z budynkiem o zwartej bryle, w którym pomieszczenia z dużą powierzchnią okien są nasłonecznione, a łazienka, sypialnia i część gospodarcza wraz z garażem – zacienione.
Okna i drzwi zewnętrzne powinny charakteryzować się wysoką izolacyjnością termiczną i szczelnością, przy minimalizacji mostków termicznych.
Z powodu dużej szczelności i braku możliwości przedostawania się świeżego powietrza przez przegrody w nowoczesnym budownictwie energooszczędnym wymagana jest wentylacja mechaniczna. Najlepiej sprawdza się wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła, czyli systemem rekuperacji, która dodatkowo może być wyposażona w gruntowy wymiennik ciepła. Pełni on funkcję czerpni świeżego powietrza, chłodząc je latem i podgrzewając zimą. Instalacja taka pozwoli ograniczyć straty energii, które w przypadku standardowej wentylacji grawitacyjnej dochodzą nawet do 40% całkowitego zapotrzebowania na energię.
Autor: D. Rumiancew
Energooszczędne domy drewniane
Przykładem zdrowego domu energooszczędnego może być dom drewniany. Jego niewątpliwą zaletą jest możliwość osiągnięcia dobrych parametrów termicznych przy niewielkiej grubości ścian. Dzięki temu można uzyskać o ok. 10% większą powierzchnię użytkową w porównaniu z budynkiem murowanym, przy zachowaniu takich samych wymiarów zewnętrznych.
Budowa domów drewnianych nie jest jeszcze w Polsce zbyt popularna, dlatego do realizacji projektu warto zatrudnić profesjonalną ekipę z doświadczeniem. Zwiększy to prawdopodobieństwo uzyskania efektów założonych w projekcie, w tym wysokich wartości izolacyjnych.
Szkielet w domach drewnianych
Jedną ze znanych technologii drewnianego budownictwa energooszczędnego są popularne w Kanadzie i Skandynawii budynki o konstrukcji szkieletowej. Technika ta opiera się na drewnianej konstrukcji wypełnionej warstwą materiału izolacyjnego, najczęściej wełny mineralnej. Zaletą tej technologii jest krótki czas realizacji (ok. 3 miesięcy), oraz suchy montaż, pozwalający na prowadzenie prac zimą bez przerw technologicznych. Możliwe jest to dzięki wznoszeniu budynku wyłącznie z elementów drewnianych, montowanych za pomocą gwoździ i łączników metalowych.
Całość konstrukcji jest stosunkowo lekka, co pozwala zmniejszyć wielkość i nośność fundamentów, a tym samym ograniczyć koszty. Również modernizacja i przebudowa domu drewnianego nie stwarza większych problemów, zwłaszcza jeśli chodzi o przestawianie ścianek czy naprawę lub wymianę instalacji.
Domy drewniane - technologie budowy
Można wyróżnić 3 sposoby wznoszenia domów drewnianych:
1. z pojedynczych elementów na placu budowy,
2. z przygotowanych wcześniej prefabrykatów,
3. z użyciem wielkowymiarowych modułów, wytworzonych wcześniej w halach produkcyjnych.
Ważnym aspektem przemawiającym za wyborem domu prefabrykowanego z drewna jest nie tylko bardzo krótki czas budowy, lecz także jakość realizacji poszczególnych elementów i gwarancja niezmienności ceny. Wykonywanie części konstrukcji w halach pozwala kontrolować panującą tam temperaturę i wilgotność powietrza, co zapobiega m.in. zawilgoceniu elementów.
Dach i ściany domów drewnianych
Ściany w domu drewnianym wykonuje się najczęściej ze zdrowego drewna sosnowego, suszonego komorowo, o wilgotności do 16–18%. Prawidłowo przygotowane drewno pozbawione jest zarodników grzybów oraz larw, a także uodpornione na działanie ognia i żerowanie owadów.
Ściany zewnętrzne od strony wewnętrznej najczęściej wykańcza się płytą gipsową, zaś po stronie zewnętrznej wykonuje się elewację w formie tynku, okładziny winylowej, drewnianej lub ułożonej z cegły klinkierowej bądź bali.
Ściany wewnętrzne w domu drewnianym buduje się głównie w technologii ramowej z wykorzystaniem płyt gipsowo-kartonowych, desek boazeryjnych lub bali drewnianych. Płyty gipsowo-kartonowe można użyć zarówno w pokoju, kuchni, jak i łazience, przy czym w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności należy zastosować ich specjalne, wodoodporne odmiany, a więc płyty, w których za pomocą impregnacji zmniejszono chłonność.
Polecany artykuł:
Po ich przymocowaniu do metalowych stelaży oraz zaszpachlowaniu i pomalowaniu ściany podkładem, można je dowolnie wykończyć, pomalować farbami, przykleić na nie tapetę, ułożyć płytki ceramiczne lub cegły klinkierowe. Wybór zależy od naszego upodobania oraz charakteru i rodzaju wnętrza.
Zarówno ściany zewnętrzne, jak i połać dachu w domu drewnianym powinny składać się z prawidłowo dobranych i ułożonych warstw folii paro- i wiatroizolacyjnej oraz izolacji cieplnej, co zapewnieni optymalne warunki cieplno-wilgotnościowe w pomieszczeniach.
Grubość i rodzaj izolacji termicznej w domu drewnianym zależą od klasy energooszczędności, jaką ma mieć budynek. Do pokrycia dachu można zastosować dowolne rozwiązania, od dachówek ceramicznych, cementowych i bitumicznych, przez blachę dachową, po gonty drewniane, wióry osikowe czy strzechę z trzciny.
Nie ma konieczności zabezpieczania elementów konstrukcyjnych wewnątrz budynku przed działaniem grzybów i owadów, wystarczającą ochroną jest prawidłowo przeprowadzony proces suszenia drewna oraz zabezpieczenie wyłącznie tych miejsc, które są narażone na bezpośrednie działanie wilgoci. W czasie budowy domu drewnianego należy pamiętać, że nawet przez najmniejsze błędy konstrukcyjne może on stracić miano budynku energooszczędnego.
Energooszczędne i ekologiczne domy drewniane
Ekologiczne budownictwo energooszczędne nie powinno ograniczać się jedynie do budowy z materiałów najmniej szkodliwych dla środowiska oraz oszczędności energii dotyczącej głównie ogrzewania i wentylacji. Równie ważną rolę odgrywa wyposażenie domu w energooszczędne urządzenia, takie jak sprzęt AGD, pompy do wody czy oświetlenie, a także racjonalne korzystanie z energii słonecznej wpadającej przez okna. Wraz z postępem technicznym powinniśmy dodatkowo zainteresować się możliwością wykorzystania wód opadowych do celów gospodarczych oraz odnawialnych źródeł energii: kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych i pompy ciepła.
Dodajmy, że na budowaniu energooszczędnych domów drewnianych bardzo zależy rządowi, który rozwój budownictwa drewnianego chce powierzyć specjalnie powołanej w tym celu spółce Polskie Domy Drewniane.
